Kế hoạch bài dạy Toán 9 - Chương 4 - Bài: Chủ đề "Hàm số y = ax² (a≠0) - Năm 2022-2023 - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Toán 9 - Chương 4 - Bài: Chủ đề "Hàm số y = ax² (a≠0) - Năm 2022-2023 - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ

1. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 Ngày 21,26,28/02;04/3/2024 21,26,28/02;04/3/2024 Ngày soạn Dạy Tiết 3,4,3,4 2 18-01-2024 Lớp 9A 9C 2 CHƯƠNG IV: HÀM SỐ y ax a 0 - PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI MỘT ẨN Tuần 23, 24 - Tiết 45, 46, 47, 48: 2 CHỦ ĐỀ: HÀM SỐ y ax a 0 A. KẾ HOẠCH CHUNG Phân phối Tiến trình dạy học thời gian HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG KT1: Hàm số y=ax2 (a khác 0) 1. Ví dụ mở đầu Tiết 1 2. Tính chất của hàm số y=ax2 (a khác HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH 0) KIẾN THỨC KT2: Đồ thị của hàm số y=ax2 (a khác Tiết 2 0) Tiết 3, 4 HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP- HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG B. KẾ HOẠCH DẠY HỌC: I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức, kỹ năng: Sau khi học xong bài này, học sinh: a. Kiến thức: - Biết được trong thực tế có những hàm số dạng y = ax2 a 0 - Dạng đồ thị hàm số y= ax2 a 0 và phân biệt được chúng trong hai trường hợp a> 0; a<0 - Hiểu được tính chất và nhận xét về hàm số dạng y = ax2 a 0 - Hiểu tính chất đông biến, nghịch biến của hàm số y=ax2( a 0 ); Tính chất của đồ thị và liên hệ tính chất của đồ thị với tính chất của hàm số. - Vận dụng được tính chất đồng biến, nghịch biến của hàm số bậc hai vào giải bài tập. Thấy được ứng dụng thực tế của những hàm số có dạng y=ax2( a 0 ) b. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng tính giá trị của hàm số tương ứng với các giá trị cho trước của biến số - Hình thành kĩ năng vẽ đồ thị y = ax2 a 0 GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 35
2. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 - Rèn luyện kĩ năng vẽ đồ thị hàm số y = ax2 a 0 , kĩ năng ước lượng các giá trị hay ước lượng vị trí của một số điểm biểu diễn các số vô tỉ., cách tìm GTLN, GTNN qua đồ thị. Tìm tung độ của điểm thuộc đồ thị khi biết hoành độ của điểm đó và ngược lại. 2. Định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh a) Các phẩm chất: - Trung thực, tự trọng, chí công vô tư - Tự lập, tự tin, tự chủ và có tinh thần vượt khó - Có trách nhiệm với bản thân, cộng đồng, đất nước b) Các năng lực chung: - Năng lực giao tiếp: Học sinh chủ động tham gia và trao đổi thông qua hoạt động nhóm. - Năng lực hợp tác: Học sinh biết phối hợp, chia sẻ trong các hoạt động tập thể. - Năng lực ngôn ngữ: Phát biểu được các bước giải bài toán . - Năng lực tự quản lý: Học sinh nhận ra được các yếu tố tác động đến hành động của bản thân trong học tập và giao tiếp hàng ngày. - Năng lực sử dụng thông tin và truyền thông: Học sinh sử dụng được máy tính cầm tay để tính toán. - Năng lực tự học: Học sinh xác định đúng đắn động cơ thái độ học tập; tự