Tuyển tập đề kiểm tra Ngữ văn 9 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Tuyển tập đề kiểm tra Ngữ văn 9 (Có đáp án)

1. Vũ Thị Vân - THCS Bắc Sơn - Quận Kiến An CAUHOI I. PHẦN ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi: Cơn mưa rơi vào giờ cao điểm, con đường Tân Hòa Đông nước ngập lênh láng, dòng xe cộ túa ra chật như nêm. Một người đàn ông tầm ngoài sáu mươi tuổi, tóc bạc phơ, dáng người gầy ốm, gương mặt khắc khổ đang cố lái chiếc Cub 50 qua vũng nước. Nước mưa, nước từ mặt đường hất lên làm người ông ướt như chuột lột. Hai tay ông run rẩy giữ tay lái. Phía sau xe là cô con gái trong đồng phục học sinh THCS đang ngồi ung dung trong chiếc áo mưa kín đáo, vẻ mặt bình thản. Thi thoảng một vài xe máy khác chắn ngang, chiếc xe máy chao đảo nhưng cô gái vẫn không buồn bỏ bàn chân xuống đất chống xe giúp cha. Có lẽ cô sợ ướt chân. Đến gần ngã tư, gặp đoạn đường trũng, nước ngập gần nửa bánh xe. Chiếc Cub 50 tắt máy, ông già đành phải xuống xe dẫn bộ nhưng cô con gái vẫn ngồi thoải mái sau xe. Khi xe qua được khúc đường ngập, ông già vội quay ra sau kiểm tra xem con gái mình có bị ướt ở đâu không? Chỉ tiếc là cô con gái nhỏ không nhìn thấy cha mình ướt nhẹp và đang run lên vì lạnh. (Trích từ nguồn Internet) Câu 1 (0,5 điểm). Theo ngữ liệu, khi xe qua được khúc đường ngập, người cha có hành động gì? Câu 2 (0,5 điểm). Nội dung chính của đoạn trích trên là gì? Câu 3 (1,0 điểm). Phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong câu văn: Phía sau xe là cô con gái trong đồng phục học sinh THCS đang ngồi ung dung trong chiếc áo mưa kín đáo, vẻ mặt bình thản. Câu 4 (1,0 điểm). Bài học rút ra cho bản thân em sau khi đọc đoạn trích. DAPAN Câu Yêu cầu cần đạt Điểm 1 Khi xe qua được khúc đường ngập, ông già vội quay ra sau kiểm tra 0.5 xem con gái mình có bị ướt ở đâu không 2 - Nội dung chính: Kể về câu chuyện của hai cha con trên đường tới 0.5 trường. Qua đó, ngợi ca tình thương yêu của người cha dành cho con, đồng thời phê phán sự vô cảm của người con. 3 - Biện pháp tu từ liệt kê: ngồi ung dung trong chiếc áo mưa kín đáo, vẻ 0.25 mặt bình thản - Tác dụng của biện pháp tu từ: + Làm cho cách diễn đạt trở nên sinh động, cụ thể, gợi hình, gợi cảm, 0.25 gây ấn tượng với bạn đọc. + Diễn tả một cách đầy đủ, chi tiết, cụ thể những hành động thể hiện sự 0.25 thờ ơ vô cảm của người con khi người cha bị ướt và rét. + Thể hiện thái độ phê phán sự thờ ơ, vô cảm của con người trong cuộc sống từ đó mong muốn mọi người bỏ tính xấu này. 0.25 4 - Bài học rút ra cho bản thân: + Nhận thức được bệnh vô cảm vẫn còn xuất hiện ở một bộ phận giới trẻ. 1,0 + Tình yêu thương mà cha mẹ dành cho con cái là vô bờ bến. + Cần thương yêu cha mẹ; đồng cảm, chia sẻ, giúp đỡ những người gặp khó khăn trong cuộc sống. +Phê phán những người sống thờ ơ, vô cảm.
2. (Lưu ý: HS có thể rút ra các bài học khác liên quan đến nội dung của đoạn trích) II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm). Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về bệnh vô cảm của con người trong cuộc sống ngày nay. b. Nội dung * Giới thiệu vấn đề: bệnh vô cảm của con người trong cuộc sống ngày nay. * Bàn luận vấn đề: - Giải thích : Vô cảm là thái độ lạnh lùng, thờ ơ, vô cảm, không quan tâm đến mọi người, mọi vật xung quanh. Bên cạnh đó, vô cảm còn là sự không rung cảm trước nỗi đau khổ, bất hạnh của người khác, của đồng loại. Người sống vô cảm là người ích kỉ, hẹp hòi, lạnh lùng. - Biểu hiện của người sống vô cảm: + Lúc nào cũng chỉ biết đến bản thân mình, thờ ơ với mọi người, mọi thứ xung quanh. + Người vô cảm là người khó rung động trước hoàn cảnh của người khác, những người này thường không giúp đỡ người khó khăn trước mắt mình, sống với thái độ dửng dưng. + Người vô cảm thường xa rời với tập thể, tự mình tách biệt, khi gặp khó khăn sẽ khó có được sự giúp đỡ của người khác. - Nguyên nhân: + Do cách sống vị kỷ của mỗi con người, thờ ơ với tất cả mọi thứ xung quanh. + Do nhịp sống, guồng quay hối hả, đầy tốc độ của xã hội thời hiện đại. Mọi người cứ bị cuốn vào guồng quay với học tập, với phấn đấu, với lao động, với sự nghiệp mà nhiều khi chúng ta quên đi tất cả mọi điều xung quanh. Bởi vì nhiều khi không đủ thời gian, không đủ sức lực và tâm huyết để mình chú ý đến những vấn đề khác ngoài công việc. + Một bộ phận thế hệ trẻ được gia đình, bố mẹ chiều chuộng, thậm chí là lập trình sẵn cho cuộc đời, cho tương lai, cho từng đường đi nước bước. Cho nên không cần phải phấn đấu, không cần phải bận tâm, mọi thứ đều đã được bố mẹ lo, cho nên anh ta thờ ơ với cuộc sống, tương lai của mình. - Tác hại của việc sống vô cảm: + Tự mình tách biệt với xung quanh, không có sự gắn kết với mọi người, dần dần cảm thấy cô độc. + Việc không rung cảm, yêu thương, san sẻ và giúp đỡ người xung quanh không những đáng nhận lại chỉ trích mà sẽ bị cả xã hội lên án về lối sống này. + Người vô cảm sẽ nảy sinh những tính xấu khác: hẹp hòi, chỉ biết đến bản thân, ích kỉ, nhỏ nhen, dần sẽ trở thành người xấu bị mọi người né tránh. - Phản đề: Trong xã hội vẫn còn có những người sống có tấm lòng nhân hậu, sống tình nghĩa, biết yêu thương và san sẻ với những người xung quanh, biết thương cảm với những mảnh đời bất hạnh; những người này và những thông điệp tốt đẹp cần được chia sẻ và lan tỏa nhiều hơn trong cộng đồng để mọi người biết đến và học tập. * Bài học nhận thức và hành động: - Học tập lối sống lành mạnh, biết yêu thương sẻ chia đồng cảm với những người xung quanh.
