Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 31-33 - Bài: Tự chọn "Ôn tập học kì 2" - Năm học 2022-2023 - Lưu Nha Chang

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 31-33 - Bài: Tự chọn "Ôn tập học kì 2" - Năm học 2022-2023 - Lưu Nha Chang

1. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 Ngày soạn Dạy Ngày 15,22,29/4/2023 15,22,29/4/2023 29/3/2023 Tiết 2 4 Lớp 9A 9D TUẦN 31-32-33 TỰ CHỌN: ÔN TẬP HỌC KÌ II I. MỤC TIÊU:Sau khi học xong bài này, HS nắm được 1. Kiến thức: - Học sinh nhận biết một số dạng đề bài đọc hiểu - Biết cách phát hiện, phân tích các nghệ thuật đặc săc - Đưa được những bài học, thông điệp cuộc sống, viết đoạn văn nghị luận 2. Năng lực - Phát hiện và phân tích nghệ thuật, viết đoạn văn nghị luận xã hội 3.Phẩm chất - Chăm chỉ, tự giác II. CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG, HỌC LIỆU 1 GV: - Soạn giáo án - Phương pháp, kĩ thuật: vấn đáp, nêu vấn đề, động não... 2. HS: Ôn lại VB đã học. III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC I/ Hoạt động mở đầu : 5 phút * Mục tiêu: - Tạo tâm thế hứng thú cho HS. * Nội dung - Nghe giáo viên giới thiệu *Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA THÀY VÀ TRÒ BÀI TẬP 1 1/ Chuyển giao Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: "Những ngày gần đây, nhiều nước trên thế giới và cả Việt Nam đang phải đối mặt với dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona gây ra. Giữa thời điểm dịch có nguy cơ lan rộng và bùng phát toàn cầu, Bộ Y tế khuyến cáo người dân nên đeo khẩu trang y tế khi đến nơi đông người. Lợi dụng điều này, không ít hiệu thuốc đã đẩy giá khẩu trang y tế lên gấp 3, gấp 5 và thậm chí gấp 10 lần khiến người dân gặp khó khăn trong việc tìm mua. Tuy nhiên, nhiều tổ chức, cá nhân cũng đã phát khẩu trang miễn phí cho người đi đường để đối phó với dịch bệnh nguy hiểm này. Mới đây, cậu bé 11 tuổi có tên Andy Đào Nguyên đã dùng 10 triệu đồng tiền lì xì của mình để mua khẩu trang y tế phát tặng mọi người. Trước đó, Andy từng nhiều lần cùng mẹ phát khẩu trang miễn phí tại đường Lý Tự Trọng, Q.1, TP HCM. Nhận thấy số lượng trên vẫn chưa đủ, cậu bé quyết định tự mình bỏ tiền ra để mua thêm. Với nhiều đứa trẻ, 10 triệu là một số tiền khá lớn nhưng với Andy, sức khỏe của cộng đồng mới là thứ quan trọng hơn cả. Cậu chia sẻ: “Con muốn mọi người cùng hiểu mối nguy hại từ dịch cúm do virus corona, nâng cao ý thức phòng, chống dịch bệnh. Tiền lì xì để dành cũng không có nghĩa gì khi người dân bị mối nguy về sức khỏe " (Nguồn 04-02-2020) Câu 1 (0,5điểm). Đoạn trích trên trình bày bằng phương thức biểu đạt chính nào ? GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 1
2. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 Câu 2 (0,5điểm). Nêu nội dung của đoạn trích trên. Câu 3 (1,0 điểm). Trình bày tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn sau : "Lợi dụng điều này, không ít hiệu thuốc đã đẩy giá khẩu trang y tế lên gấp 3, gấp 5 và thậm chí gấp 10 lần khiến người dân gặp khó khăn trong việc tìm mua " Câu 4 (1,0 điểm). Những lời chia sẻ của cậu bé Andy Đào Nguyên đã gửi tới chúng ta thông điệp gì ? Câu 5 (2,0 điểm) Từ tinh thần của đoạn trích , hãy viết một đoạn văn nghị luận khoảng 200 từ, trình bày suy nghĩ của em về tình yêu thương và sự sẻ chia trong cuộc sống. 2/ Thực hiện GV hướng dẫn hs lần lượt gaiir đáp các câu hỏi và hướng dẫn làm bài phần đọc hiểu 3/ Báo cáo Dự kiến Câu 1 - Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận Câu 2 - Nội dung