đánh giá và điều chỉnh được kế hoạch học tập; tự nhận ra được sai sót và cách khắc phục sai sót. c) Các năng lực chuyên biệt: - Năng lực thu thập, chế biến thông tin toán học - Năng lực lưu trữ thông tin toán học - Năng lực vận dụng toán học vào giải quyết vấn đề II. CHUẨN BỊ + Giáo viên: - Soạn KHBH - Chuẩn bị phương tiện dạy học: Phiếu học tập, bảng phụ tivi, máy tính,... + Học sinh: - Làm BTVN - Trả lời các câu hỏi được giáo viên giao từ tiết trước. - Đồ dùng học tập: Thước thẳng chia khoảng,... III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC Tiết 1 A. Hoạt động khởi động: * Đặt vấn đề : Trong chương này ta sẽ học hàm số y = ax2 a 0 phương trình bậc hai. Qua đó, ta thấy chúng có nhiều ứng dụng trong thực tiễn. Tiết học này ta tìm hiểu khái niệm hàm số y = ax2 a 0 và tính chất của chúng . B. Hoạt động hình thành kiến thức. GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 36
3. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT Hoạt động 1 : Ví dụ mở đầu. - Tìm hiểu “ví dụ mở đầu” ở SGK - Vài HS đọc to rõ ràng 1. Ví dụ mở đầu :(SGK tr 28) tr 28 lên bảng gọi HS đọc. “Ví dụ mở đầu: Tại đỉnh tháp - Công thức tính quãng đường nghiêng Pi-da ” trong ví dụ được tính như - Công thức tính quãng đường thếnào? trong ví dụ được tính: S = 5.t2 Công thức : y = ax2 (a ≠ 0) - Theo công thức này mỗi giá trị của t chỉ xác định được 1 gía trị của S. t 1 2 3 4 S 5 20 45 80 - Từ bảng cho biết 2 - Từ bảng cho biết S1 = 5 được s1 5.1 5 2 tính như thế nào ? và S4 = 80 tính s4 5.4 80 như thế nào? -Ta có công thức: y = ax2 a 0 - Trong công thức S = 5t2 nếu thay S bởi y; t bởi x ; 5 bởi a ta có công thức nào ? - Trong thực tế còn nhiều cặp đại lượng cũng được liên hệ bởi công thức dạng y = ax2 a 0 như diện tích hình vuông và cạnh của nó (S = a2), diện tích hình tròn và bán kính của nó S = R2 ) Hàm số y = ax2 a 0 là dạng đơn giản nhất của hàm số bậc hai. Sau đây chúng ta sẽ xét tính chất của các hàm số đó. Hoạt động 2 : Tìm hiểu tính chất của hàm số y = a x2 ( a 0 ) ?1 SGK : Điền vào những ô 2. Tính chất của hàm số trống các giá trị tương ứng của y y = ax2 (a 0 ) . trong hai bảng sau: a. Ví dụ GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 37
4. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT Bảng 1: x -3 -2 -1 0 1 2 3 y = 2x2 18 8 2 0 2 8 18 Bảng 2: x -3 -2 -1 0 1 2 3 y = -2x2 -18 -8 -2 0 -2 -8 -18 - - Yêu cầu HS dưới lớp kẽ bảng và - Cả lớp cùng điền vào bảng điền các giá trị tương ứng của y đã kẻ. vào bảng - Gọi hai HS lên bảng điền vào - HS.TB mỗi em điền vào một bảng phụ. bảng. - Gọi HS trả lời ?2 -HS.TB:Dựa vào bảng trên: + Với hàm số y = 2x2 ta có: - Khi x tăng nhưng luôn âm thì y giảm - Khi x tăng nhưng luôn dương thì y tăng. +Đối với hàm số y = -2x2. - Khi x tăng nhưng luôn âm thì y tăng - Khi x tăng nhưng luôn dương thì y giảm - Giới thiệu : Tính chất của hàm số b.Tổng quát: 2 y = ax2 a 0 .SGK. Hàm số y = ax a 0 xác định - Vài HS nhắc lại tính chất - Gọi HS đọc tính chất với mọi giá trị của x thuộc R, có - Ghi tính chất. - Ghi bảng các tính chất của hàm tính chất sau: số y = ax2 a 0 . - Nếu a > 0 thì hàm số nghịch biến khi x < 0 và đồng biến khi - yêu cầu HS trả lời ?3 SGK 2 - Đối với hàm số y = 2x , khi x x > 0. 