3. - Tham gia các hoạt động xã hội có tính nhân văn cao như phong trào đền ơn đáp nghĩa, phong trào thanh niên lập nghiệp... - Cần lên án mạnh mẽ bệnh vô cảm, coi đó như là một cuộc chiến đấu để loại bỏ căn bệnh này ra khỏi xã hội ta. - Liên hệ Vũ Thị Vân -THCS Bắc Sơn - Quận Kiến An CAUHOI I. PHẦN ĐỌC HIỂU (3,0 ĐIỂM) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: “Lãng phí thời gian là mất tuyệt đối. Mất tiền có thể kiếm lại được tiền, mất xe có thể sắm lại được xe nhưng mất thời gian thì chịu, đố ai có thể tìm lại được. Lãng phí thời gian là mất tuyệt đối. Thời gian là một dòng chảy thẳng; không bao giờ dừng lại và cũng không bao giờ quay lui. Mọi cơ hội, nếu bỏ qua là mất. Tuổi trẻ mà không làm được gì cho đời cho bản thân thì nó vẫn xồng xộc đến với tuổi già. Thời gian là một dòng chảy đều đặn, lạnh lùng, chẳng bao giờ chờ đợi sự chậm trễ. Hãy quý trọng thời gian, nhất là trong thời đại trí tuệ này; nền kinh tế trí thức đã và đang làm cho thời gian trở nên vô giá. Chưa đầy một giờ, công nghệ Nhật Bản đã có thể sản xuất một tấn thép, con tàu tốc hành của các nước phát triển, trong vài giờ, đã có thể vượt qua được vài ngàn kilômét. Mọi biểu hiện đủng đỉnh rềnh ràng đều trở nên lạc lõng trong xu thế toàn cầu hiện nay. Giải trí là cần thiết nhưng chơi bời quá mức, để thời gian trôi qua vô vị là có tội với đời, với tương lai đất nước.” (Phong cách sống của người đời - Nhà báo Trường Giang. www.chungta.com) Câu 1 (0,5 điểm). Theo ngữ liệu, chưa đầy một giờ công nghệ Nhật Bản sản xuất được gì? Câu 2 (0,5 điểm). Em hiểu gì về thái độ của tác giả qua câu văn: “Lãng phí thời gian là mất tuyệt đối.” Câu 3 (1,0 điểm). Hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng trong câu văn sau: “Mất tiền có thể kiếm lại được tiền, mất xe có thể sắm lại được xe nhưng mất thời gian thì chịu, đố ai có thể tìm lại được.” Câu 4 (1,0 điểm). Cho biết những thông điệp mà tác giả gửi gắm trong đoạn trích trên? Câu 1(2.0 điểm) Từ tinh thần của đoạn trích trong phần Đọc- hiểu, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ), trình bày suy nghĩ về vai trò của thời gian. DAPAN
4. Câu Yêu cầu cần đạt Điểm Chưa đầy một giờ, công nghệ Nhật Bản đã có thể sản xuất một tấn thép, 0,5 1 con tàu tốc hành của các nước phát triển, trong vài giờ, đã có thể vượt qua được vài ngàn kilômét. Thái độ của tác giả qua câu văn: “Lãng phí thời gian là mất tuyệt đối.” 0,5 2 là khẳng định giá trị của thời gian, mong muốn, khuyên nhủ mọi người hãy trân trọng quỹ thời gian mình có * Biện pháp tu từ liệt kê: mất tiền, mất xe, mất thời gian. * Tác dụng: 0,25 + Tạo nhịp điệu, làm cho cách diễn đạt của câu văn thêm cụ thể, tăng 3 sức thuyết phục với người đọc, người nghe, 0,75 + Diễn tả đầy đủ, cụ thể, nhấn mạnh về giá trị của thời gian đối với con người. + Thể hiện thái độ nâng niu, trân trọng và đề cao giá trị của thời gian. * Thông điệp: 1,0 + Nhận thức được giá trị của thời gian + Trân trọng thời gian của hiện tại. + Sử dụng thời gian cho hiệu quả 4 + Tránh lãng phí thời gian, tuổi trẻ + HS có thể chọn một số thông điệp khác, đảm bảo 3 thông điệp cho điểm tối đa. Vũ Thị Mai – THCS Bắc Sơn – Quận Kiến An CAUHOI Phần 1: Đọc-hiểu (3,0 điểm) Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: (1) Tôi tên là Nick Vujicic. Khi bắt tay vào viết quyển sách này, tôi hai mươi bảy tuổi. Khác biệt với hầu hết mọi người, tôi không tay, không chân ngay từ lúc mới lọt lòng. Hoàn cảnh nghiệt ngã tưởng đã có lúc nhấn chìm tôi nhưng rồi khát vọng sống mãnh liệt đã giúp tôi chiến thắng số phận ( ) (2) Nếu tôi thất bại, tôi sẽ thử làm lại, làm lại và làm lại nữa. Nếu bạn thất bại, bạn sẽ cố làm lại chứ? Tinh thần con người có thể chịu đựng được những điều tệ hơn là chúng ta tưởng. Điều quan trọng là cách bạn đến đích. Bạn sẽ cán đích một cách mạnh mẽ chứ? (3) Bạn sẽ gặp khó khăn, bạn có thể khuỵu ngã và cảm thấy như thể mình không còn sức mạnh để đứng dậy được nữa. Tôi biết cảm giác đó. Tất cả chúng ta đều biết cảm giác đó. Cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ dàng nhưng khi chiến thắng những dốc ghềnh của cuộc sống, chúng ta sẽ mạnh mẽ hơn, và càng quý trọng hơn những cơ hội mà chúng ta có
5. được. Điều thực sự quan trọng chính là những thông điệp sống bạn chia sẻ với tất cả mọi người trong hành trình cao đẹp và cái cách bạn kết thúc hành trình ấy. (4) Tôi yêu cuộc sống của bạn như yêu cuộc sống của chính mình. Hãy đến với nhau, những món quà dành cho chúng ta là rất đáng ngạc nhiên. (Trích Cuộc sống không giới hạn của Nick Vujicic Câu 1(0.5 điểm). Trong đoạn (1), tác giả đã nói đến hoàn cảnh nghiệt ngã mà mình gặp phải là gì? Điều gì đã giúp tác giả vượt qua hoàn cảnh ấy? Câu 2(0.5 điểm). Xác định nội dung của đoạn văn bản. Câu 3(1.0 điểm). Phân tích tác dụng của phép tu từ ẩn dụ trong câu văn sau:“Cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ dàng nhưng khi chiến thắng những dốc ghềnh của cuộc sống, chúng ta sẽ mạnh mẽ hơn, và càng quý trọng hơn những cơ hội mà chúng ta có được” ? Câu 4(1.0 điểm) . Thông điệp tâm đắc nhất? Vì sao em chọn thông điệp đó? DAPAN CÂU NỘI DUNG CẦN ĐẠT BIỂU ĐIỂM PHẦN I/ ĐỌC- HIỂU (3,0 điểm) 1 - Trong đoạn (1), tác giả đã nói đến hoàn cảnh nghiệt ngã mà mình 0.5 điểm gặp phải là: không tay, không chân ngay từ lúc mới lọt lòng. - Điều giúp tác giả vượt qua hoàn cảnh ấy đó là: khát vọng sống mãnh liệt. 2 - Đoạn trích là những lời chia sẻ của Nickvujicic về cách mà anh 0.5 điểm vượt qua những khó khăn trong cuộc sống. Qua đó nhắc nhở bạn đọc cần mạnh mẽ vượt qua khó khăn, chiến thắng số phận. 3 - Phép tu từ ẩn dụ: Dốc ghềnh của cuộc sống. 0.25 điểm - Tác giả mượn hình ảnh “dốc ghềnh của cuộc sống” để nói về những khó khăn, thử thách mà con người phải vượt qua trong cuộc sống của mình - Tác dụng: 0.25 điểm + Tạo cho câu văn thêm giàu hình ảnh, sinh động, hấp dẫn + Qua đó tác giả khẳng định trọng cuộc sống ta sẽ gặp rất nhiều những khó khăn nhưng nếu ta vượt qua được những khó khăn 0.25 điểm ấy thì chúng ta sẽ trở nên mạnh mẽ hơn và đến gần hơn với sự thành công + Mong muốn, nhắc nhở bạn đọc cần mạnh mẽ vượt qua khó 0.25 điểm khăn đừng sờn lòng nản chí. 4 * Thông điệp tâm đắc: HS chọn thông điệp tâm đắc nhất 0,25 điểm
