Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 23+24 - Tiết 115-117: Văn bản "Nói với con" - Năm học 2023-2024 - Lưu Nha Chang

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 23+24 - Tiết 115-117: Văn bản "Nói với con" - Năm học 2023-2024 - Lưu Nha Chang

1. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2023 - 2024 Ngày soạn Dạy Ngày 24&26/02/24 22,26,27/02/24 02/02/2024 Tiết 3,4 4,5,3 Lớp 9C 9D TUẦN 23,24 - TIẾT 115,116,117 Văn bản: NÓI VỚI CON - Y Phương - I. MỤC TIÊU: Sau tiết học, học sinh cần nắm được 1. Kiến thức - HS cảm nhận được tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối cới con cái, tình yêu quê hương sâu nặng cùng niềm tự hào với sức sống mạnh mẽ, bề bỉ của dân tộc mình qua lời thơ của Y Phương. - Hình ảnh và cách diễn đạt độc đáo của Y Phương. 2. Năng lực - NL chung : giải quyết vấn đề, hợp tác, sáng tạo. - NL chuyên biệt: giao tiếp, sd ngôn ngữ, cảm thụ VH. 3. Phẩm chất -Yêu gia đình, quê hương, đất nước - Sống có trách nhiệm với gia đình II. CHUẨN BỊ: 1. Thầy: Tham khảo SGV. Các phương pháp: vấn đáp, thuyết trình, bình giảng, theo nhóm. Kĩ thuật: động não, KTB. 2. Trò: Đọc VB và trả lời câu hỏi. III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC: TIẾT 115 A. Khởi động - Phương pháp: Nêu vấn đề - KT: động não - Thời gian: 3 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT – KN CẦN ĐẠT 1/ Chuyển giao A. Khởi động ? Hãy đọc câu thơ ( tên bài hát) viết về tình cảm HS đọc - Học sinh hứng thú, của người cha đối với con cái mà em biết? tập trung bài để chuẩn 2/ Thực hiện bị cho bài mới Yêu cầu học sinh trả lời *3/ Báo cáo - Lắng nghe học sinh trình bày. 4/ Đánh giá - GV nhận xét, đánh giá, cho điểm miệng HS. Nhận xét, bổ sung - GV giới thiệu bài mới: Nếu tình mẫu tử dạt dào như những con sóng xô bờ thì tình phụ tự HS lắng nghe lại lặng lẽ như những con sóng ngầm. Đã từng có nhiều vần thơ tha thiết, ca từ đẹp đến với người đọc.... B. Hình thành kiến thức. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Kĩ thuật: động não - Thời gian: phút GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 1
2. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT- KN CẦN ĐẠT I. Hướng dẫn tìm hiểu chú thích ( 20p) I. Đọc và tìm hiểu 1/ Chuyển giao chú thích Yêu cầu HS hđ cá nhân 1. Tác giả, tác phẩm ? Trình bày hiểu biết của em về tác giả ? - HS trình bày dựa vào a. Tác giả : ? Bài thơ sáng tác trong hoàn cảnh nào ? chú thích - Y Phương là người ? Nêu phương án đọc văn bản ? dân tộc Tày, sinh năm *GVHD đọc và đọc mẫu 1948, quê Trùng Khánh, Cao Bằng. ? Đọc văn bản ? - HS độc lập trả lời - Thơ ông thể hiện ? Nhận xét ? tâm hồn chân thật, ? Bài thơ được làm theo thể thơ nào? Bố cục? - HS nêu cách đọc VB. mạnh mẽ, trong sáng, ? Nêu cảm xúc bao trùm bài thơ? - Lắng nghe và lựa chọn cách tư duy giầu hình 2/ Thực hiện cách đọc. ảnh của người miền Yêu cầu học sinh trả lời - HS đọc VB. núi *3/ Báo cáo - Xác định thể thơ, bố cụ b.Tác phẩm - Lắng nghe học sinh trình bày. bài thơ. - H/c ra đời : năm 4/ Đánh giá 1980 - GV nhận xét, đánh giá và chốt KT: Với bố cục 2. Đọc, chú thích này, bài thơ đi từ tình cảm gia đình mà mở rộng ra tình cảm quê hương. Từ những kỉ niệm gần - Học sinh nêu cảm xúc a. Đọc gũi, thiết tha mà nâng lên lẽ sống. Cảm xúc chủ bao trùm bài thơ b. Chú thích đề được bộc lộ, dẫn dắt 1 cách tự nhiên, có tầm - Lắng nghe. - Thể thơ: tự do khái quát tự nhiên nhưng vẫn thấm thía. - 1-2 học sinh giải thích - PTBĐ; Biểu cảm GV : Hướng dẫn học sinh giải thích một số từ - Bố cục: 2 phần khó trong bài. II. Hướng dẫn hs tìm hiểu văn bản