0 thì giá trị của y luôn dương, - Nếu a < 0 thì hàm số đồng biến khi x = 0 thì y = 0. khi x < 0 và nghịch biến khi 2 - Đối với hàm số y = -2x , khi x > 0. x 0 thì giá trị của hàm số luôn âm, khi x = 0 thì y = 0 GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 38
5. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT - Hoạt động nhóm trong 3 - Treo bảng phụ nêu bài tập và phát phút. Kết quả phiếu học tập yêu cầu HS hoạt động nhóm làm bài tập trong thời gian 3 phút: Hãy điền vào chỗ ( ) trong “nhận xét” sau để được kết luận đúng. Nhận xét : Nh￿n xét Nếu a > 0 thì y ..với mọi x 0 ; Nếu a > 0 thì y > 0 với mọi y = 0 khi x = . Giá trị nhỏ nhất x 0 ; y = 0 khi x = 0 Giá trị của hàm số là y = . nhỏ nhất của hàm số là y = 0 Nếu a < 0 thì y .. với mọi x 0 ; Nếu a < 0 thì y < 0 với mọi y = .. khi x = 0. Giá trị của x 0 ; y = 0 khi x = 0. Giá trị hàm số là y = 0 lớn nhất của hàm số là y = 0 - Nhận xét, bổ sung - Vài HS nhận xét, bổ sung - Chia lớp làm hai dãy, mỗi dãy làm một bảng của ?4 x -3 -2 -1 0 1 2 3 1 2 1 1 1 1 y x 4 2 0 2 4 2 2 2 2 2 x -3 -2 -1 0 1 2 3 1 2 1 1 1 1 y x - 4 -2 0 - 2 - 4 2 2 2 2 2 - HS1: Thuyết trình bảng 1 minh hoạ nhận xét: 1 a = > 0 Ta có y > 0 với mọi 2 x 0 ; y = 0 khi x = 0. Giá trị nhỏ nhất của hàm số là y = 0 . - HS2: Thuyết trình bảng 2 minh hoạ nhận xét: 1 a = - > 0 . Ta có y < 0 với mọi 2 x 0 ; y = 0 khi x = 0. Giá trị lớn nhất của hàm số: y = 0. C. Hoạt động luyện tập GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 39
6. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 - Nếu tính chất và nhận xét về hàm - Vài HS nêu tính chất và nhận Bài 1 tr 30 SGK . a) số y = ax2 (a 0)? xét về hàm số y = ax2 (a 0) R(cm) 0,57 1,37 2,15 - Hãy tìm một số ví dụ thực tế các - HS.TBK: Nêu các đại lương S = đại lượng liên hệ bởi công thức biểu diễn dạng hàm số y = ax2 R2 1,02 5,89 14,52 hàm số y = ax2 a 0 ? a 0 (cm2) -HS.TB lên bảng dùng máy b) Nếu bán kính tăng gấp 3 lần - Yêu cầu HS dùng máy tính bỏ tính bỏ túi tính các giá trị của S thì diện tích tăng : 9 lần túi để làm bài tập 1 a SGK.tr 30 rồi điền vào ô trống ( 3,14 ) c) S = 79,5 cm2 - Yêu cầu HS trả lời miệng câu 1b) . Cả lớp cùng làm bài vào vở. S 79,5 R 5,03(cm) và câu 1c) - Vài HS trả lời 3,14 - Ghi lại bài giải 1b,c lên bảng (làm tròn đến chữ số thập phân thứ 2) . D. Hoạt động vận dụng E. Hoạt động tìm tòi mở rộng * Hướng dẫn tìm tòi ở nhà - Học bài: - Học thuộc khái niệm và tính chất của hàm số y=ax2 (a khác 0) - Làm bài: + Làm bài 2,3 SGK tr 31. Bài 1;2;3 SBT tr 36. + HD bài tập 3 tr 31 SGK F a) Tính a : v = 2m/s F av2 a v2 2 b) Tính F: v1 = 10m/s ; v2 = 20 m/s F av c) F = 12000N - Chuẩn bị cho tiết học sau: + Về nhà học bài cần nắm chắc tính chất và nhận xét về hàm số y = ax2 + Xem trước §2: Đồ thị hàm số y = ax2 (a 0) + Chuẩn