6. Có thể là một trong các thông điệp sau: - Chúng ta cần phải hiểu rằng những khó khăn thử thách là điều tất yếu của cuộc sống và tinh thần vượt khó là điều rất cần thiết - Gặp những khó khăn thử thách, chúng ta cần phải mạnh mẽ vượt qua - Không nên sợ hãi, lo lắng khi gặp khó khăn thử thách, hãy đón nhận nó với một tâm hồn rộng mở. * Lí giải: HS đưa ra lí do phù hợp, thuyết phục 0,75 điểm Câu 1. (2,0 di￿m). T￿ đo￿n trích trên, em hãy vi￿t m￿t đo￿n văn bàn v￿ ý nghĩa c￿a nh￿ng khó khăn th￿ thách? * Nêu v￿n đ￿ ngh￿ lu￿n: Ý nghĩa c￿a nh￿ng khó khăn th￿ thách *Tri￿n khai v￿n đ￿: - Gi￿i thích: Khó khăn là nh￿ng tr￿ ng￿i, th￿ thách mà con ngư￿i thư￿ng g￿p trong cu￿c s￿ng. - Ý nghĩa c￿a nh￿ng khó khăn, th￿ thách trong cu￿c s￿ng c￿a m￿i con ngư￿i. + Khó khăn th￿ thách giúp b￿n th￿y đư￿c giá tr￿ c￿a b￿n thân mình ￿ đâu, giúp b￿n khám phá đư￿c chính b￿n thân mình + N￿u xem khó khăn như m￿t chư￿ng ng￿i vi￿c vư￿t qua chư￿ng ng￿i ￿y có nghĩa là b￿n có cơ h￿i ch￿ng t￿ đư￿c năng l￿c c￿a mình. + Khó khăn là m￿t thách th￿c mà con ngư￿i c￿n ph￿i vư￿t qua nó đ￿ vươn t￿i ư￿c mơ, khát v￿ng c￿a mình.Khó khăn càng l￿n thì thành công s￿ càng ng￿t ngào. + Khó khăn s￿ là cơ h￿i đ￿ con ngư￿i rèn luy￿n ngh￿ l￿c, ý chí và lòng can đ￿m khi đương đ￿u v￿i nh￿ng thách th￿c c￿a cu￿c s￿ng. + Khó khăn th￿ thách giúp b￿n hi￿u đư￿c tr￿ng – đen, th￿t – gi￿, s￿ chân thành - Bài h￿c: + G￿p nh￿ng khó khăn th￿ thách, chúng ta c￿n ph￿i m￿nh m￿ vư￿t qua + Không nên sợ hãi, lo lắng khi gặp khó khăn thử thách, hãy đón nhận nó với một tâm hồn rộng mở. TRẦN PHÚ Nguyễn Thị Hoa – THCS Trần Phú – Quận Kiến An CAUHOI
7. PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: (1) Tôi thích lên danh sách. Đây là lời đề nghị: hãy lên danh sách năm mươi điều bạn trân trọng, biết ơn (vâng, năm mươi). Mười điều đầu tiên rất dễ: người thân, công việc, gia đình,v.v..Biết ơn vì bạn nói tiếng Việt (hoặc tiếng Nhật, tiếng Đức). Biết ơn vì có đủ hai mắt, có trái tim khỏe, hoặc vì bạn không sống trong vùng chiến tranh. Biết ơn người khác. Cầu chúc cho người nông dân nỗ lực làm nên thức ăn trên bàn. Cầu chúc cho người công nhân tạo ra chiếc xe máy bạn đi. Cầu chúc cho người bán hàng nơi bạn mua quần áo. Cầu chúc cho người phục vụ quán ăn bạn đến hôm qua. (2) Đó là thái độ biết ơn. Hãy lưu tâm đến những phúc lành của mình, đừng xem bất cứ điều gì là hiển nhiên. Tôi chắc chắn bạn sẽ có nhiều thứ biết ơn hơn những gì bạn thấy. Chỉ cần nghĩ đến. Chỉ cần trân trọng. Và để ý xem điều gì sẽ xảy đến. (Trích Đời ngắn đừng ngủ dài, Robin Sharma, NXB Trẻ, 2019, tr.33-34) Câu 1. Theo đoạn văn (1), tác giả đề nghị điều gì? Câu 2. Nội dung chính của đoạn trích trên là gì?. Câu 3. Chỉ ra và phân tích hiệu quả của một biện pháp tu từ có trong đoạn trích sau: “Cầu chúc cho người nông dân nỗ lực làm nên thức ăn trên bàn. Cầu chúc cho người công nhân tạo ra chiếc xe máy bạn đi. Cầu chúc cho người bán hàng nơi bạn mua quần áo. Cầu chúc cho người phục vụ quán ăn bạn đến hôm qua.” Câu 4. Trong lời đề nghị của tác giả về những điều cần trân trọng, biết ơn, em tâm đắc nhất điều gì? Vì sao? DAPAN PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (3,0 điểm) Câu Yêu cầu cần đạt Điểm 1 Theo đoạn văn (1), tác giả đề nghị: hãy lên danh sách năm mươi điều 0,5 bạn trân trọng, biết ơn. 2 Nội dung chính của đoạn trích: Bàn về lòng biết ơn và cách thể hiện lòng 0,5 biết ơn trong cuộc sống. Từ đó, tác giả mong muốn mọi người có cho mình lòng biết ơn. 3 Biện pháp tu từ điệp ngữ: cầu chúc cho 0,25 Tác dụng: 0,25
8. - Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt, làm cho câu văn thêm sinh 0,25 động, hấp dẫn, tạo sự nhịp nhàng, cân đối, gây ấn tượng với người đọc, người nghe. - Nhấn mạnh và làm nổi bật sự mong muốn những điều tốt đẹp cho người 0,25 mà chúng ta cần biết ơn (cầu chúc cho); - Thể hiện thái độ chân thành, tha thiết của tác giả; mong muốn mọi người hãy có lòng biết ơn 4 HS có thể chọn một điều tâm đắc nhất với mình và đưa ra lí giải hợp lí Gợi ý: Em tâm đắc nhất điều: có đủ hai mắt, có trái tim khỏe, không sống 0,25 trong vùng chiến tranh Vì : - Ở ngoài xã hội, có bao người thiếu may mắn sinh ra bị khuyết tật tay chân, mù bẩn sinh,.. hay chịu ảnh hưởng của chiến tranh như chất độc màu da cam, mất người thân hay thậm chí là cả tính mạng mình, họ sống rất 0,75 khổ cực, thiếu thốn. - Được sống với cơ thể lành lặn là điều vô cùng hạnh phúc với em. - Được sống trong hòa bình, hưởng mọi điều tốt đẹp của cuộc sống là niềm vui, sự hạnh phúc mà ai cũng mong muốn có được Nguyễn Thị Liễu – THCS Trần Phú – Quận Kiến An CAU HOI PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện yêu cầu bên dưới: Mẹ vẫn luôn ở đây như mọi khi Con vấp ngã, con ốm đau, con khóc quấy Mẹ biết rất nhiều lần con ghét mẹ đến mức không thèm nhìn mà vẫn thấy Trái tim của một đứa con, mẹ biết vẫn luôn là vậy Tìm cách từ chối những ân cần... Mẹ vẫn luôn ở đây lúc con mỏi gối chồn chân Nhìn ra chung quanh biết cuộc đời xa lạ Con không cần làm gì và cũng không cần phải mặc cả Mẹ sinh ra con giống như thân cây nảy mầm một chiếc lá Đã có gốc rễ lo vun trồng... Mẹ vẫn luôn ở đây ôm con, con biết không! " (Trích Mẹ vẫn luôn ở đây để ôm con.... Nguyễn Phong Việt, Sao con phải đau đến như vậy, NXB Văn hoá - Văn nghệ, 2017, tr64-65) Câu 1 (0,5 điểm). Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào? Câu 2 (0,5 điểm). Em hiểu thế nào về nội dung của hai dòng thơ sau:
