Kế hoạch bài dạy Toán 9 - Tuần 15+16 - Chủ đề: Một số yếu tố xác suất thống kê - Năm học 2022-2023 - Phạm Thùy Giang

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Toán 9 - Tuần 15+16 - Chủ đề: Một số yếu tố xác suất thống kê - Năm học 2022-2023 - Phạm Thùy Giang

1. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 Ngày soạn Ngày 12,19/12/2022 01/12/2022 Dạy Tiết 4,5,4,5 Lớp 9D Tuần 15, 16 - Tiết 29,30,31,32 CHỦ ĐỀ: MỘT SỐ YẾU TỐ XÁC SUẤT THỐNG KÊ Thời gian thực hiện: (4 tiết) A. KẾ HOẠCH CHUNG Phân phối thời gian Tiến trình dạy học Tiết 1 THU THẬP VÀ TỔ CHỨC DỮ LIỆU Tiết 2 Tiết 3 PHÂN TÍCH VÀ XỬ LÝ DỮ LIỆU Tiết 4 B. KẾ HOẠCH DẠY HỌC: I. Mục tiêu: 1- Về kiến thức, kĩ năng: - Đọc và mô tả thành thạo các dữ liệu ở dạng: Bảng thống kê; biểu đồ tranh; biểu đồ dạng cột kép; biểu đồ hình quạt tròn; - Lựa chọn, biểu diễn, lí giải, thiết lập được dữ liệu vào bảng, biểu đồ thích hợp ở dạng bảng thống kê; biểu đồ tranh; biểu đồ dạng cột kép; biểu đồ hình quạt tròn; - Nhận ra, giải quyết được vấn đề hoặc quy luật đơn giản dựa trên các số liệu thu thập được ở trên các bảng, biểu đồ. - So sánh các dạng biểu diễn khác nhau cho một tập dữ liệu. - Lí giải và thực hiện được cách chuyển dữ liệu từ dạng biểu diễn này sang dạng biểu diễn khác. - Vẽ được biểu đồ dạng cột kép, dạng hình quạt tròn qua số liệu thu được. - Nhận ra được vấn đề hoặc quy luật đơn giản dựa trên phân tích cácsố liệu thu được ở dạng: biểu đồ dạng cột kép, biểu đồ hình quạt tròn. - Giải quyết được những vấn đề đơn giản liên quan đến các số liệuthu được ở dạng: biểu đồ tranh; biểu đồ dạng cột kép; biểu đồ hìnhquạt tròn. - Nhận biết được mối liên hệ giữa thống kê với những kiến thứctrong các môn học trong Chương trình THCS và trong thực tiễn (vídụ: khí hậu, giá cả thị trường,...) - Học sinh xác định được tần số tương đối của một giá trị. GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
2. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 - Thiết lập được bảng tần số tương đối, biểu đồ tần số tương đối ( dạng cột, hoặc hình quạt tròn) - Thiết lập được bảng tần số ghép nhóm, bảng tần số tương đối ghép nhóm. - Thiết lập được biểu đồ tần số tương đối ghép nhóm (biểu đồ cột hoặc đoạn thẳng) 2- Về năng lực: * Năng lực chung: -Năng lực tự học: HS tự hoàn thành được các nhiệm vụ học tập chuẩn bị ở nhà và tại lớp. -Năng lực giao tiếp và hợp tác: HS phân công được nhiệm vụ trong nhóm, biết hỗ trợ nhau, trao đổi, thảo luận, thống nhất được ý kiến trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ. * Năng lực đặc thù: -Năng lực tư duy và lập luận toán học; năng lực mô hình hóa toán học; năng lực sử dụng công cụ và phương tiện toán học. 3- Về phẩm chất: - Chăm chỉ: thực hiện đầy đủ các hoạt động học tập một cách tự giác, tích cực. - Trung thực: thật thà, thẳng thắn trong báo cáo kết quả hoạt động cá nhân và theo nhóm, trong đánh giá và tự đánh giá. - Trách nhiệm: hoàn thành đầy đủ, có chất lượng các nhiệm vụ học tập. II. Thiết bị dạy học và học liệu: 1. Giáo viên: SGK, sách tham khảo, các tài nguyên trên mạng internet, kế hoạch bài dạy, thước thẳng, bảng phụ hoặc máy chiếu, các phiếu học tập. 2. Học sinh: SGK, thước thẳng, bảng nhóm. III. Tiến trình dạy học: TIẾT 1: 1. Hoạt động 1: Khởi động: Tổ chức trò chơi. a. Mục tiêu : - Giúp HS huy động được kiến thức đã học về biểu đồ; - Tạo cho HS sự tự tin, không khí phấn khởi để bước vào tiết học. b. Thời gian dự kiến: 10 phút c. Nội dung trò chơi: Hai đội chơi trò ghép tên tương ứng với các hình ảnh đã cho. GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
3. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 Biểu đồ thể hiện số cây mà mỗi khối trồng được của một trường THCS. Biều đồ thể hiện cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ trong năm 2018. n: Số học sinh; x: số tiền( nghìn đồng) Biểu đồ biểu diễn sản lượng khai thác và nuôi Biểu đồ thể hiện số tiền ủng hộ chương trình trồng thủy sản của nước ta giai đoạn 2000 – “Xuân yêu thương”của lớp 9A. 2016 GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
4. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 Biểu đồ cột Biểu đồ hình quạt tròn Biểu đồ tranh Biểu đồ cột kép Biểu đồ đoạn thẳng Biểu đồ thể hiện dân số Việt Nam qua tổng điều tra trong thế kỉ XX. Luật chơi: Chia lớp làm 2 nhóm, mỗi nhóm cử một đội chơi gồm 5 bạn. Sau thời gian thảo luận 1 phút, 5 bạn xếp thành 1 hàng dọc. Bạn đứng đầu chạy lên trên bảng lấy tấm bìa có tên ghép vào hình ảnh tương ứng rồi chạy về đứng xuống cuối hàng, tiếp theo là bạn đứng thứ 2...cứ như vậy cho đến bạn thứ 5 là kết thúc. d. Tổ chức thực hiện: * Chuyển giao nhiệm vụ: GV chiếu nội dung trò chơi và luật chơi lên màn hình và yêu cầu học sinh: Thực hiện chơi trò chơi theo luật chơi. * HS thực hiện nhiệm vụ : Thực hiện chơi trò chơi theo luật chơi. * Báo cáo, thảo luận: - Hai đội báo cáo kết quả; - HS cả lớp quan sát, lắng nghe, nhận xét. * Kết luận, nhận định: - GV nhận xét các câu trả lời của HS, chính xác hóa các đáp án, nhận xét về thái độ học tập của các nhóm và trao phần thưởng cho đội thắng cuộc. - GV đưa ra một yêu cầu: Em hãy chọn một biểu đồ và các dữ liệu có trên biểu đồ đó? c) Sản phẩm dự kiến: Sản phẩm ghép đôi trên bảng của 2 nhóm. GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
5. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 Biểu đồ hình quạt tròn Biểu đồ tranh Biểu đồ đoạn thẳng Biểu đồ cột kép Biểu đồ cột 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( khoảng 15 phút) 2.1. Hoạt động 2.1. Đọc và mô tả các dữ liệu biểu đồ. a. Mục tiêu: GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
6. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 - Bước đầu có hiểu biết về biểu đồ tranh, biểu đồ cột kép, biểu đồ hình quạt tròn - Đọc và mô tả thành thạo các thông tin trên: biểu đồ tranh, biểu đồ dạng cột kép, biểu đồ hình quạt tròn. b. Nội dụng: HS làm được các ví dụ 1, Ví dụ 2, ví dụ 3. Ví dụ 1: Biểu đồ tranh trên đây cho biết số cây mà mỗi khối trồng được của một trường THCS 1) Khối nào trồng được nhiều cây nhất, khối nào trồng được ít cây nhất? 2) Khối 9 của trường trồng được bao nhiêu cây? 3) Tổng số cây mà cả trường đã trồng được là bao nhiêu? Ví dụ 2: Biểu đồ dưới đây biểu diễn sản lượng khai thác và nuôi trồng thủy sản của nước ta giai đoạn 2000 – 2016 1) Hoàn thành số liệu trong bảng sau GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
7. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 Năm 2000 2005 2010 2016 Khai thác (nghìn tấn) Nuôi trồng (nghìn tấn) 2) Tổng sản lượng khai thác từ năm 2000 đến năm 2016? 3) Những năm nào có sản lượng khai thác nhiều hơn nuôi trồng? Ví dụ 3: Biểu đồ trên cho biết số người cách ly do dịch bệnh covid – 19 tính đến ngày 04/7/2021 của Việt Nam. Em hãy cho biết: 1) Tỉ số phần trăm số người cách ly trong mỗi trường hợp? 2) Những trường hợp nào phải cách ly tập trung. Để phòng chống dịch bệnh covid – 19 chính phủ Việt Nam thực hiện theo thông điệp 5K. Thông điệp 5K đó là gì? c. Tổ chức thực hiện: *Chuyển giao nhiệm vụ 2: - GV chiếu ví dụ 1 lên máy chiếu - Làm ví dụ 1a theo cá nhân *Thực hiện nhiệm vụ 2: - HS quan sát biểu đồ và trả lời câu hỏi theo cá nhân * Báo cáo kết quả - GV gọi lần lượt từng HS đứng tại chỗ trả lời các ý * Đánh giá kết quả - HS nhận xét, đánh giá bài làm của bạn GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
8. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 * Chuyển giao nhiệm vụ học tập 3: - GV chiếu ví dụ 2 lên máy chiếu - HS làm việc cặp đôi hoàn thành ví dụ 2 vào phiếu học tập *Thực hiện nhiệm vụ 3: HS thảo luận hoàn thành bài trên phiếu học tập * Báo cáo kết quả GV mời một nhóm lên bảng trình bày, HS bên dưới đối phiếu chấm chéo. * Kết luận, nhận định Gv: - Biểu đồ cột kép thể hiện tốt tính trực quan khi so sánh sản lượng đánh bắt và nuôi trồng thủy sản trong cùng một năm. - Từ biểu đồ ta có biểu diễn số liệu dưới dạng bảng. Từ các số liệu nếu cho dưới dạng bảng ta có thể vẽ được biểu đồ hợp lý. Cách vẽ biểu đồ từ số liệu các em sẽ được học ở phần sau. * Giao nhiệm vụ học tập 4: - Giáo viên đưa ví dụ 2 lên máy chiếu - Chia lớp làm 4 nhóm: 2 nhóm thực hiện yêu cầu 1, 2 nhóm thực hiện yêu cầu 2 của ví dụ 3. *Thực hiện nhiệm vụ 4: - HS thảo luận hoàn thành bài vào bảng nhóm * Báo cáo kết quả - Các nhóm treo bảng nhóm - Đại diện hai nhóm lên bảng trình bày - HS các nhóm khác theo dõi. d. Dự kiến sản phẩm: Bài làm của học sinh Ví dụ 1: 1) Khối trồng được nhiều cây nhất là khối 8; khối trồng được ít cây nhất là lớp 6 2) Số cây mà khối 9 trồng được là: 80 cây 3) Tổng số cây cả trường trồng được là : 50 + 60 + 90 + 80 = 280 ( cây) Ví dụ 2: GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
9. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 1) Năm 2000 2005 2010 2016 Khai thác (nghìn tấn) 1660,9 1987,9 2414,4 3226,1 Nuôi trồng (nghìn tấn) 589,6 1478 2728,3 3644,6 2) Tổng sản lượng khai thác từ năm 2000 đến năm 2016 là: 9589,3 (nghìn tấn) 3) Năm 2000 và năm 2005 có sản lượng khai thác nhiều hơn nuôi trồng. Ví dụ 3: 1) Tỉ số phần trăm người cách ly tập trung tại bệnh viện là: 0,92 % Tỉ số phần trăm người cách ly tập trung tại cơ sở khác: 22,50 % Tỉ số phần trăm người cách ly nhà, nơi cư trú: 76,58 % 2) Những trường hợp là F1, những người về từ các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội có ổ dịch, các địa bàn bị phong tỏa đều phải cách ly tập trung. Thông điệp 5k là : Khẩu trang – Khử khuẩn – Khoảng cách- Không tụ tập – Khai báo ytế. * Kết luận, nhận định - HS các nhóm khác nhận xét bài làm của nhóm bạn - GV chốt lại -GV: Việt Nam và thế giới đang phải đối mặt với căn bệnh mà ta gọi là Covid – 19. Để đảm bảo sức khỏe cho mình và cộng đồng các em hãy thực hiện tốt thông điệp 5K và tuyên truyền cho người thân và những người xung quanh cùng thực hiện. 2. Hoạt động 2.2: Vẽ biểu đồ. * Hoạt động 2.2.1. Vẽ biểu đồ tranh, cột kép, quạt tròn (khoảng 18 phút) a. Mục tiêu: - Hs sử dụng được các kiến thức, kĩ năng toán học tương thích để vẽ được biểu đồ thích hợp ở dạng biểu đồ tranh, biểu đồ cột kép, biểu đồ hình quạt tròn; b. Nội dung: - Học sinh được yêu cầu: Làm ví dụ 2. Ví dụ 2: Kết quả xếp loại học lực học kì 1 của 3 lớp 9A, 9B, 9C của một trường THCS được cho bởi bảng sau: GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
10. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 Xếp loại học lực Lớp Sĩ số Giỏi Khá Trung bình Yếu 9A 36 8 16 10 2 9B 34 4 12 16 2 9C 32 4 14 12 2 Mỗi hình trái tim màu đỏ biểu thị cho 2 học sinh có học lực giỏi, mỗi hình trái tim màu vàng biểu thị cho 2 bạn học sinh có học lực khá, mỗi hình trái tim màu xanh biểu thị cho 2 bạn học sinh có học lực trung bình, mỗi hình trái tim màu tím biểu thị cho 2 bạn học sinh có học lực yếu. 1) Hãy lấy các hình trái tim dán vào các cột tương ứng để hoàn thành biểu đồ tranh dưới đây: Giỏi Khá TB Yếu Giỏi Khá TB Yếu Giỏi Khá TB Yếu Lớp 9A Lớp 9B Lớp 9C 2) Thay mỗi hình trái tim bằng một hình vuông cùng màu và vẽ thêm hai trục để tạo thành một biểu đồ cột kép( các hình vuông dán khít vào nhau) 3) Vẽ biểu đồ hình quạt tròn thể hiện xếp loại học lực học kì 1của lớp 9C theo tỉ số phần trăm. c. Tổ chức thực hiện: * Chuyển giao nhiệm vụ học tập: - GV chiếu nội dung ví dụ 2 lên màn hình. GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
11. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 - Chia lớp làm 5 nhóm: Nhóm 1; 2; 3 thực hiện yêu cầu 1 của VD; Nhóm 4: Thực hiện yêu cầu 2; Nhóm 5: Thực hiện yêu cầu 3. * HS thực hiện nhiệm vụ: HS các nhóm thảo luận, thống nhất trong nhóm cách làm và làm vào bảng phụ * Báo cáo, thảo luận: - Các nhóm treo bảng phụ lên bảng; báo cáo. - HS cả lớp quan sát, nhận xét. d. Sản phẩm dự kiến: Bài làm của học sinh trên bảng nhóm và trong vở 1) GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
12. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 Giỏi Khá TB Yếu Giỏi Khá TB Yếu Giỏi Khá TB Yếu Lớp 9A Lớp 9B Lớp 9C 2 học sinh; 2 học sinh; 2 học sinh. 2 học sinh 2) 3) * Kết luận, nhận định: GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
13. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 - Cách vẽ biểu đồ tranh: Biểu thị các đối tượng trong đề bài bằng những biểu tượng, kí hiệu hoặc hình ảnh phù hợp vào các cột hoạc dòng tương ứng. - Cách vẽ biểu đồ hình cột kép: Biểu thị các đối tượng trong đề bài tương ứng bằng các cột hình chữ nhật liền kề. Mỗi đại lượng khác nhau thể hiện bằng màu sắc ( kí hiệu) khác nhau. - Cách vẽ biểu đồ hình quạt tròn: Bước 1: Tính tỉ số phần trăm giữa số Hs đạt các lực học so với số Hs cả lớp: Bước 2; Chuyển đổi từ % sang số đo độ: 1% tương ứng với 3,6o. Bước 3: Vẽ góc ở tâm với các số đo tương ứng Bước 4: Tô màu hoặc kí hiệu tương ứng với số liệu đề bài cho. • Nêu ưu và nhược điểm của từng dạng biểu đồ; • Tìm tòi mở rộng: Giới thiệu biểu đồ quạt tròn dạng 3D. Cơ hội học tập trải nghiệm và phát triển năng lực học sinh: Thông qua việc thực hiện những nhiệm vụ trên, học sinh được trải nghiệm và sử dụng các kiến thức, kĩ năng toán học tương thích để đọc hiểu các thông tin cơ bản trọng tâm, phân tích lựa chọn trích xuất các thông tin cần thiết