bị thước, giấy kẻ ô vuông, bút chì để học bài sau. Tiết 2: A. Hoạt động khởi động: * Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi kiểm tra Học sinh trả lời Điểm HS 1: HS1: a) Điền vào ô trống các giá trị tương ứng của a) Điền vào ô trống trong bảng y = 2x2 y trong bảng sau x -3 -2 -1 0 1 2 3 4 y 2x2 18 8 2 0 2 8 18 b) Hãy nêu tính chất của hàm số y = ax2 a 0 b) Nêu tính chất của hàm số y = ax2 6 a 0 như SGK GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 40
7. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HS2: a) Hãy điền vào ô trống các giá trị tương ứng a) Điền vào ô trống các giá trị tương ứng của y trong bảng sau: của y ở bảng treo sẵn x -4 -2 -1 0 1 2 4 5 1 2 1 1 y x -8 -2 0 - 2 - 8 2 2 2 b) Hãy nêu nhận xét rút ra khi học hàm số y = b) Nêu nhận xét như SGK tr 30 5 ax2 a 0 - 2 HS lên bảng làm bài, hs dưới lớp làm ra giấy nháp - Gọi HS nhận xét đánh giá - GV nhận xét ,đánh giá,sửa sai, ghi điểm . * Đặt vấn đề : Ta biết đồ thị của hàm số y = ax + b (a 0) có dạng là một đường thẳng, tiết này ta sẽ xem đồ thị hàm số y = ax2 a 0 có dạng như thế nào? B. Hoạt động hình thành kiến thức. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG Hoạt động 1: Tìm hiểu đồ thị của hàm số y = ax2 ( a 0 ) - Nêu ví dụ 1 : - Đọc ví dụ 1 SGK Ví dụ 1 : (SGK tr 33,34) Đồ thị hàm số y = 2x2 (a=2 > 0), Đồ thị hàm số y = 2x2 (a=2 > 0), - Yêu cầu HS đọc các cặp giá trị - Quan sát bảng giá trị ở a. Bảng giá trị tương ứng của x và y ? phần kiểm tra bài cũ x -3 -2 -1 0 1 2 3 1 y 2x2 18 8 2 0 2 8 8 - Hãy biểu diễn các điểm : A(-3;18) ; B(-2;8); C(-1;2); b. Đồ thị O(0 ;0) ; C (1;2) ; B’(2;8) ; A’(3 ;18). Trên mặt phảng tọa độ - HS cả lớp dùng bút chì vẽ đồ 18 A A' - Yêu cầu HS dùng bút chì nối thị hàm số y = ax 2 vào vở các điểm vừa biểu diễn bằng đường cong trơn 8 - Vẽ đường cong trơn qua các B B' điểm đó trên bảng - Giới thiệu cho HS tên gọi của C 2 C ' đồ thị là Parabol. - Suy nghĩ, xung phong trả lời -3 -2 -1 O 1 2 3 - Các em có nhận xét gì về đồ thị của hàm số y = 2x2 - ?1 SGK GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 41
8. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG + Hãy nhận xét vị trí đồ thị hàm - Đồ thị hàm số y = 2x2 nằm số y = 2x2 với trục hoành. phía trên trục hoành.. Điểm A + Hãy nhận xét vị trí cặp điểm A, và A’; B và B’; C và C’ đối A’ đối với trục Oy? Tương tự đối xứng nhau qua trục Oy. Điểm với cặp điểm B, B’ và C, C’. O là điểm thấp nhất của đồ thị Ví dụ 2 : (SGK tr 34) + Điểm nào là điểm thấp nhất của . 1 Vẽ đồ thị hàm số y x2 đồ thị? 2 - Gọi ba HS lần lượt trả lời. a. Bảng giá trị - Nêu ví dụ 2 - Yêu cầu HS dựa vào kết quả x - - -1 0 1 2 4 kiểm tra bài cũ. Hãy biểu diễn các 4 2 điểm sau trên mặt phẳng toạ độ: - HS cả lớp vẽ đồ thị hàm số y - - - - - - 1 1 1 2 1/ 0 1/ M(-4; -8); N(-2 ;-2); P(- 1 ; ); y x2 vào vở x 8 2 2 8 2 2 2 2 2 1 O(0 ; 0); P’(- 1; ) ; N’(2; -2) ; 2 b. Đồ thị M’(4;- 8) , rồi nối chúng bằng y -4 -3 -2 -1 O 1 2 3 4 x một đường cong . P P' N' N -2 - Treo bảng phụ đưa lên ?2 bảng + Hãy nhận xét vị trí đồ thị hàm - Vài HS trả lời: 1 2 1 2 M' số y x với trục Ox ? - Đồ thị hàm số y x nằm M -8 2 2 + Hãy nhận xét vị trí cặp điểm M, phía dưới trục hoành. M’ đối với trục Oy? Tương tự N, + M và M’; N và N’; P và P’ đối N’ và P, P’ ? xứng nhau qua trục Oy . + Hãy nhận xét vị trí của điểm O + Điểm O là điểm cao nhất với các điểm còn lại trên đồ thị ? của đồ thị. - Qua hai ví dụ trên em nào có thể - Vài HS xung phong trả lời nêu nhận xét về đồ thị hàm số y = ax2 ? - Vài HS đứng lên đọc. “nhận Nhận xét :(SGK tr 35) . - Treo bảng phụ đưa “nhận xét” xét” SGK lên bảng gọi HS đọc ở SGK. C. Hoạt động luyện tập (13 phút) - Yêu cầu HS nhắc lại nhận xét - Vài HS nhắc lại nhận xét về đồ thị hàm số y ax2 (a 0) - Khi vẽ đồ thị hàm số y ax2 ; - Nêu phần chú ý (a 0) ta cần chú ý điều gì? GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 42
9. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 - Thực hành vẽ mẫu cho HS vẽ - Thực hành xác định các cặp 1 điểm đối xứng qua trục Oy đồ thị y x2 3 1 của đồ thị y = x2 và vẽ đồ y 3 3 thị của hàm số đó 1 -3 -2 -1 O 1 2 3 x - Yêu cầu HS làm bài tập 4 tr 36 SGK (Đề bài trên bảng phụ) - Gọi 2 HS lên bảng vẽ đồ thị - Làm bài tập 4 SGK 3 hai hàm số y = x2 và y = 2 - HS.TB lên bảng vẽ đồ thị hai 3 3 2 3 2 x2 hàm số y = x và y = x 2 2 2 - Nhận xét , bổ sung và chốt lại bài giải D. Hoạt động vận dụng E. Hoạt động tìm tòi mở rộng * Hướng dẫn tìm tòi ở nhà (3 phút) - Học bài: - Nắm được định nghĩa - cách vẽ đồ thị hàm số y=ax2 - Làm bài: + Làm các bài tập 4,5 tr 36,37 SGK ,bài 6 tr 38 SGK . + Tập vẽ Parabol ( đồ thị hàm số dạng y = ax2) 2 Hướng dẫn bài 5(d) SGK . Hàm số y = x 0, với mọi giá trị của x ymin = 0 x = 0 . Cách 2 : Nhìn trên đồ thị ymin = 0 x = 0 . - Chuẩn bị cho tiết học sau: + Về nhà học bài cần nắm chắc nhận xét về đặc điểm đồ thị hàm số y = ax2 ( a 0) + Tiết sau luyện tập ta nghiên cứu tiếp về đặc điểm đồ thị hàm số y = ax2. + Đọc bài đọc thêm :” Vài cách vẽ Parabol” Tiết 3: A. Hoạt động khởi động: * Kiểm tra bài cũ: HS1: Nêu tính chất của hàm số y=ax2( a 0 ). Làm BT 1 trang 28. HS2:Nêu nhận xét về giá trị nhỏ nhất, lớn nhất của hàm số y=ax2( a 0 ) Làm BT 2 trang 28. - 2HS lên bảng làm, HS cả lớp làm ra giấy nháp ( dãy ngoài làm câu 1, dãy trong làm câu hỏi 2) - HS dưới lớp nhận xét 2 HS trên bảng. - GV đánh giá, nhận xét Đáp án : GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 43
10. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 Bài 1: a) R(cm) 0,57 1,37 2,15 4,09 S= R2(cm2) 1.02 5,89 14,51 52,53 b) Nếu R'=3R S'= R'2= (3R)2=9 R2=9S Vậy diện tích tăng 9 lần Bài 2: a) Quãng đường chuyển động sau 1giây: s = 4.12 =4 Sau 1 giây vật cách mặt đất: 100 - 4 = 96m. Tương tự sau 2 giậy vật cách mặt đất : 100-16=84(m) b)Vật tiếp đất khi s = 100 hay 4t2 =100 t2 = 25 t=5 * Đặt vấn đề : Để củng cố định nghĩa và tính chất của hàm số y=ax2(a khác 0) chúng ta cùng nhau đi luyện một số bài tập B. Hoạt động hình thành kiến thức. C. Hoạt động luyện tập HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY NỘI DUNG TRÒ HĐ1: Luỵên tập Bài 3 Hđ nhóm Bài 3 trang 29: Chia thành các nhóm , yêu cầu các Thảo luận , thống nhất kết a) F = av2 nhóm giải bài tập 3 , ghi lời giải vào quả. vì v=2,F=120 nên ta có : giấy nháp. Quan sát , nhận xét lời a.22 = 120 a = 30. Chiếu lời giải của các nhóm lên màn giải. b) Vì F = 30v2 nên : hình. Khi v=10 thì F=30.102=3000(N) Khi v=20 thi F=30.202 = 12000(N) c)vbão=90kh/h=90000m/3600s =25m/s mà theo câu b cánh buồm chỉ Bài 5: chịu sưc gió 20m/s . Chia thành các nhóm , yêu cầu các Thảo luận thi đua giữa Vậy khi có vbão =90km/h nhóm suy nghĩ , tìm cách giải bài 5 các nhóm. thuyền không thể đi được. trang 37 SBT. Bài 5 trang 37 SBT: ?Hệ số a được xác định bằng công y a) Vì a= (t 0) , mà thức nào? Đại diện các nhóm thuyết t 2 ?Muốn xét xem lần nào đo không trình câu trả lời. 1 4 1 0,24 1 2 2 2 nên a= đúng ta cần kiểm tra điều gì? 2 4 4 1 4 GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 44
11. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY NỘI DUNG TRÒ ?Kết quả đã chứng tỏ lần đo nào Vậy lần đo đầu tiên không không đúng? đúng. ?Khi biết a , biết y thì tính t như thế 1 b)6,25 = t 2 .Do đó nào? 4 Hãy tính thời gian t khi y = 6,25. t = 4.6,25 25 5(giây) Động viên , khen ngợi nhóm có lời giải nhanh và đúng. HĐ2: Bài luyện tập thêm  Bài tập : Cho hàm số: 3) Baøi laøm theâm: 3 - HS nêu tính chất Cho haøm soá: y = (2 – 3m).x2 (m ) 2 3 2 HS lên bảng cả lớp y = (2 – 3m).x2 (m ) tìm giá trị của m để hàm số: cùng làm vào vở và nhận 2 a) Đồng biến với x < 0. xét. a) Để hàm số đồng biến với x < b) Nghịch biến với x < 0. 2 Thay y = 1 và x = 2 - 0 thì: 2 – 3m 3 c) Có giá trị y = 1 khi x = 2 - 1 1 vào hàm số sau đó tính b) Để hàm số đồng biến với x < d) Có giá trị lớn nhất là 0. m 2 e) Có giá trị nhỏ nhất là 0. Hàm số dạng y = a.x2 (a 0 thì: 2 – 3m > 0 m < 3 Hàm số đã cho có dạng nào? Cho biết 0) có giá trị nhỏ nhất khi a c) Để hàm số có giá trị y = 1 hệ số a? dương và có giá trị lớn khi x = 2 - 1 thì: Gọi 2 HS lên bảng làm câu a và b nhất khi a âm 2 2 HS lên bảng làm 1 = (2 – 3m).( 2 - 1) 1 Muốn hàm số có giá trị y = 1 khi x = a) Để hàm số đồng biến 2 – 3m = 2 2 - 1 thì ta phải làm thế nào? với x < 0 thì: 2 – 3m < 0 ( 2 1) 2 m > GV đàm thoại với HS để ghi bài giải 3 Khi nào thì hàm số có dạng y = a.x2 (a b) Để hàm số nghịch biên ( 2 1)2 0) có giá trị nhỏ nhất và lớn nhất? với x 0 ( 2 1)2 .( 2 1)2 2 Gv gọi 2 HS lên bảng trình bày m < 3 ( 2 1)2 3 2 2  GV chốt lại tính chất và nhận xét c) Để hàm số có giá trị y 1 hàm số có dạng y = a.x2 (a 0) = 1 khi x = 2 - 1 thì: 3m 1 2 2 2 1 = (2 – 3m).( 2 - 1) 1 2 2 m d) Để hàm số có gia trị 3 lớn nhất là 0 thì: 2 - 3m < d) Để hàm số có gia trị lớn nhất 2 2 0 m > là 0 thì: 2 - 3m 3 3 GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 45
12. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY NỘI DUNG TRÒ e) Để hàm số có giá trị ớn e) Để hàm số có gia trị lớn nhất nhất là 0 thì: 2 - 3m > 0 là 0 thì: 2 - 3m > 0 2 2 m < m < 3 3 HĐ3. Củng cố Nhắc lại các dạng BT đã giải (ứng dụng thực tế) và một số vấn đề cần lưu ý. 1 Bài 1:Giá trị của hàm số y = 3 x2 tại 3 là: 1 a)a b) 3 c) 3 d) 3 Bài 2: Cho hàm số y =( 2 -1)x2 (1) .Hãy điền vào chỗ trống . . . để được khẳng định đúng. a) Giá trị của hàm số (1) tại điểm x = 2 1 là . . . . . b) Hàm số (1) đồng biến khi x . . . 0 c) Hàm số (1) nghịch biến khi x . . . .0 D. Hoạt động vận dụng E. Hoạt động tìm tòi mở rộng * Hướng dẫn tìm tòi ở nhà (3 phút) - Học bài: - Học lại bài , xem và làm lại các dạng BT đã giải . - Làm bài: Làm BT 2,3,6 trang 36,37 SBT. - Chuẩn bị cho tiết học sau: Luyện tập ( tiếp) Tiết 4: A. Hoạt động khởi động: * Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi kiểm tra Học sinh trả lời Điểm a) Hãy nêu nhận xét đồ thi của hàm số a) Nêu phần nhận xét đồ thi của hàm số như SGK 2 y = ax2 a 0 b) Vẽ đồ thị hàm số y x2 b) Chữa bài số 6a,b tr 38 SGK. x -3 -2 -1 0 1 2 3 y x2 9 4 1 0 1 4 9 5 y 9 4 2 1 -3 -2 -1 O 1 2 3 x GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 46
13. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 b) f(-8) = 64 ; f(-1,3) = 1,69 9 f(-0,75) = = 0,5625 ; f(1,5) = 2,25 16 3 - 1 HS lên bảng làm bài, hs dưới lớp làm ra giấy nháp - HS dưới lớp đổi bài chấm chéo - Gọi HS nhận xét đánh giá - GV nhận xét, đánh giá, sửa sai, ghi điểm . * Đặt vấn đề : Tiết học này ta luyện tập để nắm vững về đồ thị hàm số y = ax2 a 0 . B. Hoạt động hình thành kiến thức. C. Hoạt động luyện tập HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG Hoạt động 1. LUYỆN TẬP Bài 6c,d tr 38 SGK Bài 6c,d tr 38 SGK - Hãy lên bảng, dùng đồ thị để ước - HS.TB: Lên bảng dùng thước lấy lượng giá trị (0,5)2 ; (-1,5)2 ; (2,5)2 điểm 0,5 trên trục Ox, dóng lên cắt đồ thị tại M, từ M dóng vuông góc - Gọi HS dưới lớp cho biết kết quả với Oy tại điểm khoảng 0,25 (-1,5)2 ; (2,5)2 . - HS.TBK: (-1,5)2 = 2,25 ; (2,5)2 = d) Dùng đồ thị để ước lượng các 6,25. điểm trên trục hoành biểu diễn các số 3, 7 . - Các số 3, 7 thuộc trục hoành cho ta biết gì? - Giá tri của x 3,x 7 - Giá trị y tương ứng x 3 là bao nhiêu? - Giá trị y tương ứng x 3 là y x2 ( 3)2 3 - Em có thể làm câu d như thế nào? - HS.TB: vừa trả lời và thực hiện vẽ trên bảng: Từ điểm 3 trên trục O y dóng đường vuông góc với Oy, cắt đồ thị y x2 tại N, từ N dóng - Yêu cầu HS hãy làm tương tự với đường vuông góc với Ox cắt Ox tại x 7 3 . - Cả lớp thực hiện vào vở Bài 7 tr 38 SGK - Đưa bài tập 7(SGK) Bài 7 tr 38 SGK - Yêu cầu HS hoạt động nhóm a) M(2 ; 1) x 2;y 1 GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 47
14. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 + Mỗi nhóm 4 em với thời gian 5 - Hoạt động nhóm làm bài trên Thay x = 2 x = 1 vào y = ax2 phút bảng nhóm trong 5 phút 1 ta có: 1 a.22 a + Sau 5 phút hoạt động , thu 3 bảng 4 1 nhóm treo lên bảng các nhóm còn - Đại diện nhóm 1 lên bảng trình b) Từ câu a, ta có : y x2 . lại đổi chéo kiểm tra. bày câu a,b,c 4 - Nhận xét, đánh giá , bổ sung A(4;4) x 4;y 4 1 1 - Gọi HS lên bảng vẽ đồ thị của víi x = 4 th× x2 42 4 y 4 4 1 1 hàm số y x2 lên lưới ô vuông có - HS lên bảng vẽ đồ thị y x2 biết A(4;4) thuéc ®å thÞ hµm sè 4 4 1 y = x2. kẻ sẵn hệ toạ độ, còn HS dưới lớp nó đi qua O(0;0); M(2;1); M’(-2 ; 4 chữa bài và vẽ đồ thị vào vở, 1); A(4;4) ; A’(-4;4) c) Lấy 2 điểm nữa không kể điểm O thuộc đồ thị là:M’(- y 2;1) và A’(-4 ; 4). A' 4 A Điểm M’ đối xứng với M qua Oy. Điểm A’ đối xứng với A qua M' 1 M Oy. x 1 -4 -2 -1 O 2 4 - Vẽ đồ thị hàm số: y x2 4 - HS.TBY đọc to đề bài Bài tập 9 tr 39 SGK Bài tập 9 tr 39 SGK Cho hai hàm số 1 y x 2 v µ y = -x + 6 3 a) Vẽ đồ thị 2 hàm số này lên cùng một mặt phẳng toạ độ. b) Tìm toạ độ các giao điểm của hai đồ thị đó. - Yêu cầu HS lập bảng giá trị của - HS.TB lên bảng lập bảng .Vẽ đồ thị mỗi hàm x -3 -2 1 0 1 2 3 1 4 1 1 4 y = x2 3 0 3 3 3 3 3 3 x 0 6 y = -x + 6 6 0 GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 48
15. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 1 y = x2 6 3 3 A - Hãy tìm toạ độ giao điểm của hai 3 4 1 đồ thị. 3 -6 -3 -2 -1 O 1 2 3 6 x - Nhận xét, đánh giá , bổ sung b) Toạ độ giao điểm của hai đồ thị là :A(3 ; 3) ; B(-6 ; 12) Bài 1 (Bài 8 tr 38 SGK) Bài 1 (Bài 8 tr 38 SGK) - Gọi HS đọc đề bài - Đọc tìm hiểu đề bài a) Điểm A (3;12) thuộc đồ thị - Bài toán cho biết đồ thị hàm số -:Đồ thị hàm số y = ax2 đi qua điểm hàm số y = ax2. y = ax2 đi qua điểm A(3; 12) tức là A(3; 12) cho biết x = 3; Nên ta có : a(3)2 = 12 a = cho ta biết điều gì? Làm thế nào để y = 12..Muốn tìm a ta thay x=3, y 4 tìm được hệ số a? = 12 vào hàm số y = ax2 để tìm a 3 - HS.TB lên bảng làm bài tập. cả lớp b) Điểm B (-2 ;3) thuộc đồ thị - Chốt lại và gọi HS lên bảng làm cùng làm vào vở hàm số y = ax2 bài tập , cả lớp làm bài vào vở Nên ta có : a(- 2)2 = 3 a = 3 4 Hoạt động 2. Củng cố - Hãy nêu các dạng bài tập đã giải. - Vài HS: tóm tắt các dạng bài tập GV lưu ý các kĩ năng tính toán và + Tính giá trị và vẽ đồ thị của hàm vẽ các đường cong parabol số dạng y = ax2 - Yêu cầu HS nhắc lại nhận xét và + Xác định hàm số dạng y = ax2 cách vẽ đồ thị hàm sốy =ax2 (a 0) + Xác định toạ độ giao điểm của .- Chú ý ghi nhớ: parabol và đường thẳng bằng đồ + Cách tìm hệ số a khi biết một thị. điểm thuộc đồ thị hàm số y = ax2 +Cách kiểm tra một điểm có thuộc đồ thị của t hàm số hay không ? + Cách tìm tung độ của điểm thuộc đồ thị khi biết hoành độ của điểm đó và ngược lại. D. Hoạt động vận dụng E. Hoạt động tìm tòi mở rộng * Hướng dẫn tìm tòi ở nhà (3 phút) - Học bài: - Nắm vững được định nghĩa - cách vẽ đồ thị hàm số y=ax2 - Làm bài: + Làm bài tập 8; 10 tr 38 ; 39 SGK GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 49
16. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 - Chuẩn bị cho tiết học sau: + Đọc phần “có thể em chưa biết” + Đồ dùng học tập: Thước, máy tính bỏ túi. + Ôn tập các phương pháp phân tích đa thức thành nhân tử đã học + Nghiên cứu, đọc trước § 3. Phương trình bậc hai một ẩn IV. PHỤ LỤC GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Trang 50