chính của văn bản: Qua câu chuyện về cậu bé Andy Đào Nguyên, văn bản ca ngợi tình yêu thương, sự sẻ chia của con người với con người trong đại dịch Covid19. Câu 3 - BPTT: Liệt kê : "gấp 3, gấp 5 và thậm chí gấp 10 lần" - Tác dụng : - Làm cho cách diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, cụ thể. - Nhấn mạnh hành vi trục lợi, sai trái, mất nhân tính của một số cửa hàng thuốc trong mùa dịch bệnh. - Thể hiện sự bất bình, lên án, phê phán nghiêm khắc của tác giả trước các hành động kinh doanh trên của nhà thuốc. Câu 4 *Lời chia sẻ của cậu bé Andy Đào Nguyên :“Con muốn mọi người cùng hiểu mối nguy hại từ dịch cúm do virus corona, nâng cao ý thức phòng, chống dịch bệnh. Tiền lì xì để dành cũng không có nghĩa gì khi người dân bị mối nguy về sức khỏe " * Thông điệp từ lời chia sẻ trên: - Mọi người hãy biết giữ gìn ,bảo vệ và trân trọng sức khoẻ và sự sống của bản thân - Phải nhận thức được rằng tiền là rất quan trọng trong cuộc sống nhưng không thể mua được sức khoẻ hạnh phúc và tình yêu thương - Đừng để đồng tiền làm mờ mắt, hãy biết sử dụng nó đúng cách - Hãy nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân với cộng đồng, xã hội đất nước ( HS cũng có thể trình bày các ý khác ý hợp lí hoặc có nghĩa tương đồng ) * Yêu cầu về kiến thức: - Nêu vấn đề nghị luận : Nội dung đoạn trích gợi cho người đọc một ý nghĩa triết lí sâu sắc về tình yêu thương trong cuộc sống. - Phân tích bàn luận : + Yêu thương là tình cảm cao đẹp trong cuộc sống. Đó là sự cảm thông, chia sẻ, quan tâm giúp đỡ lẫn nhau của con người trong cuộc sống. + Tình yêu thương được thể hiện bằng nhiều nghĩa cử cao đep: phong trào ủng hộ người nghèo, ủng hộ đồng bào miền Trung thiên tai, lũ lụt , những người không may gặp bệnh hiểm nghèo + Tình yêu thương với nhau sẽ giúp cho mối quan hệ giữa con người với con người trở nên gần gũi,. + Tình yêu thương nuôi dưỡng tâm hồn giúp chúng ta ngày càng hoàn thiện hơn về nhân cách, và đạo đức. + Tình yêu thương làm cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn và phát triển hơn. 2 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
3. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 - Phản biện: - Bên cạnh những nghĩa cử cao đẹp ấy vẫn còn nhiều người thờ ơ, ích kỷ, vô tâm - Bài học: + Cần biết yêu thương và thể hiện tình yêu thương bằng hành động - Liên hệ: 4/ Nhận xét, đánh giá HS nhân xét, giáo viên nhận xát BÀI TẬP 2 1/ Chuyển giao Đọc đoạn ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi. “Chúng ta thường cho rằng tha thứ là làm việc tốt với người được tha thứ, giống như “cho phép” họ giũ bỏ những gánh nặng tinh thần. Thực chất, tha thứ là món quà cho chính bản thân bạn. Tha thứ là để quá khứ ở lại và nhìn vào hiện tại và tương lai. Sự giận dữ và oán hận chỉ làm chúng ta càng khổ tâm hơn, mất thời gian suy nghĩ và kìm hãm sự thăng hoa trong tư tưởng. Người mạnh mẽ là người biết cách tha thứ. Bao dung với người khác đồng nghĩa với việc biết chấp nhận những thiếu xót của bản thân và vị tha với lỗi lầm của đối phương. Thay vì mãi oán trách số phận và than thở về cuộc đời hay người khác, hãy dành thời gian để làm những việc mà bạn yêu thích, ở bên những người mà bạn yêu quý và đi khám phá những vùng đất mới. Như vậy chẳng phải sẽ khiến cuộc sống nhẹ nhàng và tươi đẹp hơn sao? Cuộc sống rất ngắn, hãy học cách tha thứ cho người khác, đó cũng chính là sự ‘tha thứ’ cho chính mình.” (Theo tạp chí “Petro times” – 19/11/2019) Câu 1. (0,5 điểm): Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn ngữ liệu trên? Câu 2. (0,5 điểm): Nêu nội dung chính của đoạn ngữ liệu. Câu 3. (1.0 điểm): Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu: “Thay vì mãi oán trách số phận và than thở về cuộc đời hay người khác, hãy dành thời gian để làm những việc mà bạn yêu thích, ở bên những người mà bạn yêu quý và đi khám phá những vùng đất mới.” Câu 4. (1.0 điểm): Nhận xét về thái độ của tác giả thể hiện qua đoạn ngữ liệu trên? Bài học em rút ra cho bản thân? Câu 5: Từ nội dung, viết đoạn văn suy nghĩ của em về lòng khoan dung trong cuộc sống 2/ Thực hiện GV hướng dẫn hs trả lời câu hỏi HS làm bài tập 3/ Báo cáo HS trả lời câu hỏi và tập viết đoạn văn tại bảng, vào vở 1- Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích: Nghị luận 2- Nội dung: Bàn về ý nghĩa của lòng bao dung: Tha thứ cho người khác là đem lại sự thanh thản và bình yên cho chính mình và khuyên mỗi người hãy sống bao dung, tha thứ cho lỗi lầm của người khác. 3- Biện pháp tu từ: Liệt kê: "làm những việc mà bạn yêu thích, ở bên những người mà bạn yêu quý và đi khám phá những vùng đất mới" - Tác dụng: + Tạo ra cách diễn đạt cụ thể, sinh động, tăng sức thuyết phục cho lập luận và gây ấn tượng với người đọc. GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 3
4. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 + Diễn tả đầy đủ, nhấn mạnh và làm nổi bật những điều mà mỗi người nên làm để có thái độ sống tích cực, ý nghĩa. + Thể hiện tinh thần lạc quan của tác giả. 4*Thái độ của tác giả thể hiện qua đoạn trích : - Trân trọng, đề cao và ca ngợi lòng bao dung của con người trong cuộc sống. - Phê phán những người sống thiếu lòng bao dung, chỉ biết giận giữ và oán hận. - Mong muốn, khuyên nhủ mọi người hãy buông bỏ những khổ đau và thù hận, bao dung, tha thứ cho lỗi lầm của người khác để tâm hồn mình được thanh thản và để cuộc sống nhẹ nhàng, tươi đẹp hơn. *Bài học cho bản thân - Nhận thức được bao dung, tha thứ cho người khác chính là đem lại niềm vui, sự thanh thản và bình yên cho chính mình. - Biết yêu quý, trân trọng và ngợi ca những người có lòng bao dung, biết tha thứ cho lỗi lầm của người khác. - Hãy suy nghĩ mọi thư theo hướng tích cực, nhìn đời một cách lạc quan ; Luôn lắng nghe, thấu hiểu và cảm thông với mọi người, biết đặt mình vào vị trí của người khác để suy nghĩ a. Hình thức, kĩ năng: - Học sinh viết được một đoạn văn nghị luận về tư tưởng đạo lí theo đúng cấu trúc, đảm bảo dung lượng, lập luận chặt chẽ, thuyết phục, lời văn trong sáng, ít lỗi chính tả. b. Nội dung: * Nêu vấn đề: Lòng bao dung độ lượng là một đức tính quý báu, góp phần hoàn thiện nhân cách bản thân đem lại sự bình an cho cuộc sống.. * Giải thích: có thể hiểu bao dung là rộng lòng tha thứ cho lỗi lầm của người khác, cho họ một cơ hội để sửa chữa sai lầm. * Bàn luận - Biểu hiện: Cha mẹ tha thứ cho con cái sau mỗi lần chúng mắc lỗi, bạn bè tha thứ cho nhau khi giận hờn, thầy cô tha thứ cho học trò nếu như trò có thiện chí sửa chữa sai lầm đó. Pháp luật luôn có sự khoan hồng đối với phạm nhân khi họ nhận ra sai phạm của mình và cải tạo tốt, biết hướng thiện . - Ý nghĩa của lòng khoan dung: Lòng bao dung có tác động mạnh mẽ đến nhận thức, tình cảm của người mắc lỗi, nó có sức mạnh hơn ngàn lần sự trừng phạt, mắng nhiếc bởi nó cảm hóa được những người lầm lỗi, giúp họ nhận ra được sai lầm của mình, tạo cho họ niềm tin, động lực để sửa chữa sai lầm và nỗ lực vươn lên. Có lòng khoan dung, con người sẽ biết sống nhân ái, cảm thông và thấu hiểu cho