Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 24 - Bài: Dạy học tự chọn. Văn bản "Viếng lăng Bác" - Năm học 2022-2023 - Lưu Nha Chang

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 24 - Bài: Dạy học tự chọn. Văn bản "Viếng lăng Bác" - Năm học 2022-2023 - Lưu Nha Chang

1. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 Ngày soạn Dạy Ngày 25/02 25/02 02/02/2023 Tiết 2 4 Lớp 9A 9D TUẦN 24 TỰ CHỌN: VIẾNG LĂNG BÁC I. MỤC TIÊU:Sau khi học xong bài này, HS nắm được 1/ Kiến thức: - HS củng cố, khắc sâu kiến thức về tác giả, tác phẩm( nội dung nghệ thuật) - Cảm nhận về một đoạn thơ mà em yêu thích 2/ Năng lực + Năng lực văn học: Biết phân tích nghệ thuật, nôi dung đoạn thơ tự chọn + Năng lực ngôn ngữ: Sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt để cảm thụ đoạn thơ 3/. Phẩm chất - Kính yêu, biết ơn Bác Hồ II. CHUẨN BỊ 1 GV: - Soạn giáo án - Phương pháp, kĩ thuật: vấn đáp, nêu vấn đề, động não... 2. HS: Ôn lại VB đã học. III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC I/ Hoạt động mở đầu : 1 phút - Kĩ thuật: động não - Phương pháp: Giới thiệu, thuyết trình - Thời gian : 1 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THÀY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT Chuyển giao ? Đọc thuộc lòng bài thơ Viếng lăng Bác hoặc khổ thơ em thích? Thực hiện 1-2 học sinh đọc thuộc lòng bài thơ hoặc đoạn thơ em thích Đánh giá GV nhận xét, chấm điểm và đẫn vào bài học - GV bài mới: Các em vừa học xong bài thơ Viếng lăng Bác Hôm nay chúng ta đi vào khắc sâu lại một số kiến thức cơ bản về tác phẩm - Học sinh lắng II/ Hoạt động luyện tập: 40 phút - Phương pháp: vấn đáp, theo nhóm - KT: động não - Thời gian: 43 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THÀY VÀ TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 1
2. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 I/ Tác giả, tác phẩm I/ Khái quát 1/ Chuyển giao 1/ Tác giả GV yêu cầu sinh nhớ và khái quát lại những kiến thức cơ bản về tác 2/ Tác phẩm giả, tác phẩm - Xuất xứ - Tác giả - Hoàn cảnh + Tên tuổi, sinh mất, quê quán, phong cách sáng tác, đề tài - Mạch cảm xúc - Tác phẩm - Bố cục Xuất xứ - Thể thơ - Hoàn cảnh - Nội dung - Mạch cảm xúc - Nghệ thuật - Bố cục - Thể thơ - Nội dung - Nghệ thuật 2/ Thực hiện Học sinh độc lập suy nghĩ, nhớ lại kiến thức trả lời Gv lắng nghe 3/ Báo cáo 2 hs tb, khá trả lời 4/ Đánh giá GV yêu cầu hs nhận xét, bổ sung GV chốt lại kiến thức II/ Nội dung cụ thể II/ Nội dung cụ thể 1/ Chuyển giao Đoạn 1 GV chia lớp 4 nhóm Cảm xúc của atcs N1: Phân tích giá trị nghệ thuật và nội dung ý nghĩa của đoạn1 N2: Phân tích giá trị nghệ thuật và nội dung ý nghĩa của đoạn2 giả khi đến thăm N3: Phân tích giá trị nghệ thuật và nội dung ý nghĩa của đoạn3 lăng Bác. N4: Phân tích giá trị nghệ thuật và nội dung ý nghĩa của đoạn4 Đoạn 2 2/ Thực hiện Cảm xúc của tác giả HS 5 nhóm hoạt động theo nhóm GV quan sát, gợi ý, tư vấn cho hs khi đứng trước thêm 3/ Báo cáo lăng Bác HS đại diện 4 nhóm báo cáo kết quả Đoạn 3 + Chỉ ra phân tích những nghệ thuật có trong đoạn thơ: từ từ ngữ, hình ảnh, các biện pháp tu từ....tác dụng ý nghĩa của từng yếu tố Cảm xúc của tác nghệ thuật trong đoạn giả: khi vào trong + Nêu nội dung của từng đoạn lăng Bác. 4/ Đánh giá Sau mỗi nhóm, giáo viên nhận xét, phân tích , khắc sâu lại nội dung. Đoạn 4 Gợi ý: Cảm xúc của tác giả Nhóm 1: Khổ thơ 1: khi rời lăng Bác Cảm xúc của tác giả khi đứng trước thêm lăng Bác - Từ : con”-> từ địa phương, gợi tình cảm ruột thịt - Từ : “miền Nam” Tình cảm của Bác dành cho nhân dân miền Nam và ngược lại - Hình ảnh “hàng tre”- Tả thực: cảnh vật quanh lăng-> cảm giác gần gũi, thân thuộc, quê hương VN bên Bác 2 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
3. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 Ân dụ: phẩm chát, cốt cách con người Việt Nam, biểu tượng cho dân tộc VN bên Bác - Bão táp- mưa sa: thành ngữ: sự kiên cường, bất khuất của dân tộc VN, nhân dân Miền Nam trong sự nghiệp bảo vệ tổ quốc - Thán từ” Ôi” Tinh cảm của tác giả: Xúc động, bất ngờ, tự hào Đoạn 2:Cảm xúc của tác giả khi đứng trước thêm lăng Bác - Hình ảnh Mặt trời đi qua trên lăng là mặt trời thưc được nhà thơ nhân hóa qua động từ đi, thấy đó là một hành tinh quan trọng nhất của vũ trụ mang ánh sáng, sự sống đến cho muôn loài, nó là nguồn cội của sự sống, ánh sáng, gợi lên sự kì vĩ, bất tử, vĩnh hằng + Mặt trời trong lăng: là hình ảnh ẩn dụ sáng tạo chỉ Bác Hồ kính yêu của chúng ta . Người rực rỡ như vầng mặt trời cách mạng. Anh sáng chân lý của Bác đã soi đường dẫn lối cho dt VN thoát khỏi những đêm trường nô lệ của thực dân , đé quốc đi đến cuộc sống ấm no, tự do, tươi sáng và hành phúc . Việc nhà thơ ví Bác như vầng mặt trời, đặt hình ảnh « mặt trời trong lăng » trong mối quan hệ song song với « mặt trời trên lăng »là để nâng cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác lên ngang tầm vũ trụ đồng thời gợi gợi cho người đọc liên tưởng tới sự nghiệp CM vĩ đại, trí tuệ tuyệt vời, tình thương bao la và công lao to lớn của Người. . Trong mỗi vần thơ người đọc còn thất được cả lòng kính yêu, sự ngưỡng vọng của tác giả đối với Bác - Đoạn thơ đã sử dụng cách nói điệp cấu trúc câu cùng điệp từ ngày ngày kết hợp với giọng thơ nhẹ nhàng diễn tả sự đều đặn tuần hoàn của thời gian , gợi hình ảnh từng bước chân chậm dãi của dòng người vào lăng viếng Bác với tất cả Niềm thương nhớ tha thiết và như khẳng định quy luật đều đặn vĩnh viễn trong tình cảm muôn dân VN với Bác - Hình ảnh tràng hoa là hình ảnh ẩn dụ sáng tạo được gợi ra từ nét nghĩa thực. Từ hình ảnh dòng người vào lăng viếng Bác dài vô tận nhà thơ liên tưởng tới tấm lòng tình cảm của triệu triệu người dân VN kết lại thành tràng hoa tình cảm dâng lên Bác 79 mùa xuân . - Bảy mươi chín mùa xuân: là một hình ảnh thơ rất sáng tạo với sự kết hợp của phép tu từ hoán dụ và ẩn dụ chỉ Bác tròn 79 tuổi và cũng chỉ cuộc đời của Bác đẹp như những mùa xuân. Mùa xuân của cuộc đời Người đã làm nên mùa xuân cho đất nước, dân tộc. ,,,,, - Dấu chấm lửng khép lại đoạn thơ kết hợp với giọng thơ tha trầm lắng, thiết tha có sức dư vang trong lòng bạn đọc Đoạn 3: Cảm xúc của tác giả: khi vào trong lăng Bác. - Hình ảnh “ giấc ngủ bình yên, vầng trăng sáng” + Bác đang ngủ “một giấc ngủ bình yên”. Đúng vậy, cả cuộc đời Người không một đêm nào được tròn giấc vì lo cho dân cho nước. Giờ đây đát nước đã yên tiếng súng, sạch bóng quân thùm, thỏa lòng mong ước Bác mới có được giấc ngủ ngon lành bình yên nhất. Cảm giác bình yên này bắt nguồn từ vẻ đẹp ung dung, tự tại tỏa ra từ hình ảnh Bác Không phăi ngãu nhiên VP đưa hình ảnh vầng trăng vào trong bài thơ. Sinh thời trăng là người ban tri âm, tri kỉ chia sẻ với Bác những nỗi gian lao trong cuộc đời làm cách mạng và trăng còn nguồn cảm hứng thi ca trong thơ của Bác. Bác đã có rất nhiều bài thơ viết về trăng ( Ngắm trăng ) giờ đây, khi Bác đã đi xa, vẫn vẫn thủy chung son sát, vỗ về ru giấc ngủ ngàn thu cho Bác. Hình ảnh “ vầng trăng sáng dịu hiền” còn là hình ảnh ẩn dụ tượng trưng cho nhân cách thanh cao, tâm hồn tâm hồn trong sáng, trái tim nhân hậu, tình thương bao la của Bác. Chính vì vậy, GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 3
4. Kế hoạch bài dạy Tự chọn Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 nhà thơ trở về bên Bác như được trở về với thế giới của mẹ hiền + Từ láy mãi mãi và hình ảnh trời xanh là một hình ảnh ẩn dụ biểu tượng cho sự trường tồn, bất diệt của Bác . Bác giống như bầu trời xanh trên cao kia luôn tồn tại vĩnh hằng, bất tử. Viến Phương cũng như mỗi con người VN luôn cứng cỏi và tự nhủ với mình rằng cuộc đời và sự nghiệp của Bác đã hóa thân non sông đất nước” Bác sống mãi trong trời đất của ta”, sống mãi trong lòng dân tộc VN. + Cặp phó từ “ vẫn biết- mà sao” lại thể hiện sự đối lập tương phản trong cảm xúc của nhà thơ, sự mâu thuẫn giữa lí trí với tình cảm giữa “ trời xanh là mãi mãi” với” nghe nhói trong tim”. Vẫn biết rằng Bác còn sống mãi nhưng lại đau đớn xót xa khi nhận thức được sự thật là Bác đã ra đi . Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác qua động từ nhói kết hợp với giọng thơ xót xa , người đọc như thấy trong mỗi lời thơ là tiếng khóc nức nở nghẹn ngào, trái tim của VP trái tim trở nên nhói buốt, quặn thắtnhư có muôn ngàn kim đâm muối sát. Niềm xót thương vô hạn của tác giả không thể nói được lên lời. III/ Hoạt động vận dụng : 2 phút Học sinh về nhà viết bài văn cảm nhận khổ thơ thứ 2 của bài thơ 4 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão