Kế hoạch bài dạy Toán 9 - Tuần 13 - Tiết 25: Ôn tập chương 2 - Năm học 2023-2024 - Phạm Thùy Giang

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Toán 9 - Tuần 13 - Tiết 25: Ôn tập chương 2 - Năm học 2023-2024 - Phạm Thùy Giang

1. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 Ngày 26/11/2023 26/11/2023 Ngày soạn Dạy Tiết 2 3 18-11-2023 Lớp 9A 9C Tuần 13 - Tiết 25: ÔN TẬP CHƯƠNG II I. MỤC TIÊU 1- Kiến thức, kĩ năng: Sau khi học xong bài này, học sinh: a. Kiến thức: - Được hệ thống hóa kiến thức của chương trình, kiến thức cơ bản về hàm số, đồ thị hàm số bậc nhất, hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến, điều kiện hai đường thẳng cắt nhau, hai đường thẳng song song, trùng nhau. - Vận dụng làm bài tập xác định hệ số a, b hoặc viết PT đường thẳng thỏa mãn điều kiện cho trước, vẽ đồ thị hàm số bậc nhất, tìm điiều kiện tham số để đường thẳng song song, cắt nhau,... b. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng vẽ đồ thị và viết PT đường thẳng, xác định hàm số bậc nhất, giải một số bài tập liên quan đến diện tích, chu vi của một tam giác. 2- Định hướng phát triển phẩn chất và năng lực học sinh: a. Các phẩm chất: - Trung thực, tự trọng, chí công vô tư - Tự lập, tự tin, tự chủ và có tinh thần vượt khó - Có trách nhiệm với bản thân, cộng đồng, đất nước b. Các năng lực chung: - Năng lực tự học, năng lực tư duy linh hoạt, năng lực sáng tạo, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực tính toán, năng lực hợp tác. c. Các năng lực chuyên biệt: - Năng lực thu thập, chế biến thông tin toán học - Năng lực lưu trữ thông tin toán học - Năng lực vận dụng toán học vào giải quyết vấn đề II. CHUẨN BỊ : 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Đồ dùng dạy học: Hệ thống hóa kiến thức bằng sơ đồ, các dạng bài tập cơ bản và cách giải 2.Chuẩn bị của học sinh: - Nội dung kiến thức học sinh ôn tập : Soạn các câu hỏi ôn tập chương và vẽ bản đồ tư duy. - Dụng cụ học tập: Thước thẳng, máy tính bỏ túi, bảng nhóm. III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC A. Hoạt động khởi động: GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
2. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 - GV kiểm tra việc chuẩn bị bản đồ tư duy ở nhà của học sinh. - HS lên thuyết trình, HS dưới lớp nhận xét - GV nhận xét, đánh giá sự chuẩn bị của HS * Đặt vấn đề vào bài : Chương 2 chúng ta đã được học những kiến thức gì? Hãy hệ thống lại bằng bản đồ tư duy các kiến thức của chương. B. Hoạt động luyện tập HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT Hoạt động1: Kiến thức cơ bản cần nhớ - Yêu HS kiểm tra chéo nhau vẽ - HS tự kiểm tra chéo nhau A. Kiến thức cơ bản cần nhớ bản đồ tư duy theo chủ đề hàm số Tóm tắc các kiến thức cần nhớ bậc nhất đã chuẩn bị ở nhà. SGK tr.60;61 - Gọi một lên thuyết trình bảng dồ tư duy của mình, học sinh - HS đại diện lên bảng trình khác nhận xét. bày - Nhận xét và treo bảng đồ tư duy đã chuẩn bị cho HS tham khảo - HS khác nhận xét, bổ sung và sữa chữa là góc nhọn là góc tù - Cho hảm số : - Với y = (2m -1)x+ m – 5 y = (2m -1)x+ m – 5 (1) (1) y = - x + 3 ; (d2) y = - x + 3 ; (d2) y = -2x +4 (d3) y = -2x +4 (d3) - Tương ứng các kiến thức lần - Ta có các dạng bài tập cơ lượt gọi HS nhắc lại các dạng bài bản: tập cơ bản với ba hàm số đã cho 1.Tìm điều kiện m để hàm số và nêu phương pháp giải tương (1) là hàm số bậc nhất ứng của các dạng. 2.Tìm điều kiện m để hàm số (1) là hàm số đồng biến? (nghịch biến)?. 3.Vẽ đồ thị hàm số (1) với m = . 4.Tìm m để đồ thị hàm số đi qua điểm A(xo, yo) cho trước GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
3. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT 5.Tìm m để đồ thị hàm số cắt trục tung (trục hoành) tại điểm có tung độ (hoành độ) bằng ... 6.Tìm m để đồ thị hàm số (1) song song (cắt nhau, vuông góc) với đường thẳng cho trước 7. Xác định tọa độ giao điểm Câu 7: hai đường thẳng (d2), (d3) - Phương trình hoành độ giao cho trước. điểm (d2), (d3) là : 8.Tìm m để đồ thị của hàm số -x + 3 = -2x + 4 x = 1 (1) và các đường thẳng (d2), y = -1 + 3 = 2 (d3) cho trước đồng quy. Suy ra N(1;2) là giao điểm của 9. Lập phương trình đường (d2) và (d3) thẳng đi qua A(x o, yo) và - Để đồ thị hàm số (1) và (d2), song song (vuông góc) với (d3) đồng quy khi N(1 ;2) thuộc đường thẳng (d4). đồ thị hàm số (1) - Sau khi hoàn thành các => 2m - 1 + m - 5 = 2 8 nhóm trưng bày sản phẩm m = nghiên cứu, cử đại diện thuyết 3 8 - Vận dụng các đơn vị kiến thức minh sản phẩm. Vậy với m = thì đồ thị của trên ta giải một số bài tập liên 3 quan. hàm số (1) và các đường thẳng - Yêu cầu HS hoạt động nhóm (d2):y = -x + 3 ;(d3):y = -2x +4 + Nhóm 1,3,5 làm câu 7 đồng quy. + Nhóm 2,4,6 làm câu 9 - Các nhóm khác bổ sung để Thời gian nghiên cứu: 8’ phút hoàn thiện - Gọi đại diện các nhóm khác nhận xét bổ sung để hoàn thiện. Hoạt động 2: Luyện tập B. Bài tập: Bài 1: (Treo bảng phụ ) - Đọc đề trên bảng phụ, suy 1. Nhận biết hàm số bậc nhất Trong các hàm số sau ,hàm số nghĩ vài phút, xung phong Bài 1: nào là hàm số bậc nhất? Hãy trả lời a. y = 3x - 1 là hàm số bậc xác định các hệ số a,b của nhất a = 3; b = -1 là hàm số chúng và cho biết hàm số nào đồng biến vì a = 3 > 0 đồng biến, hàm số nghịch biến ? GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
4. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT a) y = 3x - 1 b : y 1 2 x là hàm số b) y 1 2 x bậc nhất a = 1 2 ; b = 0 c) y = 0x + 3 là hàm số này nghịch biến vì d) y = 3x2 + 1 a 1 2 < 0 e) y = (m +1)x - 3 - Gọi HS trả lời miệng - Nhận xét trả lời của HS và giải thích vì sao c;d;e khong phải là hàm số bậc nhất. 2. Tìm điều kiện tương giao của Bài 2: (Treo bảng phụ ) hai đường thẳng. Cho các đường thẳng: d y 2x 1 1 - Đọc và ghi đề Bài 2: d2 y x 1 d1//d3 vì a=a’=2 và b b’(1 d y 2x 3 3 3) Không vẽ các đường thẳng đó d1 cắt d2 vì a a’ (2 -1) hãy cho biết vị trí như thế nào với d cắt d vì a a’ (-1 2) nhau? Vì sao? 2 3 - Gọi HS đứng tại chỗ trả lời miệng Bài 3: (Bài 36 SGK) -Bài 36 SGK - HS TB trả lời: Bài 3: (Bài 36 SGK) Cho hai hàm số bậc nhất : a. y = (k +1)x+3 và y = (3- - Đọc tìm hiểu đề Hai đường thẳng y = (k + 2k)x+1 1)x+3 và y = (3 - 2k)x + 1 song a) Với giá trị nào của k thì đồ song với nhau khi và chỉ khi: thị hai hàm số là hai đường a a ' k 1 3 2k thẳng song song? a 0 k 1 0 - Yêu cầu HS xác định các hệ số a ' 0 3 2k 0 - HS.TB xác định các hệ số a,b,c? 2 k - Hai đường thẳng y = (k+1)x+3 3 Khi a a ';a 0;a ' 0 2 và y = (3-2k)x +1 song song với k 1 k 3 nhau khi nào ? 3 k - Hướng dẫn HS giải 2 2 Vậy với k = thì hai đường 3 thẳng đã cho song song với nhau GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
5. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT - Gọi HS lên bảng giải câu b b. Hai đường thẳng - HS.TBK làm bảng làm, cả y = (k+1)x+3 và y = (3-2k)x+1 - Gọi HS nhận xét bài làm của lớp làm vở cắt nhau khi và chỉ khi: bạn. - Nhận xét bài làm của bạn 2 k a a' k 1 3 2k 3 a 0 k 1 0 k 1 a' 0 3 2k 0 3 k 2 2 3 Vậy với k ;k 1;k thì 3 2 hai đường thẳng đã cho song song với nhau c) Hai đường thẳng nói trên Gọi HS trả lời miệng câu c) không thể trùng nhau được vì - HS.TBY : Hai đường thẳng chúng có tung độ gốc khác trên không thể trùng nhau nhau ( 3 1) Nhận xét câu trả lời HS được vì chúng có tung độ gốc khác nhau (3 1 ) 3.Vẽ đồ thị hàm số, xác định Bài 4 (Bài 37 tr 61 SGK) tọa độ giao điểm, tính khoảng - Đưa ra một bảng phụ có kẻ sẵn - Đọc bảng phụ ghi nội dung cách giữa hai điểm. lưới ô vuông và hệ trục tọa độ bài tập 37. Bài 4 (Bài 37 tr 61 SGK) Oxy. - Cả lớp làm bài vào vở.Hai a. a. Gọi lần lượt hai HS lên bảng HS lần lượt lên bảng xác định y = 0,5x + 2; y = -2x + 5 vẽ đồ thị hai hàm số tọa độ giao điểm của mỗi đồ x 0 -4 x 0 2,5 y = 0,5x + 2 (1) thị với hai trục tọa độ rồi vẽ y 2 0 y 5 0 và y = 5 – 2x. (2) đồ thị. b.Ta có : A(-4 ; 0) ; B(2,5 ; 0) b. Yêu cầu HS xác định tọa độ - HS.TBY trả lời miệng. Điểm C là giao điểm của hai các điểm A, B, C. A(-4 ; 0) đường thẳng nên ta có: B(2,5 ; 0) 0,5x + 2 = -2x + 5 GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
6. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT - Để xác định tọa độ điểm C ta - HS.TBK điểm C là giao 2,5x = 5 x = 1,2 phải làm như thế nào ? điểm của hai đường thẳng Thay x = 1,2 vào y = 0,5x + 2 nên ta có: 0,5x + 2 = -2x + 5 Ta có: y = 0,5.1,2 + 2 = 2,6 2,5x = 5 Vậy C (1,2 ; 2,6) x = 1,2 +Hoành độ của điểm C là 1,2 +Tìm tung độ của điểm C Ta thay x = 1,2 vào y = 0,5x + 2 y = 0,5.1,2 + 2 y = 2,6 (hoặc thay vào y = -2x + 5 cũng có kết quả tương tự). c. Ta có AB=AO+OB= 6,5 Vậy C (1,2 ; 2,6) (cm) Gọi F là hình chiếu của C trên Ox. c. Tính độ dài các đọan thẳng OF = 1,2 và FB = 1,3 AB, AC, BC (đơn vị đo trên các OB = OF+FB trục toa độ là xentimét, làm tròn = 1,2 +1,3 = 2,6 đến chữ số thập phân thứ hai). - Đưa AC, CB vào những Theo định lý Pytago - Tính độ dài các đọan thẳng AC, tam giác vuông và áp dụng AC = AF2 CF2 5,22 2,62 BC bằng cách nào ? định lý Pitago = 33,8 5,18(cm) - Nếu HS không trả lời được - Ta có : BC = CF 2 FB 2 Gợi ý : Đưa AC, CB vào những PABC = AB + AC + BC tam giác vuông và áp dụng định = 6,5 + 5,18 + 2,91 2,62 1,32 8,45 2,91(cm) lý Pitago. = 14,69 cm. Do đó : PABC = AB + AC + BC - PABC = ? , SABC = ? 6,5+5,18 + 2,91 1 14,69 cm SABC = AB.CH 2 1 SABC = AB.CH - HS.KG: trả lời 2 1 - Nâng cao: Ngoài cách tính BC Ta có d1  d2 .6,5.1,2 39cm2 theo cách trên còn cách nào ( a.a’ = 0,5.(-2) = -1) 2 khác? Do đó áp dụng Pitago tính - Gợi ý : Hai đường thẳng (1) và được trong tam giác vuông (2) có vuông góc với nhau hay ABC: không ? tại sao ? CB AB2 AC 2 - Hướng dẫn : Nếu HS không 2,62 1,32 2,91cm trả lời được vì sao hai đường GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
7. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT thẳng (1) và (2) có vuông góc với nhau + Ta có a.a’ = 0,5.(-2) = -1 C. Hoạt động vận dụng: D. Hoạt động tìm tòi mở rộng: * Hướng dẫn về nhà - Học bài: + Ôn tập toàn bộ kiến thức của chương II thông qua bản đồ tư duy và tóm tắt các kiến thức cần nhớ - Ra bài tập về nhà + Làm các bài tập 32,33,34,35, 38 SGK - Chuẩn bị bài mới: + Chuẩn bị thước, máy tính cầm tay, giấy nháp + Tiết sau kiểm tra 45 phút chương II IV. PHỤ LỤC HỆ THỐNG KIẾN THỨC CƠ BẢN CHƯƠNG II là góc nhọn là góc tù GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
8. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