nhau, từ đó làm cho mối quan hệ giữa con người với con người trở nên thân ái và tốt đẹp hơn và đó cũng là cơ sở để tạo nên một xã hội tốt đẹp, văn minh. Người có lòng khoan dung luôn được mọi người yêu mến, nể phục * Mở rộng: - Tuy nhiên, bao dung không có nghĩa là bao che dung túng cho việc làm sai trái hay dễ dãi bỏ qua những hành vi làm tổn hại đến thân thể, danh dự của người khác một cách cố ý, nhẫn tâm. - Trái với khoan dung là lòng ích kỉ, định kiến, cố chấp, thù dai, hay bới lông tìm vết. Những người có thái độ sống như thế thật đáng phê phán và chẳng thể nào có được cuộc sống bình lặng an yên. * Bài học nhận thức và hành động: - Mỗi chung ta phải nhận thức được ý nghĩa tích cực của lòng bao dung trong cuộc sống và không ngừng rèn luyện cho mình lòng bao dung độ lượng, thể hiện ngay trong những việc làm nhỏ nhất. - Hãy suy nghĩ mọi thư theo hướng tích cực, nhìn đời một cách lạc quan. Luôn lắng nghe, thấu hiểu và cảm thông với mọi người, biết đặt mình vào vị trí của người khác để suy nghĩ 4 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
5. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 * Liên hệ bản thân 4/ Nhận xét, đánh giá HS nhân xét, giáo viên nhận xét PHẦN I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) 1/ Chuyển giao Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu: “Tình bạn của Ngô Văn Hiếu và Nguyễn Tất Minh (cùng ngụ thôn 1, xã Đồng Thắng, H.Triệu Sơn, Thanh Hóa) vẫn được người dân địa phương, thầy cô và bạn bè thán phục, ví như câu chuyện cổ tích giữa đời thường. Suốt 10 năm qua, không kể ngày mưa hay nắng, Hiếu đều đặn đưa Minh đến trường trên đôi chân của mình vì Minh bị dị tật bẩm sinh. Giờ đây, đôi bạn thân này lại sắp cùng nhau bước vào giảng đường đại học. Minh cho biết, em đăng ký xét tuyển vào Khoa Công nghệ thông tin của Trường đại học Bách khoa Hà Nội. Còn Hiếu đăng ký xét tuyển vào học tại Trường đại học Y Hà Nội. Ngày 27.8, Bộ GD - ĐT công bố kết quả điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2020. Kết quả, em Nguyễn Tất Minh đạt tổng điểm 28,1 với 3 môn khối A. Em Ngô Văn Hiếu đạt tổng điểm 28,15 với 3 môn khối B. Cả Hiếu và Minh đều là học sinh của Trường THPT Triệu Sơn 5 (H.Triệu Sơn, Thanh Hóa). Đứng trước ngưỡng cửa đại học, Hiếu và Minh sẽ không còn đi chung một con đường nữa, nhưng hành trình 10 năm đưa bạn đến trường sẽ mãi là câu chuyện đẹp của đôi bạn trẻ. Dù sắp tới trên đường đời những bước chân của Hiếu không còn bên cạnh Minh, nhưng tin chắc tình cảm của đôi bạn này không bao giờ thay đổi.” (Theo Báo Thanh niên, ngày 28/8/2020) Câu 1 (0,5 điểm): Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên? Câu 2 (0,5 điểm): Xác định nội dung chính của đoạn trích trên? Câu 3 (1,0 điểm): Chỉ ra và nêu tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn sau: “Tình bạn của Ngô Văn Hiếu và Nguyễn Tất Minh (cùng ngụ thôn 1, xã Đồng Thắng, H.Triệu Sơn, Thanh Hóa) vẫn được người dân địa phương, thầy cô và bạn bè thán phục, ví như câu chuyện cổ tích giữa đời thường.” Câu 4 (1,0 điểm): Thông điệp được gợi ra từ đoạn trích? Bài học em rút ra từ thông điệp. Câu 5 (2,0 điểm): Từ tinh thần đoạn trích ở phần Đọc - hiểu, hãy viết một đoạn văn diễn dịch (khoảng 200 chữ) về chủ đề tình bạn. 2/ Thực hiện GV hướng dẫn hs trả lời các cau hỏi và viết đoạn văn Học sinh trả lời câu hỏi và viết đonạ văn trên bảng, vào vở 3/ Báo cáo Dự kiến GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 5
6. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 Câ Yêu cầu cần đạt u 1 - Phương thức biểu đạt chính: Tự sự - Nội dung chính của đoạn trích: Câu chuyện cảm động về tình bạn giữa Minh và 2 Hiếu. (Hoặc Kể về chuyện Minh 10 năm cõng Hiếu đến trường, cùng nhau đỗ Đại học.). * HS nêu biện pháp tu từ sau: - Biện pháp tu từ: So sánh: Tình bạn của Hiếu và Minh ví như câu chuyện cổ tích giữa đời thường. 3 - Tác dụng: + Làm cho câu văn sinh động, hấp dẫn, tăng sức gợi hình, gợi cảm, gây ấn tượng cho người đọc. + Ngợi ca tình bạn đẹp, trong sáng, cảm động của hai bạn Hiếu và Minh, đó là câu chuyện đẹp về sự yêu thương, chia sẻ, giúp đỡ nhau trong cuộc sống. + Thể hiện tình cảm yêu mến, thái độ ngợi ca, trân trọng của tác giả cũng như mọi người đối với tấm lòng và nghị lực sống của hai bạn Hiếu và Minh. Học sinh nêu được hai trong số các bài học và có sau: (Mỗi bài học 0,5 đ). - Bài học: 4 + Cần xây dựng tình bạn trong sáng, lành mạnh. + Biết sẻ chia, giúp đỡ những bạn có hoàn cảnh khó khăn. + Cần có nghị lực, cố gắng vượt lên hoàn cảnh để đạt thành công. + Rèn luyện bản thân, tự hoàn thiện mình để sống tốt hơn. *Lưu ý: Mỗi nội dung chỉ cần học sinh chọn 2 ý hợp lý, thuyết phục. * Hình thức - Viết đúng hình thức đoạn văn nghị luận xã hội, theo cách diễn dịch , đảm bảo dung lượng ( khoảng 200 chữ). - Diễn đạt trôi chyả, mạch lạc, không mắc lỗi văn phạm. * Nội dung: Học sinh có thể diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau: Giới thiệu đoạn trích và chủ đề tình bạn. Giải thích khái niệm: Tình bạn là tình cảm gắn bó giữa hai hoặc nhiều người trên cơ sở hiểu nhau về tính tình, sở thích hay có chung xu hướng hoạt động, có cùng lí tưởng sống * Ý nghĩa: Giúp con người cảm thấy ấm áp, tự tin, yêu cuộc sống hơn, biết hoàn thiện bản thân để sống tốt hơn.... * Biểu hiện: + Tích cực: Tình bạn đẹp như hợp nhau về quan niệm sống; bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau; chân thành, tin tưởng có trách nhiệm với nhau; thông cảm, chia sẻ, giúp đỡ nhau trong cuộc sống ( D/c: Tình bạn vĩ đại của Mác- Ăngghen, tình bạn Nguyễn Khuyến- Dương Khuê, tình bạn của Hiếu và Minh trong câu chuyện trên) 6 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
7. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 + Tiêu cực: Sống ích kỉ, lợi dụng lòng tốt của bạn để vụ lợi cho bản thân, xúi giục bạn làm điều sai trái... Bài học nhận thức và hành động... + Để xây dựng tình bạn bền vững cần có sự thiện chí và cố gắng của cả hai phía. + Luôn trân trọng những người bạn tốt, “chọn bạn mà chơi”. + Xây dựng tình bạn trong sáng, lành mạnh. + Luôn dang rộng vòng tay, kết nối bạn bè, tự hoàn thiện bản thân để sống tốt hơn... Ngày soạn Dạy Ngày 6,13 /5/ 2023 6,13 /5/ 2023 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 7
8. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 29/3/2023 Tiết 2 4 Lớp 9A 9D TUẦN 34-35 TỰ CHỌN: ÔN TẬP HỌC KÌ II I. MỤC TIÊU:Sau khi học xong bài này, HS nắm được 1. Kiến thức: - Học sinh nhận biết một số dạng đề bài đọc hiểu - Biết cách phát hiện, phân tích các nghệ thuật đặc săc - Đưa được những bài học, thông điệp cuộc sống, viết đoạn văn nghị luận 2. Năng lực - Phát hiện và phân tích nghệ thuật, viết đoạn văn nghị luận xã hội 3.Phẩm chất - Chăm chỉ, tự giác II. CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG, HỌC LIỆU 1 GV: - Soạn giáo án - Phương pháp, kĩ thuật: vấn đáp, nêu vấn đề, động não... 2. HS: Ôn lại VB đã học. III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC I/ Hoạt động mở đầu : 5 phút * Mục tiêu: - Tạo tâm thế