và vẽ biểu đồ. Từ đó góp phần phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học; năng lực sử dụng công cụ, phương tiện toán học; năng lực giao tiếp toán học. * Hướng dẫn tự học ở nhà (2 phút) - Xem lại toàn bộ nội dung bài đã học. - Làm bài tập1; 2; 3 vào vở bài tập (GV phát PHT có các bài tập cho từng HS). PHIẾU HỌC TẬP Bài tập 1: Một trường THCS có 200 học sinh tham gia vào các câu lạc bộ thể thao. Biểu đồ hình quạt phía dưới thể hiện tỉ lệ phần trăm học sinh tham gia vào các câu lạc bộ thể thao( mỗi học sinh chỉ tham gia đúng một câu lạc bộ) GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
14. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 Em hãy trả lời các câu hỏi sau: a. Có bao nhiêu môn thể thao mà các học sinh của trường tham gia? b. Môn thể thao nào có nhiều học sinh tham gia nhất? c. Môn thể thao nào có ít học sinh tham gia nhất? d. Tính số học sinh tham gia từng câu lạc bộ thể thao. Bài tập 2: Bảng sau đây cho biết nhịp tim tối đa trên 1 phút của con người qua các lứa tuổi khác nhau: Lứa tuổi 0 - 5 6 - 12 1 - 3 3 - 5 6 - 10 11 - 14 15 - 20 Trên tháng tháng tuổi tuổi tuổi tuổi tuổi 20 tuổi Nhịp tim 150 140 130 120 110 105 100 80 tối đa Hãy vẽ biểu đồ cột thể hiện thông tin trên. Bài tập 3: Một chủ tiệm bánh ngọt đang muốn vẽ biểu đồ thể hiện số bánh sô-cô-la bán được từ thứ hai đến thứ sáu trong tuần trước, từ những dữ liệu sau: Thứ hai: 50 cái; thứ ba: 45 cái; thứ tư: 30 cái; thứ năm: 75 cái; thứ sáu: 62 cái. Bác chủ tiệm muốn dùng một biểu đồ để biểu diễn trực quan số bánh bán được trong mỗi ngày, nhưng bác đang phân vân không biết nên dùng biểu đồ tranh hay biểu đồ cột để biểu diễn số liệu. a. Theo em, bác nên dùng biểu đồ tranh hay biểu đồ cột? Vì sao? b. Bác chủ tiệm bánh ghi nhận số bánh phô mai bán được như sau: thứ hai bán được 40 cái; thứ ba: 40 cái; thứ tư: 25 cái; thứ năm: 70 cái; thứ sáu: 70 cái. Bác chủ tiệm muốn so sánh GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
15. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 số bánh sô-cô-la và phô mai bán được theo từng ngày, theo em dùng biểu đồ cột nào phù hợp nhất? Em hãy vẽ biểu đồ đó. TIẾT 2 1. Hoạt động 1: Khởi động (5’) * Mục tiêu: Tạo hứng thú học tập cho HS đồng thời củng cố kiến thức về biểu đồ. * Nội dung, phương thức tổ chức: - Chuyển giao nhiệm vụ học tập: HS quan sát; đọc và xử lý số liệu trên các biểu đồ theo yêu cầu bài toán. Bài toán 1: Cho biểu đồ hình 1 và hình 2 biểu diễn số học sinh nam và số học sinh nữ của lớp 9A có sở thích chơi các môn thể thao: bóng đá, bóng rổ, bơi. Biết rằng: trong 3 môn thể thao trên, mỗi học sinh của lớp 9A đều thích ít nhất 1 môn nhưng chỉ nêu tên một môn thể thao yêu thích nhất. Dựa vào biểu đồ, hãy cho biết: a) Môn thể thao nào có nhiều học sinh thích nhất? b) Tính số học sinh nam, tổng số học sinh lớp 9A? Số học sinh Số học sinh 13 13 12 12 11 11 10 10 9 9 8 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 Môn yêu thích 0 Môn yêu thích 0 Bóng đá Bóng rổ Bơi Bóng đá Bóng rổ Bơi Số học sinh Số học nam sinh nữ Hình 1. Biểu đồ hình cột Bóng đá GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
16. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 Bóng rổ Bơi Hình 2. Biểu đồ tranh - Thực hiện nhiệm vụ: HS hoạt động cặp đôi trả lời câu hỏi - Báo cáo thảo luận: GV gọi đại diện 1 học sinh đứng tại chỗ trả lời câu hỏi. HS khác nhận xét, chất vấn, bổ sung. - Đánh giá nhận xét: GV thống nhất cách tính và câu trả lời. * Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh: a) Môn thể thao có nhiều học sinh thích nhất là bóng đá. Giải thích: ▪ Cách 1: (Dựa vào biểu đồ) Trong 3 môn thể thao, môn bóng đá được nhiều học sinh nam thích nhất và cũng được nhiều học sinh nữ thích nhất. ▪ Cách 2: (Tính số học sinh thích từng môn và so sánh) Số học sinh thích bóng đá là: 12+9=21 (học sinh) Số học sinh thích bóng rổ là: 5+4=9 (học sinh) Số học sinh thích bơi là: 6+5=11 (học sinh) b) - Số học sinh nam là: 12+5+6=23 (học sinh) - Tổng số học sinh lớp 9A là: 41 (học sinh) (Cách 1: Số học sinh nữ là: 9+4+5=18 (học sinh) Tổng số học sinh lớp 9A là: 23+18=41 (học sinh) Cách 2: Tổng số học sinh lớp 9A là: 21+9+11=41 (học sinh)) Trên cơ sở câu trả lời của HS, giáo viên ĐVĐ vào bài: Với cùng một dữ liệu, ta có thể biểu diễn dưới dạng các biểu đồ khác nhau. Tuy nhiên, mỗi dạng biểu đồ đều có những ưu, nhược điểm nhất định. Các em suy nghĩ xem với dữ liệu trên, ta còn có thể biểu diễn dưới dạng biểu đồ nào khác và cách nào hợp lí nhất. 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (15’) * Mục tiêu: Biết cách chuyển dữ liệu từ dạng biểu diễn này sang dạng biểu diễn khác và so sánh được các dạng biểu diễn khác nhau cho một tập dữ liệu. * Nội dung, phương thức tổ chức: - Chuyển giao nhiệm vụ học tập: Yêu cầu HS nghiên cứu và trả lời câu hỏi ĐVĐ ở phần khởi động. GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
17. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 Bài toán 1: c) Có thể dùng biểu đồ hình quạt, biểu đồ cột kép để biểu diễn dữ liệu trên hay không? Hãy lựa chọn một dạng biểu đồ và vẽ biểu đồ đó? d) Nêu nhận xét khi sử dụng mỗi dạng biểu đồ để biểu diễn dữ liệu. Số học sinh - Thực hiện nhiệm vụ c: HS hoạt động nhóm và hoàn thành vào phiếu học tập. - Báo cáo thảo luận: các nhóm báo cáo, các nhóm khác xét, bổ sung. - Đánh giá nhận xét: Trên cơ sở câu trả lời của HS, giáo viên chốt lại dùng biểu đồ cột kép là hợp lí (Hình 3). * Sản phẩm 1: Các nhóm chọn và vẽ biểu đồ cột kép. Số học sinh 14 12 10 8 Nam 6 Nữ 4 2 0 Môn yêu thích Bóng đá Bóng rổ Bơi Hình 3. Biểu đồ cột kép Chất vấn: Tại sao không lựa chọn biểu đồ hình quạt? Lí giải: Nếu vẽ biểu đồ hình quạt thì ta phải tiến hành các bước sau: + Lập bảng số liệu: Môn thể thao Bóng đá Bóng rổ Bơi Số học sinh Nam 12 5 6 Nữ 9 4 5 Cả lớp 21 9 11 + Tính tỉ lệ %: Số HS thích bóng đá chiếm 21/41.100% ≈ 51%; Số HS thích bóng rổ chiếm 9/41.100% ≈ 22%; Số HS thích bơi chiếm 11/41.100% ≈ 27%; + Chuyển đổi từ % sang số đo độ: 1% tương ứng với 3,6o. GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
18. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 + Vẽ các hình quạt tròn có góc ở tâm với các số đo tương ứng. Bơi 26% Bóng đá 52% Bóng rổ 22% Hình 4 - Thực hiện nhiệm vụ d: HS thảo luận nhóm. - Báo cáo thảo luận: các nhóm báo cáo, các nhóm khác xét, bổ sung. - Đánh giá nhận xét: GV chốt vấn đề. * Sản phẩm 2: HS nêu được nhận xét: + Hình 1: Dễ đọc dữ liệu nhưng phải cần đến 2 biểu đồ, khó so sánh các dữ liệu cùng loại. + Hình 2: Biểu đồ tranh có tính trực quan sinh động, dễ hiểu nhưng phải đếm số liệu mất thời gian. + Hình 3: Dễ đọc dữ liệu, bên cạnh việc tính toán số liệu có thể phân tích số liệu như trong ví dụ: nhìn thấy độ chênh lệch giữa học sinh nam, học sinh nữ trong một lớp (GV tích hợp dân số, giới tính). + Hình 4: Biểu diễn dưới dạng biểu đồ hình quạt khá khó khăn khi tính tỉ lệ phần trăm và vẽ đúng tỉ lệ dựa vào số đo góc ở tâm nhưng dễ dàng so sánh tỉ lệ yêu thích các môn thể thao với nhau và so với cả lớp. GV: Như vậy, việc lựa chọn biểu diễn biểu đồ dạng nào tùy thuộc vào dữ liệu hay yêu cầu của bài toán. + Sử dụng biểu đồ hình cột thường được dùng để chỉ sự khác biệt về qui mô, khối lượng, số lượng hay sự thay đổi, phát triển của một hay một số đối tượng hoặc sử dụng để so sánh tương quan về độ lớn giữa các đại lượng. Người ta thường ghép hai biểu đồ cột thành một biểu đồ cột kép để so sánh một cách trực quan từng cặp số liệu của hai bộ dữ liệu cùng loại. + Sử dụng biểu đồ hình quạt thường được dùng để vẽ các biểu đồ liên quan đến cơ cấu, tỷ lệ các thành phần trong một tổng thể chung (số liệu các thành phần khi tính toán phải có tổng bằng 100%) GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
19. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 3. Hoạt động 3: Luyện tập, vận dụng (15’) * Mục tiêu: Luyện kĩ năng đọc và so sánh các dạng biểu đồ; vẽ và chuyển đổi các dạng biểu đồ. * Nội dung, phương thức tổ chức: - Chuyển giao nhiệm vụ 1: Làm bài toán 2 Bài toán 2: Độ mặn lớn nhất (đơn vị gam/lít) tại một số trạm quan trắc trên sông Vàm Cỏ vào tháng 3 trong năm 2015 và 2016 được ghi lại trong bảng sau: Trạm Cầu Nối Trạm Bến Lức Năm 2015 15,6 3,1 Năm 2016 20,3 9,7 (Theo Cục thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia) Để so sánh số liệu trong hai năm 2015 và 2016 trực quan hơn, bạn Nam đã vẽ biểu đồ cột kép như hình 5a; bạn Hà vẽ biểu đồ cột kép như hình 5b. Theo em, cách vẽ nào giúp việc so sánh số liệu trong hai năm tại mỗi trạm thuận lợi, dễ dàng hơn? Hình 5a Hình 5b - Thực hiện: GV chiếu bài toán 2, HS trả lời miệng. GV tích hợp về môi trường, khí hậu, - Chuyển giao nhiệm vụ 2: Làm bài toán 3 Bài toán 3: Cho hình 6a, hình 6b biểu diễn số huy chương của Đoàn thể thao Việt Nam và Đoàn thể thao Thái Lan tại Sea Game 30. a) Hãy tính tổng số huy chương của Đoàn thể thao Việt Nam tại Sea Game 30. b) Hãy thực hiện chuyển đổi dữ liệu từ dạng biểu diễn này sang dạng biểu diễn khác để dễ dàng so sánh số huy chương mỗi loại của hai đoàn thể thao. GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
20. Kế hoạch bài dạy Đại số 9 Năm học 2022 - 2023 Hình 6a. Hình 6b. - Thực hiện: GV chiếu bài toán 3, HS hoạt động cá nhân. - Báo cáo thảo luận: GV chụp và chiếu bài làm của một số cá nhân cho cả lớp quan sát, nhận xét, bổ sung. - Đánh giá nhận xét: Trên cơ sở câu trả lời của HS giáo viên chốt lại * Sản phẩm: HS vẽ biểu đồ cột kép. - Chuyển giao nhiệm vụ 3: Làm bài toán 4 Bài toán 4: Ba bạn Lan, Bình, An là ba ứng cử viên trong một cuộc bầu cử chủ tịch hội học sinh. Biểu đồ hình quạt bên cho biết tỉ lệ ủng hộ giữa ba ứng cử viên. Biết Bình nhận được 36 phiếu bầu thì cuộc bầu cử có tất cả bao nhiêu phiếu bầu và vẽ biểu đồ tranh hoặc biểu đồ cột thể hiện thông tin trên. GV: Pham Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