9. Mẹ sinh ra con giống như thân cây nảy mầm một chiếc lá Đã có gốc rễ lo vun trồng... Câu 3(1,0 điểm). Biện pháp tu từ trong câu thơ sau có tác dụng gì? Mẹ vẫn luôn ở đây lúc con mỏi gối chồn chân Nhìn ra chung quanh biết cuộc đời xa lạ Câu 4 (1,0 điểm). Trong cuộc sống, có những đứa con đôi khi tìm cách từ chối ân cần của cha mẹ. Ở vị trí của một người con, theo em điều đó đáng chê trách hay có thể cảm thông? Vì sao? DAP AN PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (3,0 điểm) CÂU NỘI DUNG Điểm 1 Đoạn trích trên được viết theo thể thơ tự do 0.5 2 - Khẳng định hành động sinh con của người mẹ là một hành động 0.5 hoàn toàn xuất phát từ bản năng của người mẹ, từ tình yêu thương, mong chờ chứ không có sự ràng buộc, gượng ép nào cả. - Mẹ luôn ở bên yêu thương, chăm lo, chở che, gắn bó, đồng hành....cùng con bất kì lúc nào, giống như thân cây cung cấp dưỡng chất nuôi dưỡng những mầm xanh... 3 - BPTT: ẩn dụ “mỏi gối chồn chân” 0.25 - Tác dụng: + Lời thơ giàu hình ảnh, sinh động, gợi hình gợi cảm.... 0.25 + BPTT ẩn dụ “Mỏi gối chồn chân” diễn tả những mệt mỏi, chán chường, vấp ngã, thất bại... của người con trên đường đời thì mẹ vẫn 0.25 luôn bên cạnh, đón nhận, yêu thương, chăm lo.... cho con. Qua đó 0.25 thấy được tình yêu thương, hi sinh vô bờ bến của người mẹ. - Thể hiện thái độ ngợi ca, trân trọng, biết ơn ... của tác giả dành cho mẹ và mong muốn chúng ta cầ kính trọng, khắc ghi, biết ơn đối với mẹ của mình. 4 - HS trình bày quan điểm riêng, lý giải hợp lý 1. 0 Theo em, hành động "những đứa con đôi khi tìm cách từ chối những ân cần của cha mẹ" vừa đáng chê trách nhưng cũng có thể cảm thông. Vì: - Chê trách vì: + Hành động tìm cách từ chối ấy sẽ khiến cho cha mẹ - những người luôn hi sinh, yêu thương con vô điều kiện bị tổn thương. + Sẽ không cảm nhận được tình cảm thiêng liêng mà không phải ai cũng có. +.......... - Cảm thông vì: + Những đứa trẻ còn chưa đủ trưởng thành để thấu hiểu được tình yêu thương lớn lao trời bể của cha mẹ +Tuổi trưởng thành khiến những đứa con có khát vọng được tự do, độc lập, có không gian riêng tư, được tự làm mọi thứ... nên đã muốn từ chối những gì mà cha mẹ đem đến + Những đứa trẻ cũng muốn chia sẻ ân cần cùng bố mẹ, muốn bố mẹ được nghỉ ngơi, nhưng chưa biết cách thể hiện tình cảm, suy nghĩ ấm áp đó của mình cho thật hợp lí.
10. +.................. Hồ Vân Anh – THCS Trần Phú – Quận Kiến An CAUHOI PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: Bất kỳ ai trong chúng ta cũng sẽ phải đối mặt với khó khăn thử thách trở ngại và thất bại. Bởi không có con đường nào là bằng phẳng, dễ đi, nếu muốn thành công thì trước hết phải học cách chấp nhận đối mặt và vượt qua thất bại của chính mình. Có thể nói, thất bại đáng sợ nhất của cuộc đời chính là không chiến thắng bản thân, không nỗ lực theo đuổi mục tiêu, lý tưởng mà mình đã chọn. Quả thực như vậy, việc kiên trì nỗ lực để cố gắng theo đuổi mục tiêu, lý tưởng là rất quan trọng. Cuộc sống thăng trầm như bạn hòa ca, không phải lúc nào cũng suôn sẻ, dễ dàng và êm đềm thành công. Thất bại là điều khó tránh nhưng đó chính là người thầy đầu tiên của chúng ta trên đường đời. Đôi lúc, ta tự trách vì những quyết định sai lầm của mình. Nhưng đó là lúc ta cần nhận thức và rút ra bài học, biến thất bại thành đòn bẩy để hướng tới thành công, không suy sụp hay bỏ cuộc. (Theo Trần Thị Cẩm Quyên, in trong Văn học và tuổi trẻ, Viện nghiên cứu sách và học liệu Giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo, số 11, 2021) Câu 1 (0,5 điểm). Theo đoạn trích nếu muốn thành công con người cần phải làm gì?. Câu 2 (0,5 điểm). Em hiểu ý nghĩa câu văn sau như thế nào? Thất bại là điều khó tránh nhưng đó chính là người thầy đầu tiên của chúng ta trên đường đời Câu 3(1,0 điểm). Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong câu văn: “Cuộc sống thăng trầm như bản hòa ca, không phải lúc nào cũng suôn sẻ dễ dàng và êm đềm thành công”. Câu 4 (1,0 điểm). Thông điệp cuộc sống nào từ đoạn trích có ý nghĩa đối với em? Vì sao? DAPAN PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (3,0 điểm) Câu Yêu cầu cần đạt Điểm 1 Theo đoạn trích, nếu muốn thành công, con người cần phải“học 0,5 cách chấp nhận, đối mặt vượt qua thất bại của chính mình”. 2 Ý nghĩa của câu văn “Thất bại là điều khó tránh nhưng đó chính là người 0,5 thầy đầu tiên của chúng ta trên đường đời.” - Trong cuộc sống, thất bại là điều khó tránh khỏi; điều quan trọng là sau mỗi thất bại chúng ta rút ra được những bài học bổ ích để ta vững vàng hơn trong cuộc đời. - Vì vậy, đừng sợ thất bài vì thất bại là mẹ thành công. 3 - Biện pháp tu từ so sánh: “Cuộc sống thăng trầm như bản hòa ca”. 0,25 - Tác dụng: + Làm cho câu văn thêm mượt mà, uyển chuyển, giàu hình ảnh. 0,25
11. + Biện pháp so sánh giúp nhấn mạnh tính chất đối lập của cuộc sống: Có vui, có buồn; có dễ dàng, có khó khăn; có thành công, thất bại.. Cuộc 0,25 sống cũng sinh động, nhiều"nốt" như bản hòa ca vậy. + Thể hiện thái độ khích lệ, động viên chúng ta hãy biết bình tĩnh, sẵn sàng đối đầu với những thăng trầm của cuộc sống để vượt qua những khó khăn, thách thức. 0,25 4 - Thông điệp có ý nghĩa nhất đối với em rút ra từ đoạn trích là: Dù cuộc sống có như thế nào, cũng phải kiên trì nỗ lực để cố gắng theo đuổi mục 0,25 tiêu, lí tưởng. - Vì: + Kiên trì giúp ta có động lực vượt qua khó khăn, thử thách; + Kiên trì giúp ta thực hiện được mục tiêu, có được thành công; 0,75 + Không kiên trì thì không thể đạt được mục tiêu đề ra, không có thành công. * Lưu ý: Học sinh có thể đưa ra những thông điệp khác nhau. Nếu lí giải hợp lý và thuyết phục vẫn cho điểm tối đa ĐỒNG HÒA Phạm Thị Thơ – THCS Đồng Hòa – Quận Kiến An CAUHOI Phần I. Đọc-hiểu (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: “Ý chí, nghị lực tạo cho ta bản lĩnh và lòng dũng cảm. Người có ý chí và nghị lực là người luôn đương đầu với mọi khó khăn thử thách, là người dám nghĩ, dám làm, dám sống. Chàng trai Nguyễn Sơn Lâm, chỉ cao chưa đầy một mét, đi phải chống nạng nhưng lại giỏi ba thứ tiếng, từng thi Việt Nam Idol 2010, năm 2011, anh là người đã chinh phục đỉnh Phanxipăng và trở thành người khuyết tật Việt Nam đầu tiên đặt chân lên đỉnh núi này mà không cần đến sự giúp đỡ của người khác. Ngoài ra, ý chí nghị lực giúp chúng ta khắc phục những khó khăn và thử thách, rèn cho ta niềm tin và thúc đẩy chúng ta luôn hướng về phía trước, vững tin vào tương lai. Đúng như người phương tây từng nói: “Hãy hướng về ánh sáng, mọi bóng tối sẽ ngả sau lưng bạn”, Nick Vujicic từng nói: “Không có mục tiêu nào quá lớn, không có ước mơ nào quá xa vời”, liệt sĩ bác sĩ Đặng Thùy Trâm từng nói: “Đời phải trải qua giông tố nhưng không được cúi đầu trước giông tố” Tất cả đều chứa đựng trong đó những thông điệp lớn lao về ý chí và nghị lực”. (Trích Những tấm gương nghị lực sống mãnh liệt giúp bạn có thêm sức mạnh để vươn lên voh.com.vn, ngày 27/9/2019) Câu 1 (0,5 điểm). Theo đoạn trích, ý chí nghị lực tạo cho ta điều gì?