hứng thú cho HS. * Nội dung - Nghe giáo viên giới thiệu *Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA THÀY VÀ TRÒ ĐỀ 1 Mẹ tôi bảo: “Con sống không nhất thiết phải làm vừa lòng tất cả bạn bè, và chắc chắn tất cả bạn bè không bao giờ hài lòng hết về con, dù con có làm gì đi nữa. Nhưng con cũng đừng sống để bạn bè phải chọn cách xa lánh con, bởi vì: Bố mẹ vì tình thương dành cho con có thể đối xử thiên vị với con. Nhưng bạn bè mới là người dạy cho con trưởng thành. Bố mẹ là mái nhà của con, là nơi bình yên của con nhưng khi con ra ngoài, con không thể nào đơn độc được, con là gì cũng phải cần có bạn bè. Gia đình là tài sản sẵn có của con, con sinh ra đã có một gia đình, nhưng bạn bè là “tài sản” phải do chính hai bàn tay con tạo dựng nên. Nếu con không tạo dựng được những “tài sản” mang tên bạn bè thì con chính là người thất bại! Và nếu suốt cả đời con không thể có bạn tốt, thì điều đó không phải là lỗi của bạn mà là lỗi của chính con”. (Mèo xù, Bơ đi mà sống, NXB Văn học 2029) Câu Câu hỏi Nội dung 1 Cho biết phương thức biểu Nghị luận đạt của đoạn trích trên. 8 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
9. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 2 Nêu nội dung chính của - Đoạn trích là lời nhắn nhủ của người mẹ với con, đoạn trích đã cho. hãy biết trân trọng tình bạn và biết các gìn giữ một tình bạn đẹp trong cuộc đời. 3 Xác định và nêu tác dụng - Biện pháp tu từ: ẩn dụ: tài sản - , nhưng bạn bè là của một phép tu từ sử “tài sản” phải do chính hai bàn tay con tạo dựng nên. dụng trong đoạn trích: Nếu con không tạo dựng được những “tài sản” mang Gia đình là tài sản sẵn có tên bạn bè thì con chính là người thất bại! của con, con sinh ra đã có - Tác dụng: một gia đình, nhưng bạn + Câu văn giầu hình ảnh, sinh động, gây ấn tượng, bè là “tài sản” phải do tăng sự diễn đạt. chính hai bàn tay con tạo + Nhấn mạnh tình bạn là điều quý giá, thiêng liêng là dựng nên. Nếu con không một tài sản tinh thần không gì đánh đổi ; nhắc nhở tạo dựng được những “tài con phải biết giữ gìn, trân trong “tài sản” ấy. sản” mang tên bạn bè thì + Tác giả bộc lộ thái độ yêu mến, trân trọng ngợi ca con chính là người thất tình bạn. bại! 4 Thông điệp sâu sắc nhất em đón nhận từ đoạn trích trên và cho biết lý do em lựa chọn thông điệp đó. ĐỀ 2 Cho con gánh mẹ một lần, Mẹ ơi sóng biển dạt dào, Cả đời mẹ đã tảo tần gánh con. Con sao gánh hết công lao một đời. Cho con gánh mẹ đầu non, Bông hồng cài áo đúng nơi, Cả lòng mẹ đã gánh con biển Đâu bằng bông hiếu giữa trời bao la. trời Cho con gánh lại mẹ già, Ngày xưa mẹ gánh à ơi! Để sau người gánh chính là con con. Con xin gánh lại những lời mẹ ru. (Trương Minh Nhật, Gánh mẹ) Đường đời sương gió mịt mù, Vì con hạnh phúc chẳng từ gian nan Câu Câu hỏi Nội dung 1 Cho biết phương thức Biểu cảm biểu đạt của đoạn trích trên. 2 Nội dung chính của - Hai câu thơ là tâm tư của người con, xin được yêu hai câu thơ sau là gì? thương chăm sóc, báo đáp công lao của mẹ để mai sau Cho con gánh lại mẹ các con cái học theo mà chăm sóc cho mình. già, Để sau người gánh GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 9
10. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 chính là con con. 3 Xác định và nêu tác - Biện pháp tu từ: Ẩn dụ: Con sao gánh hết công lao dụng của phép tu từ sử một đời dụng trong câu thơ - So sánh: Mẹ ơi sóng biển dạt dào, sau: - Tác dụng: Mẹ ơi sóng biển dạt + Lời thơ hình ảnh, sinh động, cảm xúc, gây ấn tượng. dào, + Nhấn mạnh công lao to lớn của người mẹ như sóng Con sao gánh hết công biển dạt dào vô tận mà suốt cuộc đời con cũng không trả lao một đời. hết. + Bộc lộ thái độ yêu mến, kính trọng và biết ơn với mẹ. 4 Thông điệp sâu sắc Thông điệp: Từ đoạn trích chúng ta đón nhận sâu sắc nhất em đón nhận từ thông điệp là cần biết trân trọng tình mẫu tử đoạn trích trên và cho - Lý do: ..... biết lý do em lựa chọn thông điệp đó. Đề 3 “ Có nơi chốn nào trên thế gian này ấm áp cho bằng vòng tay của mẹ? Có lời hát nào trong cuộc đời này dịu êm và tha thiết hơn lời ru của mẹ? Và, có ai khác nữa trong cuộc sống này yêu thương con, hy sinh cho con tận tụy và âm thầm vô điều kiện và bất vụ lợi như mẹ.” (Trích Bài phát biểu tri ân thầy cô và cha mẹ của Nguyễn Hồng Hạnh – Lớp 12A1, trường THPT Sầm Sơn, Thanh Hóa) Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên. Câu 2. Nội dung chính của đoạn trích trên. Câu 3. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong câu: “Và, có ai khác nữa trong cuộc sống này yêu thương con, hy sinh cho con tận tụy và âm thầm vô điều kiện và bất vụ lợi như mẹ.” Câu 4. Thông điệp từ nội dung của đoạn trích trên là gì? Câu 1. Từ nội dung của đoạn trích ở phần Đọc - hiểu, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) theo cách diễn dịch trình bày suy nghĩ của em về tình mẫu tử. 1 - PTBĐ chính: Biểu cảm 2 - Nội dung :Ngợi ca, khẳng định tình mẫu tử luôn là tình cảm vừa tự nhiên, vừa cao cả, vừa gần gũi, vừa thiêng liêng của mẹ dành cho con trong suốt cuộc đời. 3 - Biện pháp tu từ liệt kê: “yêu thương con, hy sinh cho con” -Tác dụng: +Tạo nên cách diễn đạt cụ thể, giàu hình ảnh, nhịp điệu, sinh động, hấp dẫn, gây ấn tượng với người đọc, người nghe + Khẳng định tình mẫu tử luôn là tình cảm vĩ đại, cao cả , vừa gần gũi, vừa thiêng liêng nhất +Tác giả thể hiện sự trân trọng, ngợi ca và lòng biết ơn sâu sắc trước tình mẫu tử thiêng liêng, cao đẹp 10 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
11. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 4 Học sinh có thể nêu ra một số thông điệp sau: - Hiểu được tình yêu thương và công lao to lớn của người mẹ dành cho con cái. - Biết yêu thương, hiếu thảo với mẹ - Biết ơn trước công lao, sự hi sinh thầm lặng của mẹ dành cho chúng ta. - Nỗ lực học tập để làm cha mẹ vui lòng. ĐỀ 4 Tuổi thơ của tôi được nâng lên từ những cánh diều. Chiều chiều, trên bãi thả, đám trẻ mục đồng chúng tôi hò hét nhau thả diều thi. Cánh diều mềm mại như cánh bướm. Chúng tôi vui sướng đến phát dại nhìn lên trời. Tiếng sáo diều vi vu trầm bổng. Sáo đơn, rồi sáo kép, sáo bè, như gọi thấp xuống những vì sao sớm. Ban đêm, trên bãi thả diều thật không còn gì huyền ảo hơn. Có cảm giác diều đang trôi trên dải Ngân Hà. Bầu trời tự do đẹp như một thảm nhung khổng lồ. Có cái gì cứ cháy lên, cháy mãi trong tâm hồn chúng tôi. Sau này tôi mới hiểu đó là khát vọng. Tôi đã ngửa cổ suốt mộtt thời mới lớn để chờ đợi một nàng tiên áo xanh bay xuống từ trời và bai giờ cũng hi vọng khi tha thiết cầu xin: “Bay đi diều ơi! Bay đi!” Cánh diều tuổi ngọc ngà bay đi, mang theo nối khát khao của tôi. (Cánh diều tuổi thơ – Tạ Duy Anh, Tiếng Việt 4, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam) Câu 1. Xác định những phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản. Câu 2. Tác giả đã chọn những chi tiết nào để tả cánh diều? Nội dung đoạn trích Câu 3. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu: Bầu trời tự do đẹp như một thảm nhung khổng lồ. Câu 4. Theo em, tác giả muốn nói điều gì qua hình ảnh cánh diều? Trả lời trong khoảng 3 đến 5 dòng. Câu 5.Từ đoạn trích đã cho kết hợp với những hiểu biết của bản thân, hãy viết một bài văn nghị luận khoảng 1 trang giấy thi trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩa của ước mơ đối vơi tuổi học trò. Xác định những phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản. 1 Những phương thức biểu đạt được sử dụng trong đoạn văn trên: tự sự, miêu tả, biểu cảm. Tác giả đã chọn những chi tiết nào để tả cánh diều? Những chi tiết tác giả chọn để tả cánh diều: + Cánh diều mềm mại như cánh bướm. 2 + Tiếng sáo diều vi vu trầm bổng. + Sáo đơn, rồi sáo kép, sáo bè, như gọi thấp xuống những vì sao sớm. - Nội dung : Câu chuyển kể về những kỉ niệm tuổi thơ êm đềm, trong sáng, đẹp đẽ của nhân vật tôi cũng như những khao khát ước mơ tuổi thơ được chắp cánh bay lên từ cánh diều ... Nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu: Bầu trời tự do đẹp như một thảm nhung khổng lồ. 3 - Biện pháp tu từ được sử dụng: so sánh. Tác giả so sánh bầu trời đêm với một tấm thảm nhung. GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 11
12. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 + Làm cho câu văn sinh động, giầu hình ảnh, tạo hấp dẫn, tăng giá trị biểu đạt + Gợi vẻ đẹp của bầu trời đêm. Tấm thảm nhung có đặc tính mềm, mịn; bầu trời đêm cũng mịn và không một gợn mây, mở ra không gian cao rộng. + Thể hiện trí tưởng tượng, rung cảm thiên nhiên và trân trọng những kier niệm êm đềm của tuổi thơ Theo em, tác giả muốn nói điều gì qua hình ảnh cánh diều? Trả lời trong khoảng 3 đến 5 dòng. Qua hình ảnh cánh diều tác giả muốn nói: 4 + Cánh diều là những kỉ niệm tuổi thơ của tác giả với những người bạn nơi thôn quê. Đó là kí ức đẹp theo tác giả suốt đời. + Cánh diều tuổi thơ là nơi chở những khát vọng, những ước mơ của tác giả bay cao, bay xa. Hình thức: Đảm bảo dài 1 trang giấy, đúng bố cục 3 phần, trình bày mạch lạc Nội dung: - Nêu vấn đề: Trong cuộc sống, ai cũng có những mơ cho riêng mình và đặc biệt tuổi học trò thì ước mơ có ý nghĩa vô cùng quan trọng - Giải thích: ước mơ (những điều tốt đẹp mà ta mong muốn, khát khao đạt được); tuổi học trò (lứa tuổi đi đang đi học, hồn nhiên, nhiều mộng tưởng) -> Ươc mơ của tuổi học trò là những mơ ước, khao khát hồn nhiên trong sáng trong những năm tháng đến trường - Ý nghĩa của ước mơ đối với tuổi học trò: + Với hiện tại: ước mơ là động lực để vượt qua khó khăn trong học tập và rèn luyện + tương lai, ước mơ là mục đích, là lí tưởng sống để phán đấutrong công việc + Ước mơ sẽ là kim chỉ nam để hoàn thiện bản thân + Không có ước mơ cuộc sống của chúng ta thấy tẻ nhạt , đơn điệu; bạn sẽ không 3 tìm thấy được sự nỗ lực của bản thân, bạn không có sự nỗ lực - Phản đề + Tuy nhiên cần hiểu ước mơ chân chính với những ảo mộng viển vông, với những ước mơ đen tối( Ươc mơ trở thành người bác sĩ, kĩ sư... con người chân chính có ích cho xã hội chứ không phải ước mơ sẽ trở thành con người không được xã hội tôn trọng, là kẻ xấu xa...) + Nhiều bạn hoc sinh hiện nói riêng và bạn trẻ hiện nay sống không có hoài bão, ước mơ, quen sống phụ thuộc, dựa dẫm cha mẹ, sống thực dụng -> chúng ta cần phê phán lối sống đó - Liên hệ bản thân: + Tự xây dựng cho mình 1 ước mơ. Ươc mơ như một mầm cây, dù ước mơ lớn hay nhỏ thì em cần phải nuôi dưỡng ước mơ mỗi ngày + có hành động nỗ lực chính đáng phấn đấu để biến ước mơ thành hiện thực+ 12 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
13. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 13