Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 28 - Tiết 139+140: Nghĩa tường minh và hàm ý - Năm học 2023-2024 - Lưu Nha Chang

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 28 - Tiết 139+140: Nghĩa tường minh và hàm ý - Năm học 2023-2024 - Lưu Nha Chang

1. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2023 - 2024 Ngày soạn Dạy Ngày 30/3/24&01/04/24 28/3/24&01/04/24 28/02/2024 Tiết `3,3 5,3 Lớp 9C 9D TUẦN 28 - TIẾT 139, 140 NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Khái niệm nghĩa tường minh và hàm ý. - Tác dụng của việc tạo hàm ý trong giao tiếp hằng ngày 2. Năng lực - NL chung : giải quyết vấn đề, sáng tạo. - NL chuyên biệt: giao tiếp, sd ngôn ngữ, tạo lập VB. 3. Phẩm chất: - Chăm học, có ý thức sử dụng nghĩa tường minh và hàm ý trong nói và viết. II. CHUẨN BỊ 1/ Thày - Giáo án điện tử - Các kĩ thuật: động não. - Phương pháp: nhóm bàn, vấn đáp, thuyết trình.. 2/ Trò - HS: Soạn bài III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP Tiết 139 Hoạt động 1 :Khởi động - Phương pháp: vấn đáp - Kĩ thuật: Động não - Thời gian: 1 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THÀY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT- KN CẦN ĐẠT Gv: Trong cuộc sống hàng ngày, có Học sinh hứng thú, có những lúc chúng ta cần nói thẳng vấn đề thái độ tích cực đón bài để người nghe hiểu rõ. Song cũng có tình học huống giao tiếp, người khác phải tự hiểu - Lắng nghe. nội dung câu nói. Vậy đó là cách nói như thế nào, bài học hôm nay sẽ giúp... Hoạt động 2: Hình thành kiến thức - Phương pháp: vấn đáp, theo nhóm - KT: động não - Thời gian: phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG I. Hướng dẫn H tìm hiểu nghĩa tường minh và I. Nghĩa tường hàm ý minh và hàm ý 1/Chuyển giao - HS đọc và chú ý câu 1.? Đọc ví dụ tại máy in đậm 1. Xét ví dụ: ? Tìm những câu văn thể hiện lời nói của anh - HS chỉ ra 2 câu nói GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 1
2. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2023 - 2024 thanh niên trong đoạn trích ? của anh thanh niên ? Qua câu : ‘trời ơi, chỉ còn có 5 phút !’, em - HS trả lời theo ý hiểu. - Trời ơi, chỉ còn hiểu anh thanh niên muốn nói điều gì? Em - 1 số HS nêu cách hiểu có 5 phút. còn cách hiểu nào khác nữa về câu nói đó? khác. ? Tại sao anh thanh niên không nói thẳng với ông hoạ sĩ và cô gái cho dễ hiểu? - HS suy nghĩ, trả lời. ? Câu nói thứ 2 của anh thanh niên đã nói thẳng điều cần nói với cô gái chưa? Vì sao? 2/ Thực hiện HD học sinh thảo luận theo 2 câu hỏi trên. => hàm ý Quan sát, đôn đốc, nhắc nhở hs 3/ Báo cáo - Nghe giáo viên chốt - Ô! Cô còn quên Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi thảo luận và ghi bài => chiếc khăn mùi soa Lắng nghe hs trả lời đây này! 4/ Nhận xét, đánh giá => nghĩa tường Yêu cầu hs nhận xét, bổ sung minh. GV nhận xét, sửa chữa, chốt kiến thức GV : Chiếu lên máy các cách hiểu khác. ? Từ việc phân tích ví dụ trên, em hiểu nghĩa tường minh là? Hàm ý là gì? 2. Ghi nhớ : GV: Chốt và ghi bảng -> - Độc lập rút ra ghi nhớ - Nghĩa tường - Học sinh bổ sung, ghi minh là phần thông ? Đọc ghi nhớ trong SGK? bài báo được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu - Hàm ý là phần *GV chuyển sang BT1 để củng cố thông báo tuy Đưa lại đoạn văn lên máy không đượcdiễn ? Câu văn nào cho thấy nhà hoạ sĩ cũng chưa đạt trực tiếp bằng muốn chia tay anh thanh niên? Từ ngữ nào từ ngữ đó nhưng có giúp em nhận ra điều ấy? thể suy ra từ những ? Tìm những từ ngữ miêu tả thái độ của cô gái - Độc lập quan sát đoạn từ ngữ ấy trong câu cuối đoạn văn? Và cho biết thái độ văn và tìm câu văn. * Bài tập 1 đó như thế nào? Thái độ ấy giúp em đoán ra điều gì liên quan đến chiếc mùi soa? - HS chỉ ra trong câu *GVKL lưu ý văn. Bằng những từ ngữ miêu tả, chúng ta đã hiểu được thái độ của từng người trong đoạn văn. Cách dùng hình ảnh để diễn đạt ý nghĩa của ngôn từ nghệ thuật cũng là hàm ý ? Hàm ý mà cô gái đưa ra đã đủ điều kiện để - học sinh tìm hàm ý giúp anh thanh niên hiểu ra vấn đề chưa? trong đoạn văn và lí (Chưa) giải. GV : cô gái ngượng với anh thanh niên thì ít- vì anh thật thà dến vụng về - cô ngượng với - HS lắng nghe ông họa sĩ dày dạn kinh nghiệm nhiều hơn đến - HS suy nghĩ để trả mức ngượng đỏ chín mặt. lời. GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 2
3. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2023 - 2024 II. Hướng dẫn tìm hiểu điều kiện sử dụng hàm II. Điều kiện sử ý dụng hàm ý 1/ Chuyển giao: Yêu cầu HS hđ cá nhân và 1. Xét ví dụ nhóm thực hiện các yêu cầu: - Con chỉ được ăn ? Đọc ví dụ ở nhà bữa này nữa ? Tìm câu nói của chị Dậu? Nêu hàm ý của thôi. câu in đậm ? - Con sẽ ăn ở nhà ? Vì sao chị Dậu không nói thẳng với con mà - Học sinh đọc VD cụ Nghị thôn Đoài. dùng hàm ý? Hàm ý trong câu nói nào của chị - Dựa vào kiến thức đã Dậu rõ hơn? Vì sao chị Dậu lại phải nói rõ học, nêu hàm ý của câu như vậy? in đậm. ? Khi sử dụng hàm ý cần tránh điều gì ? ? Chi tiết nào trong đoạn trích cho thấy cái Tí đã hiểu hàm ý trong câu nói của mẹ? Vì sao - HS lí giải. cái Tí hiểu được hàm ý ấy? ? Vậy để sử dụng hàm ý cần có điều kiện gì? 2/ Thực hiện 2/ Ghi nhớ GV hướng dẫn, gợi ý, đôn đốc HS thực hiện - HS lắng nghe. - Người nói( người các yêu cầu viết )có ý thức đưa 3/ Báo cáo hàm ý vào câu nói - Theo dõi HS trình bày - HS quan sát 2 câu in - Người nghe 4/ Đánh giá đậm và thảo luận trong (người đọc)có năng - GV nhận xét phần hđ của HS và kết quả thực bàn, 2 hs trả lời. lực giải đoán hàm hiện ý GV chốt KT, ghi bảng GV chốt kiến thức tiết 139 - Học sinh lắng nghe - HS rút ra ghi nhớ Tiết 140 Hoạt động 3 : Luyện tập - Phương pháp : Vấn đáp, giải thích - Kĩ thuật .động não - Thời gian: 30 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG Hướng dẫn H luyện tập H luyện tập III. Luyện tập 1/ Chuyển giao - HS đọc yêu cầu các bài tập ? Đọc yêu cầu bài tập 2, 3, 4 ? Bài tập 2/75 2/ Thực hiện - HS các dãy thảo luận theo *GV Yêu cầu HS làm việc theo dãy/ bàn. Trong dãy làm theo bàn Bài 3/ 75 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 3
4. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2023 - 2024 bàn - Thời gian: 5 phút Hướng dẫn học sinh làm bài tập * GV nhắc nhở HS cần phân biệt hàm ý - Đại diện một số nhóm bàn với cách nói đánh trống lảng và nói dở trong dãy báo cáo rồi trình Bài 4/76 dang qua bài tập 4 bày. 3/ Báo cáo - Các nhóm khác lắng nghe ? Yêu cầu đại diện các nhóm học sinh và nhận xét, bổ sung báo cáo kết quả bài làm 4/Đánh giá GV yêu cầu học sinh nhận xét, đánh giá bài làm của bạn GV nhận xét hđ của HS và kết quả bài làm Hoạt động 4 : Vận dụng - Phương pháp : Vấn đáp, giải thích - Kĩ thuật : động não - Thời gian: 12 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG 1/Chuyển giao IV. Vận dụng - Đặt một tình huống dùng hàm ý, lí giải vì sao dùng hàm ý đó - HS đọc yêu cầu bài tập 2/ Thực hiện - Hướng dẫn HS thực hiện hoạt động trên - THảo luận và làm bài lớp - Gợi ý : Chọn 1 TH dưới hình thức một - Trình bày bài làm cuộc trò chuyện( cuộc hội thoại) \ - Định hướng, đôn đóc HS làm bài - Nhận xét, bổ sung 3/ Báo cáo - Theo dõi phần trình bày bài làm của HS 4/ Nhận xét, đánh giá GV yêu cầu hs nhận xét bài làm của bạn GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 4
5. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2023 - 2024 GV nhận xét, đánh giá và chấm điểm - Lắng nghe Hoạt động 5: Tìm tòi, mở rộng - Phương pháp : Vấn đáp, giải thích - Kĩ thuật .động não - Thời gian: 3 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA CHUẨN KT- TRÒ KN 1/ Chuyển giao C. Tìm tòi, GV hướng dẫn HS thực hiện hoạt động ở nhà. mở rộng + Bài cũ - Lắng nghe, nhận - Học thuộc nội dung kiến thức phần ghi nhớ nhiệm vụ. - Làm hoàn thiện các bài tập + Bài mới: Soạn bài “Ôn tập Tiếng Việt” - Thực hiện hoạt - Rà soát, ôn lại các đơn vị kiến thức phần TV đã học động ở nhà và báo từ đầu HK2. cáo trong tiết học sau 2/ Thực hiện Yêu cầu học sinh hoc bài cũ, chuẩn bị bài mới 3/ Báo cáo - Nghe HS báo cáo ở tiết học sau 4/ Đánh giá - Nhận xét ý thức học bài, chuẩn bị bài ở nhà của HS GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 5
6. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2023 - 2024 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 6