12. Câu 2 (0,5 điểm). Em hiểu thế nào về ý nghĩa của câu văn: “Đời phải trải qua giông tố nhưng không được cúi đầu trước giông tố”. Câu 3 (1,0 điểm). Hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng trong câu văn sau:“Người có ý chí và nghị lực là người luôn đương đầu với mọi khó khăn thử thách, là người dám nghĩ, dám làm, dám sống.” Câu 4 (1,0 điểm). Qua đoạn trích trên, em rút ra được những thông điệp gì? DAPAN Câu Yêu cầu cần đạt Điểm 1 Theo đoạn trích: Ý chí, nghị lực tạo cho ta bản lĩnh và lòng dũng cảm. 0.5 * Học sinh có thể diễn đạt cách khác mà vẫn đảm bảo nội dung tương đương. Dưới đây là gợi ý: Ý nghĩa của câu văn: 2 0.5 - Câu nói khẳng định: Đời người phải trải qua những khó khăn, thử thách, những thăng trầm, thất bại nhưng không được khuất phục, đầu hàng trước những khó khăn, thử thách đó. * Biện pháp tu từ liệt kê: “là người luôn đương đầu với mọi khó khăn 0.25 thử thách, là người dám nghĩ, dám làm, dám sống”. * Hiệu quả biểu đạt: - Biện pháp tu từ giúp cho sự diễn đạt thêm sinh động, hấp dẫn, tạo 0.25 nhịp điệu cho câu văn, gây ấn tượng, tăng thuyết phục với người đọc. - Biện pháp tu từ diễn tả đầy đủ, cụ thể, chi tiết những biểu hiện của 0.25 3 người sống có ý chí, nghị lực. Qua đó đề cao vai trò của ý chí, nghị lực trong cuộc sống. - Biện pháp tu từ thể hiện thái độ trân trọng, ngợi ca của tác giả với 0.25 những người sống có ý chí, nghị lực, đồng thời mong muốn mọi người hãy rèn luyện để có ý chí, nghị lực. * Học sinh có thể đưa ra những thông điệp khác nhau nhưng cần phù 1.0 hợp với nội dung văn bản. Dưới đây là một số gợi ý: + Nhận thức được ý chí, nghị lực có vai trò rất quan trọng trong cuộc sống. + Cần ngợi ca, đề cao, trân trọng những người có ý chí, nghị lực, tinh thần lạc quan trong cuộc sống. + Cần lên án, phê phán những người sống mà không có ý chí nghị lực, 4 không có niềm tin về cuộc sống. + Mỗi người cần phải có ý chí, nghị lực, sự lạc quan, yêu đời, cố gắng bền bỉ vươn lên để vượt quan mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống. + Rèn luyện bản thân thành người có ý chí và nghị lực để vượt qua mọi chông gai và thử thách trên chặng đường dài. *Lưu ý: Hs làm được 3 ý cho đủ điểm Hs làm được 2 ý được 0,5 điểm
13. Lương Thị Ngọc Bích - THCS Lương Khánh Thiện - Quận Kiến An CAUHOI Phần I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi: Kim Woo Chung, người sáng lập nên tập đoàn Deawoo từng viết trong quyển sách Thế giới quả là rộng lớn và có rất nhiều việc phải làm rằng: “Lịch sử thuộc về những người biết ước mơ. Ước mơ là động lực thay đổi thế giới. Tôi cam đoan rằng tất cả những người đang làm nên lịch sử thế giới ngày hôm nay đều có những ước mơ lớn khi còn trẻ". Dù là thay đổi bản thân mình hay là thay đổi thế giới, thì người ta cũng bắt đầu bằng ước mơ. Con đường theo đuổi ước mơ không bao giờ là con đường an toàn, cũng không phải là con đường dễ dàng. Đôi khi ta phải chấp nhận đi đường vòng, làm việc mình không thích để nuôi dưỡng ước mơ. Đôi khi ta phải đứng lên chống lại định kiến xã hội để đi theo con đường của mình. Nhiều khi ta phải đối mặt với cô đơn, thất vọng. Dù làm gì, dù thế nào đi nữa, thì đừng bỏ cuộc. Hãy luyện tập mài giũa hằng ngày. Trái ngọt có được sau những chặng đường dài thực sự rất xứng đáng. Hãy tin tưởng. (Trích Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu, Rosie Nguyễn, - NXB Hội Nhà văn, 2017, tr. 217). Câu 1 (0,5 điểm): Theo tác giả, để theo đuổi ước mơ chúng ta phải chấp nhận những điều gì? Câu 2 (0,5 điểm): Nêu nội dung của đoạn trích? Câu 3 (1,5 điểm): Hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng trong câu văn: Trái ngọt có được sau những chặng đường dài thực sự rất xứng đáng Câu 4 (1,0 điểm): Em có đồng ý với quan điểm của Kim Woo Chung: "Ước mơ là động lực thay đổi thế giới” không? Vì sao? DAPAN Câu Yêu cầu cần đạt Điểm 1 - Theo tác giả: Để theo đuổi ước mơ, chúng ta phải chấp nhận 0,5 (0,5 điểm) đi đường vòng, làm việc mình không thích để nuôi dưỡng ước mơ. Nhiều khi phải chấp nhận đứng lên chống lại định kiến xã hội để đi theo con đường của mình. Nhiều khi phải đối mặt với cô đơn, thất vọng. 2 - Nội dung: Đoạn trích bàn về vai trò, ý nghĩa của ước mơ, con 0,5 (0,5 điểm) đường thực hiện ước mơ của con người, từ đó mong muốn mọi người sống có ước mơ và nỗ lực để thực hiện ước mơ của mình. 3 * Biện pháp tu từ: 0,25 (1,0 điểm) - Ẩn dụ: “trái ngọt", "chặng đường dài”. * Tác dụng: - Làm cho câu văn thêm sinh động hấp dẫn, giàu hình ảnh, giàu 0,25 sức thuyết phục, tạo ấn tượng.
14. - Nhấn mạnh, làm nổi bật những thành quả ngọt ngào của ước 0,25 mơ mà con người đạt được sau khi vượt qua chặng đường dài của khó khăn, thử thách. Từ đó khẳng định đó là những thành quả rất xứng đáng và ý nghĩa. 0,25 - Tác giả bày tỏ thái độ trân trọng, ngợi ca những con người biết nỗ lực để thực hiện ước mơ, mong muốn mọi người biết sống có ước mơ, đạt được ước mơ của mình. 4 * Đồng ý. 0,25 (1,0 điểm) * Vì: 0,75 - Khi có ước mơ con người sẽ tìm ra mục đích sống, đích đến, nhìn thấy lý tưởng của mình. - Khao khát, ước mơ chính là động lực để con người rèn luyện, tu dưỡng, phát triển bản thân. - Ước mơ khiến con người có sức mạnh phi thường vượt qua mọi khó khăn. => Làm nên những thành công không ngờ tới, những điều được xem là phi thường (Hs lí giải được 3 ý trở lên: 0,75 điểm; 2 ý: 0,5 điểm; 1 ý: 0,25 điểm) Phạm Thị Hương - THCS Lương Khánh Thiện - Quận Kiến An CAUHOI Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm) Đọc phần trích sau và thực hiện các yêu cầu: Người có tính khiêm tốn thường hay cho mình là kém, còn phải phấn đấu thêm, trau dồi thêm, cần được trao đổi, học hỏi nhiều thêm nữa. Người có tính khiêm tốn không bao giờ chịu chấp nhận sự thành công của cá nhân mình trong hoàn cảnh hiện tại, lúc nào cũng cho sự thành công của mình là tầm thường, không đáng kể, luôn luôn tìm cách để học hỏi thêm nữa. Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế? Đó là vì cuộc đời là một cuộc đấu tranh bất tận, mà tài nghệ của mỗi cá nhân tuy là quan trọng, nhưng thật ra chỉ là những giọt nước bé nhỏ giữa đại dương bao la. Sự hiểu biết của mỗi cá nhân không thể đem so sánh với mọi người cùng chung sống với mình. Vì thế, dù tài năng đến đâu cũng luôn luôn phải học thêm, học mãi mãi. Tóm lại, con người khiêm tốn là con người hoàn toàn biết mình, hiểu người, không tự đề cao vai trò, ca tụng chiến công của cá nhân mình cũng như không bao giờ chấp nhận một ý thức chịu thua mang nhiều mặc cảm tự ti đối với mọi người. Khiêm tốn là một điều không thể thiếu cho những ai muốn thành công trên đường đời”. (Trích Tinh hoa xử thế, Lâm Ngữ Đường, Ngữ văn 7, tập 2, NXB Giáo dục, 2015, tr.70- 71) Câu 1 (0,5 điểm). Theo văn bản, tóm lại, con người khiêm tốn là con người như thế nào? Câu 2 (0,5 điểm). Em hiểu như thế nào về ý nghĩa câu nói sau: “Tài nghệ của mỗi cá nhân tuy là quan trọng, nhưng thật ra chỉ là những giọt nước nhỏ giữa đại dương bao la”. Câu 3 (1,0 điểm). Hiệu quả của một biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn sau: "Người có tính khiêm tốn thường hay cho mình là kém, còn phải phấn đấu thêm, trau dồi thêm, cần được trao đổi, học hỏi nhiều thêm nữa "
15. Câu 4 (1,0 điểm). Em có đồng ý với quan điểm sau của tác giả "Dù tài năng đến đâu cũng luôn luôn phải học thêm, học mãi mãi" không? Vì sao? DAPAN Câu Yêu cầu cần đạt Điểm 1 - Theo văn bản: Tóm lại, con người khiêm tốn là con người 0,5 (0,5 điểm) hoàn toàn biết mình, hiểu người, không tự đề cao vai trò, ca tụng chiến công của cá nhân mình cũng như không bao giờ chấp nhận một ý thức chịu thua mang nhiều mặc cảm tự ti đối với mọi người. 2 - Tài nghệ của mỗi người quan trọng nhưng hữu hạn, bé nhỏ 0,25 (0,5 điểm) như “những giọt nước” trong thế giới rộng lớn, mà kiến thức của loài người lại mênh mông như đại dương bao la, vì thế cần không ngừng học hỏi. - Từ đó, khẳng định vai trò, ý nghĩa của sự khiêm tốn; nhắc nhở, 0,25 mong muốn con người cần khiêm tốn học hỏi. 3 - Biện pháp tu từ: Liệt kê: "cho mình là kém, còn phải phấn đấu 0,25 (1,0 điểm) thêm, trau dồi thêm, cần được trao đổi, học hỏi nhiều thêm nữa” - Giá trị biểu đạt: + Làm cho câu văn sinh động, giàu hình ảnh, nhịp điệu, gây ấn tượng sâu sắc với người đọc, người nghe. 0,25 + Thể hiện một cách đầy đủ, toàn diện, chi tiết, sâu sắc hàng loạt những biểu hiện của lòng khiêm tốn, từ đó khẳng định tính 0,25 khiêm tốn là rất tốt đẹp, cần được phát huy. + Thể hiện thái độ: Ngợi ca, trân trọng người có tính khiêm tốn, mong muốn mọi người tích cực rèn luyện cho mình tính khiêm 0,25 tốn 4 - Đồng tình với quan điểm trên. 0,25 (1,0 điểm) - Vì: 0,75 + Tài năng là cái vốn có, nó chỉ thực sự phát huy khi ta có kiến thức và vận dụng kiến thức vào thực tiễn. + Kiến thức là đại dương, không chỉ vậy mỗi ngày lượng kiến thức mới lại có thêm. Bởi vậy chúng ta cần liên tục trau dồi để làm phong phú tri thức của bản thân. + Nếu không tích cực học hỏi thì bản thân sẽ bị tụt hậu (Hs lí giải được 3 ý trở lên: 0,75 điểm; 2 ý: 0,5 điểm; 1 ý: 0,25 điểm) Phạm Thị Hằng - THCS Lương Khánh Thiện - Quận Kiến An CAUHOI Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm) Đọc phần trích sau và thực hiện các yêu cầu: Tuổi thiếu niên là tuổi của ước mơ và hoài bão. Nó gắn liền với khát vọng chinh phục thử thách và giải được mật mã cuộc đời. Khát vọng luôn xanh và cuộc sống luôn đẹp, nhưng trong một thời khắc nào đó, có thể nhiều bạn trẻ đã thấy cuộc đời như một mớ bòng bong của những điều bỡ ngỡ với bao trăn trở không dễ tỏ bày. Đi qua tuổi thơ, cuộc đời mở ra trước mắt bạn một hành trình dài, nhiều hoa hồng nhưng cũng không ít chông gai. Cuộc sống, với tất cả sự khắc nghiệt vốn có của nó, sẽ khiến cho bước chân bạn nhiều lần
16. rướm máu. Và những giọt máu đỏ, hoặc sẽ thảm xuống con đường bạn đang đi và lưu lại đỏ dấu son của một vị anh hùng, hoặc sẽ trở thành dấu chấm hết cho những khát vọng đoản mệnh của một kẻ nhụt tâm, chùn bước. Nhưng dù thế nào chăng nữa, bạn hãy nhớ rằng, để trưởng thành, những thử thách và thất bại bao giờ cũng là điều cần thiết. (Theo Hạt giống tâm hồn dành cho tuổi teen, tập 2, Nhiều tác giả, NXB Tổng hợp TP.Hồ Chí Minh, 2012, tr.02) Câu 1 (0,5 điểm). Theo văn bản, tuổi thiếu niên là tuổi như thế nào? Câu 2 (0,5 điểm). Nêu nội dung chính của đoạn trích trên. Câu 3 (1,0 điểm). Hiệu quả của một biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn sau: “Đi qua tuổi thơ, cuộc đời mở ra trước mắt bạn một hành trình dài, nhiều hoa hồng nhưng cũng không ít chông gai.” Câu 4 (1,0 điểm). Em có đồng tình với ý kiến: “Để trưởng thành, những thử thách và thất bại bao giờ cũng là điều cần thiết" không? Vì sao? DAPAN Câu Yêu cầu cần đạt Điểm 1 - Theo văn bản: Tuổi thiếu niên là tuổi của ước mơ và hoài bão 0,5 (0,5 điểm) 2 - Bàn luận về tuổi thiếu niên là tuổi của những ước mơ và hoài 0,5 (0,5 điểm) bão; những khó khăn mà tuổi thiếu niên sẽ phải đối mặt. Đồng thời, tác giả động viên mỗi người hãy chấp nhận những thử thách, thất bại để trưởng thành hơn. 3 - Biện pháp tu từ: Ẩn dụ: “hoa hồng”, “chông gai” 0,25 (1,0 điểm) - Giá trị biểu đạt: + Làm cho câu văn sinh động, giàu hình ảnh, tăng sức thuyết 0,25 phục, gây ấn tượng sâu sắc với người đọc, người nghe. + Nhấn mạnh những thuận lợi và những khó khăn của cuộc đời 0,25 mà tuổi thiếu niên cần phải đối mặt. + Thể hiện thái độ: Ngợi ca, trân trọng người có ước mơ, dám 0,25 chấp nhận, đối mặt với khó khăn để trưởng thành. 4 - Đồng tình với quan điểm trên. 0,25 (1,0 điểm) - Vì: 0,75 + Thất bại và những thử thách giúp chúng ta ngày càng có nhiều hiểu biết, kinh nghiệm, giúp ta trưởng thành hơn. + Nếu như trong cuộc sống chúng ta chỉ gặp những điều tốt đẹp, chúng ta sẽ không rút ra được cho mình kinh nghiệm, chúng ta không được rèn luyện thì bản thân chúng ta sẽ không thể tiến bộ, trưởng thành được. Câu 1 (2,0 điểm). Từ nội dung đoạn trích trong phần đọc hiểu, viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về vai trò của ước mơ. * Giới thiệu vấn đề nghị luận: Vai trò của ước mơ trong cuộc đời mỗi con người. * Giải thích: Ước mơ là những điều tốt đẹp ở phía trước mà con người tha thiết, khao khát, ước mong hướng tới và đạt được. * Bàn luận:
17. - Ước mơ có thể vĩ đại hay nhỏ bé nhưng ước mơ nào cũng làm cho cuộc sống của mỗi người thêm tươi đẹp, ý nghĩa. - Ước mơ là động lực thúc đẩy mỗi người vươn lên phát triển hoàn thiện mình hơn, cho ta sức mạnh, sự bền bỉ, dũng cảm để đối chọi với khó khăn thử thách, với rào cản của chính mình - Ước mơ chính là ngọn đuốc soi sáng trái tim, hướng chúng ta đến những điều tốt đẹp - Sống có ước mơ, lí tưởng thì sẽ cống hiến được cho xã hội, làm cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn * Mở rộng, liên hệ: - Phê phán những người sống không có ước mơ, ỉ lại, lười biếng - Bài học nhận thức, hành động. - Liên hệ bản thân. Phạm Thị Tuyết – THCS Lương Khánh Thiện – Quận Kiến An CAUHOI PH￿N I. Đ￿C HI￿U (3,0 đi￿m) Đ￿c ph￿n trích sau và tr￿ l￿i câu h￿i: Cô ơi ! Cô không ph￿i ngư￿i nông dân m￿t n￿ng hai sương làm ra h￿t thóc, nhưng cô d￿y con bi￿t quý bát cơm chan ch￿a m￿ hôi. Cô không ph￿i ngư￿i công nhân kĩ sư ki￿n thi￿t m￿i nơi, nhưng cô xây cho đ￿i m￿t tương lai phía trư￿c. Cha m￿ là ngư￿i cho con cu￿c s￿ng, b￿n bè là nh￿ng ch￿ d￿a ni￿m tin, th￿ thách r￿i nh￿ng th￿t b￿i đã cho con trư￿ng thành hơn thì chính cô là ngư￿i d￿y con vư￿t qua khó khăn v￿p ngã trên đư￿ng đ￿i. Chính cô là ngư￿i nâng niu, u￿n n￿n cho con t￿ng l￿i ăn ti￿ng nói, t￿ng c￿ ch￿ dáng đi. Con l￿n d￿n trong vòng tay yêu thương c￿a cô mà không hay r￿ng ba năm h￿c đã s￿p k￿t thúc. Con s￿p ph￿i xa cô th￿t r￿i sao? Con ch￿ mu￿n mãi là cô trò nh￿ đư￿c c￿p sách v￿ đ￿n trư￿ng, ngày ngày đư￿c nghe cô gi￿ng bài. Nhưng con ph￿i đi đ￿ còn như￿ng ch￿ cho th￿ h￿ các em h￿c sinh m￿i. Đây cũng là lúc con v￿n d￿ng nh￿ng bài h￿c v￿ cu￿c đ￿i c￿a cô ￿ ngôi trư￿ng khác, to l￿n hơn trư￿ng mình. (Trích Thư g￿i cô ngày tri ân, Câu 1 (0,5 đi￿m). Theo đo￿n trích cô giáo mang đ￿n cho h￿c sinh đi￿u gì? Câu 2 (0,5 đi￿m). Em hi￿u nghĩa c￿a câu văn sau như th￿ nào? Cha m￿ là ngư￿i cho con cu￿c s￿ng, b￿n bè là nh￿ng ch￿ d￿a ni￿m tin, th￿ thách r￿i nh￿ng th￿t b￿i đã cho con trư￿ng thành hơn thì chính cô là ngư￿i d￿y con vư￿t qua khó khăn v￿p ngã trên đư￿ng đ￿i. Câu 3 (1,0 đi￿m). Hi￿u qu￿ bi￿u đ￿t c￿a bi￿n pháp tu t￿ hoán d￿ đư￿c s￿ d￿ng trong câu văn: Con l￿n d￿n trong vòng tay yêu thương c￿a cô mà không hay r￿ng ba năm h￿c đã s￿p k￿t thúc. Câu 4 (1,0 đi￿m). Thông đi￿p em tâm đ￿c nh￿t t￿ đo￿n trích trên là gì? Lý gi￿i cho s￿ l￿a ch￿n thông đi￿p đó. DAPAN
18. Câu Yêu c￿u c￿n đ￿t Đi￿m 1 Theo đo￿n trích cô giáo là ngư￿i d￿y con vư￿t qua khó 0,5 (0,5 đi￿m) khăn v￿p ngã trên đư￿ng đ￿i. Chính cô là ngư￿i nâng niu, u￿n n￿n cho con t￿ng l￿i ăn ti￿ng nói, t￿ng c￿ ch￿ dáng đi. 2 - Nghĩa c￿a câu văn: (0,5 đi￿m) + Kh￿ng đ￿nh công lao sinh thành dư￿ng d￿c c￿a cha m￿, vai 0,25 trò c￿a b￿n bè trong cu￿c s￿ng đ￿i v￿i m￿i ngư￿i. + Kh￿ng đ￿nh vai trò d￿y d￿ c￿a cô giáo giúp h￿c trò có ki￿n 0,25 th￿c, kĩ năng s￿ng và b￿n lĩnh đ￿ đ￿i m￿t chông gai trong cu￿c s￿ng và bi￿n nh￿ng th￿ thánh, th￿t b￿i thành bài h￿c c￿a s￿ thành công. 3 - Bi￿n pháp tu t￿ hoán d￿: vòng tay yêu thương. 0,25 (1,0 đi￿m) - Tác d￿ng: 0,75 + Làm cho câu văn thêm c￿ th￿, sinh đ￿ng, chân th￿c, có s￿c g￿i hình g￿i ￿nh, t￿o ￿n tư￿ng và tăng s￿c thuy￿t ph￿c. + Kh￿ng đ￿nh tình c￿m yêu thương ￿m áp, ch￿ che c￿a cô dành cho h￿c trò vô cùng thiêng liêng, cao đ￿p, đ￿ng th￿i th￿ hi￿n ni￿m xúc đ￿ng và lòng bi￿t ơn c￿a h￿c trò dành cho cô giáo trong ngày chia tay + Th￿ hi￿n thái đ￿ tác gi￿ ca ng￿i, trân tr￿ng tình c￿m t￿m lòng c￿a cô giáo v￿i h￿c trò. Đ￿ng th￿i tôn vinh tình th￿y trò, truy￿n th￿ng hi￿u h￿c và đ￿o lí “U￿ng nư￿c nh￿ ngu￿n” c￿a dân t￿c ta. 4 - HS bám sát vào n￿i dung, ý nghĩa văn b￿n đ￿ ch￿n thông 0,25 (1,0 đi￿m) đi￿p tâm đ￿c theo hư￿ng lành m￿nh, tích c￿c và lí gi￿i phù h￿p. Dư￿i đây là m￿t s￿ g￿i ý cho thông đi￿p: + Hãy luôn th￿ hi￿n lòng bi￿t ơn th￿y cô. + Hãy trân tr￿ng, gi￿ gìn nh￿ng k￿ ni￿m t￿t đ￿p v￿ th￿y cô + Hay s￿ng theo đ￿o lí “U￿ng nư￿c nh￿ ngu￿n”; “Ăn qu￿ nh￿ ngư￿i tr￿ng cây” 0,75 ... - HS lí gi￿i thuy￿t ph￿c... Suy nghĩ v￿ lòng bi￿t ơn Lương Thị Hiền - THCS Lương Khánh Thiện - Quận Kiến An CAUHOI Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm) Đọc phần trích sau và thực hiện các yêu cầu: Những vết đinh còn mãi Một cậu bé nọ có tính xấu là rất hay nổi nóng. Một hôm, cha cậu đưa một túi đinh cho cậu rồi nói:“Mỗi khi con nổi nóng với ai đó thì hãy chạy ra sau nhà và đóng một cây đinh lên cái hàng rào gỗ”.
19. Ngày đầu tiên, cậu bé đã đóng tất cả 37 cây đinh. Nhưng sau vài tuần, cậu bé tập kiềm chế dần cơn giận của mình và số lượng đinh đóng lên hàng rào ngày một ít đi. Cậu bé nhận thấy rằng kiềm chế cơn giận của mình dễ hơn là phải đi đóng một cây đinh lên hàng rào. Đến một ngày, cậu bé đã không nổi giận một lần nào trong suốt cả ngày. Cậu đến thưa với cha và ông bảo: “Tốt lắm, bây giờ nếu sau mỗi ngày mà con không hề nổi giận với ai dù chỉ một lần, con hãy nhổ một cây đinh ra khỏi hàng rào”. Ngày lại ngày trôi qua, rồi cũng đến một hôm cậu bé vui mừng hãnh diện tìm cha mình báo rằng đã không còn cây đinh nào trên hàng rào nữa cả. Người cha liền đến bên hàng rào. Ở đó, ông nhỏ nhẹ nói với cậu: “Con đã làm rất tốt, nhưng con hãy nhìn những lỗ đinh còn để lại trên hàng rào xem. Hàng rào đã không giống như xưa nữa rồi. Nếu con nói điều gì trong cơn giận dữ, những lời nói ấy cũng giống như các lỗ đinh này, chúng để lại vết thương khó lành trong lòng người khác. Dù cho sau đó con có nói lời xin lỗi bao nhiêu lần đi nữa, vết thương đó vẫn còn lại mãi. Con hãy luôn nhớ: vết thương tinh thần còn đau đớn hơn cả những vết thương thể xác. Những người xung quanh ta, bạn bè ta là những viên đá quý. Họ khiến con cười và giúp con trong nhiều chuyện. Họ nghe con than thở khi con gặp khó khăn, cổ vũ con và luôn sẵn sàng mở trái tim mình ra với con. Vì thế, hãy nhớ lấy lời cha ” (Trích Hạt giống tâm hồn - Theo Mai Văn Khôi Nguồn: Truyện đọc lớp 4, trang 20, NXB Giáo dục – 2021) Câu 1 (0,5 điểm). Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên. Câu 2 (0,5 điểm). Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của câu văn sau: Nếu con nói điều gì trong cơn giận dữ, những lời nói ấy cũng giống như các lỗ đinh này, chúng để lại vết thương khó lành trong lòng người khác. Câu 3 (1,0 điểm). Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong câu văn sau: Họ nghe con than thở khi con gặp khó khăn, cổ vũ con và luôn sẵn sàng mở trái tim mình ra với con. Câu 4 (1,0 điểm). Em có đồng ý với quan điểm: “Những người xung quanh ta, bạn bè ta là những viên đá quý.” của người cha trong câu chuyện trên không? Vì sao? DAPAN Câu Yêu cầu cần đạt Điểm 1 - Phương thức biểu đạt chính: Tự sự. 0,5 (0,5 điểm) 2 * Học sinh có thể diễn đạt cách khác mà vẫn đảm bảo nội dung (0,5 điểm) tương đương. Dưới đây là gợi ý: - Ý nghĩa của câu văn: + Những lời nói trong cơn giận dữ sẽ gây ra những tổn thương 0,25 vô cùng lớn và khó chữa lành trong lòng người khác. + Từ đó khẳng định chúng ta nên học cách kiềm chế cảm xúc tiêu cực của bản thân, không nên làm tổn thương hoặc trút giận 0,25 lên người khác 3 - Biện pháp tu từ: Liệt kê: "nghe con than thở khi con gặp khó 0,25 (1,0 điểm) khăn, cổ vũ con và luôn sẵn sàng mở trái tim mình ra với con.” - Tác dụng: - Giúp cho sự diễn đạt thêm sinh động, hấp dẫn, tạo nhịp điệu 0,25 cho câu văn, gây ấn tượng với người đọc. - Diễn tả đầy đủ cụ thể những hành động mà mọi người xung 0,25
20. quanh, bạn bè luôn sẵn sàng dành cho ta. Qua đó, nhấn mạnh tình yêu thương, sự sẻ chia của tình bạn, tình yêu thương con người trong cuộc sống. - Thể hiện thái độ của tác giả: Trân trọng, đề cao và ca ngợi 0,25 những hành động đẹp trong cuộc sống của chúng ta, đồng thời mong muốn, khuyên nhủ mọi người hãy luôn vì những điều tốt đẹp đó mà đừng làm tổn thương những người yêu mến ta. 4 * HS đưa ra ý kiến của cá nhân (1,0 điểm) * Lí giải: HS đưa ra lí do phù hợp, thuyết phục. - Đồng tình với quan điểm trên. 0,25 - Vì: 0,75 + Viên đá quý là viên đá được mọi người nâng niu, trân trọng. Cách nói như vậy người cha muốn khẳng định bạn bè, người thân rất đáng quý trong cuộc sống mỗi người. + Vì bạn bè, người thân luôn sát cánh bên ta, yêu thương giúp đỡ ta khi khó khăn, làm cuộc sống ta tươi đẹp... + Ta cần trân trọng bạn bè và người xung quanh, biết kiềm chế cơn giận để tránh làm tổn thương họ (Hs lí giải được 3 ý trở lên: 0,75 điểm; 2 ý: 0,5 điểm; 1 ý: 0,25 điểm) Lê Thị Xuân - THCS Lương Khánh Thiện - Quận Kiến An CAUHOI Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm) Đọc phần trích sau và thực hiện các yêu cầu: Cái thú tự học cũng giống cái thú đi chơi bộ ấy. Tự học cũng là một cuộc du lịch, du lịch bằng trí óc, một cuộc du lịch say mê gấp trăm lần du lịch bằng chân, vì nó là du lịch trong không gian lẫn thời gian. Những sự hiểu biết của loài người là một thế giới mênh mông. Kể làm sao hết được những vật hữu hình và vô hình mà ta sẽ thấy trong cuộc du lịch bằng sách vở? Ta cũng được tự do, muốn đi đâu thì đi, ngừng đâu thì ngừng. Bạn thích cái xã hội ở thời Đường bên Trung Quốc thì đã có những thi nhân đại tài tả viên "Dạ minh châu" của Đường Minh Hoàng, khúc "Nghê thường vũ y" của Dương Quý Phi cho bạn biết. Tôi thích nghiên cứu đời con kiến, con sâu - mỗi vật là cả một thế giới huyền bí đấy, bạn ạ - thì đã có J.H.Pha - brow và hàng chục nhà sinh vật học khác sẵn sàng kể chuyện cho tôi nghe một cách hóm hỉnh hoặc thi vị. Đương học về kinh tế, thấy chán những con số ư? Thì ta bỏ nó đi mà coi cảnh hồ Ba Bể ở Bắc Cạn hay cảnh núi non Thụy Sĩ, cảnh trời biển ở Ha - oai. Hoặc không muốn học nữa thì ta gấp sách lại, chẳng ai ngăn cản ta cả. (Trích Tự học - một nhu cầu thời đại - Nguyễn Hiến Lê, NXB Văn hoá - Thông tin, Hà Nội, 2003) Câu 1 (0,5 điểm). Theo quan điểm của tác giả tự học là gì? Câu 2 (0,5 điểm). Nêu nội dung chính của đoạn trích trên. Câu 3 (1,0 điểm). Hiệu quả của một biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn sau: “Ta cũng được tự do, muốn đi đâu thì đi, ngừng đâu thì ngừng.” Câu 4 (1,0 điểm). Em có đồng tình với ý kiến: “Cái thú tự học cũng giống như cái thú đi chơi bộ ấy” không? Vì sao?