II. Tìm hiểu văn bản 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn. 1. Cha nói với con về 1/ Chuyển giao cội nguồn sinh dưỡng của mỗi con người. ? Đọc lại đoạn 1 và cho biết cảm xúc khái quát? - Học sinh đọc đoạn thơ ? Tình yêu thương của cha mẹ đối với con cái và nêu cảm xúc. được biểu hiện qua những câu thơ, hình ảnh thơ nào? Phân tích những hình ảnh đó? - Những câu thơ đó gợi h/a một đứa trẻ đang tập - Chân phải- tới cha đi từng bước chập chững trong sự chờ đón mừng - Độc lập tìm và phân - Chân trái- tới mẹ vui của cha mẹ-> không khí gđ đầm ấm, quấn tích các hình ảnh thơ, bổ quýt. Từng bước đi, từng tiếng nói, cười của con sung, hoàn chỉnh - Một bước... đều được cha mẹ chăm chút, yêu thương, nâng - Hai bước... đỡ, mong chờ. - Trình bày -> Con lớn lên trong ? Những hình ảnh thơ đó cho ta thấy được được - Nhận xét, bổ sung tình yêu thương của điều gì? (tình cảm của cha mẹ dành cho con cái - Lắng nghe cha mẹ. ntn?) 2/ Thực hiện - GV gợi ý, hướng dẫn HS - Yêu cầu học thảo luận, sinh trả lời. 3/ Báo cáo - Lắng nghe học sinh trình bày. - Dựa chú thích giải thích - “ đan lờ- cài..; vách 4/ Đánh giá và nêu ý nghĩa cách gọi nhà ken câu hát”; rừng - GV nhận xét, bổ sung, chốt KT và chuyển ý đó cho hoa, con đường.. GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 2
3. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2023 - 2024 1/ Chuyển giao ? Đọc lại đoạn 1 ? Em hiểu người đồng mình là gì? Có thể thay - Thảo luận trong bàn và thế bằng những từ ngữ nào khác? Cách gọi như đại diện bàn trả lời -> Con lớn lên trong vậy có ý nghĩa gì? cuộc sống lao động, ( gợi sự gần gũi, thân thuộc..) trong thiên nhiên thơ ? Cuộc sống của người đồng mình được nhà thơ mộng và nghĩa tình gợi lên qua h/a thơ nào? của quê hương ? Em hiểu như thế nào về hình ảnh thơ: “đan lờ...câu hát, rừng cho hoa, con đường cho những tấm lòng”? ( từ cài, ken ngoài nghĩa miêu tả còn có nghĩa nào khác)? những hình ảnh đó gợi tả điều gì về cuộc sống của người đồng mình? ? Từ hình ảnh thơ, em hiểu người cha muốn nói với con điều gì? Tại sao lời đầu tiên người cha - Độc lập suy nghĩ và trả nói với con lại nói điều đó? lời 2/ Thực hiện => Quê hương là cội - GV gợi ý, hướng dẫn HS - Nghe giáo viên chốt và nguồn sinh, dưỡng của - Yêu cầu học thảo luận, sinh trả lời. ghi bài mỗi con người 3/ Báo cáo - Lắng nghe học sinh trình bày. 4/ Đánh giá - GV nhận xét, bổ sung, chốt KT và chuyển ý - HS hđ cá nhân trả lời GV: Chốt, bình và ghi bảng câu hỏi - H/a thơ đó vừa gợi tả công việc lao động cụ thể qua việc miêu tả “ đan lờ, ken vách nhà” vừa diễn tả được cuộc sống lao động cần cù, vui tươi của người dân lđ miền núi, đồng thời diễn tả được sự gắn bó, quấn quýt của người đồng mình. - Lắng nghe - Rừng cho hoa, con đường...: NT nhân hóa kết hợp với h/a ẩn dụ “hoa”, “những tấm lòng”-> TN quê hương đã tô điểm thêm cho cuộc sống, nuôi dưỡng tâm hồn con người. - Con được sinh ra và trưởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên thơ mộng và nghĩa tình của quê hương mang vẻ đẹp truyền thống văn hoá vật chất tinh thần... Chốt kiến thức tiết 115 chuyển ý sang tiết 116 Tiết 116 2. Cha nói với con về 2. Nói với con về những đức tính cao đẹp những đức tính cao mang tính truyền thống của quê hương đẹp mang tính truyền 1/ Chuyển giao thống của quê hương ? Đọc đoạn 2? Đoạn thơ cho ta biết điều gì trong lời người cha nói? - học sinh đọc đoạn 2, nêu nội dung khái quát ? Em có nhận xét gì về giọng điệu của những câu thơ trong lời của người cha? - Nhận xét giọng điệu ? Đọc đoạn: Người đồng mình.... chí lớn. - Yêu cầu HS thảo luận nhóm bàn. ? Tác giả đã lựa chọn những hình ảnh, từ ngữ nghệ thuật nào đặc sắc để ca ngợi người đồng GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 3
4. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2023 - 2024 mình? Hãy tìm và phân tích. ? Từ đó người cha nói với con ( ngợi ca đức tính - Học sinh thảo luận nhóm theo yêu cầu gì của người đồng mình) điều gì? Và người cha muốn gửi gắm điều gì ở người con? - đại diện nhóm trình 2/ Thực hiện bày - GV gợi ý, hướng dẫn HS - Nhận xét, bổ sung - Người đồng mình - Yêu cầu học thảo luận, sinh trả lời. luôn giàu mơ ước, 3/ Báo cáo - Lắng nghe nghị lực sống phi - Lắng nghe học sinh trình bày. thường. 4/ Đánh giá - GV nhận xét, đánh giá câu trả lời của HS. ? Đọc đoạn: Dẫu làm sao.... không lo cực nhọc. - Yêu cầu HS thảo luận nhóm bàn. ? Tác giả đã lựa chọn những hình ảnh, từ ngữ - Người đồng mình có nghệ thuật nào đặc sắc để ca ngợi người đồng sức sống mạnh mẽ, mình? Hãy tìm và phân tích. bền bỉ, khoáng đạt, ? Từ đó người cha nói với con ( ngợi ca đức tính thuy chung gắn bó gì của người đồng mình) điều gì? Và người cha với quê hương . muốn gửi gắm điều gì ở người con? 2/ Thực hiện - GV gợi ý, hướng dẫn HS - Yêu cầu học thảo luận, sinh trả lời. -> Cha mong con phải 3/ Báo cáo - Rút ra cảm nhận, kết có nghĩa tình, thủy - Lắng nghe học sinh trình bày. luận. chung và biết chấp 4/ Đánh giá nhận vượt qua gian - GV nhận xét, bổ sung nan bằng niềm tin của GV chốt KT tiết 116, chuyển ý sang tiết 117 mình. Tiết 117 1/ Chuyển giao ? Đọc đoạn: “NĐM tuy thô sơ ... phong tục” ? Người cha tiếp tục nói với con điều gì về người - Đọc diễn cảm những - Người đồng mình đồng mình? Có gì đặc biệt trong lời nói của giầu chí khí, niềm tin, người cha? câu thơ còn lại tự tay xây dựng nên ? Từ đó người cha nói với con ( ngợi ca đức tính - HĐ cá nhân phân tích truyền thống quê gì của người đồng mình) điều gì? Và người cha những hình ảnh thơ độc hương giàu đẹp sánh muốn gửi gắm điều gì ở người con? đáo vai với các miền quê ? Bằng những câu cuối của bài thơ, tác giả khác. muốn gửi gắm ở con điều gì nữa ? -> Cha mong con biết - dùng cách nói cụ thể của người dân tộc Tày tự hào, trân trọng “thô sơ da thịt” để khẳng định phẩm chất của truyền thống, phong người đồng mình: Người đồng mình mộc mạc - Nghe giáo viên phân tục quê hương và tự nhưng giầu chí khí và niềm tin. Họ có thể “ thô tích lại và ghi bài tin trên đường đời. sơ da thit- mộc mạc... nhưng không hề nhỏ bé về về tâm hồn, ý chí. Bằng sự lao động cần cù, nhẫn nại, họ đã làm nên quê hương, truyền thống và phong tục tập quán tốt đẹp. - “NĐM tự đục đá kê cao quê hương” là h/a vừa mang nghĩa tả thực vừa mang ý nghiã ẩn dụ. - Độc lập trả lời và ghi Bằng đôi bàn tay, T.Y quê hương, NĐM đã tự bài tay xây dựng nên truyền thống quê hương giàu đẹp sánh vai với các miền quê khác. GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 4
5. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2023 - 2024 2/ Thực hiện - GV gợi ý, hướng dẫn HS - Yêu cầu học thảo luận, sinh trả lời. 3/ Báo cáo - Lắng nghe học sinh trình bày 4/ Đánh giá - GV nhận xét, bổ sung, bình va chuyển ý - Liên hệ Qua lời tâm tình nhắn nhủ dặn dò, người cha muốn con hết sức tự hào và biết trân trọng truyền thống, phong tục quê hương. Dặn dò con cần tự tin, vững bước trên đường đời, ghi xương khắc III. Tổng kết cốt. 1. Nghệ thuật III. Hướng dẫn học sinh tổng kết( 5p) - Giọng điệu thủ thỉ, 1/ Chuyển giao tâm tình thiết tha trìu mến. Yêu cầu HS hđ cá nhân ? Những đặc sắc trong nghệ thuật tạo nên thành - Xây dựng hình ảnh công của bài thơ? - học sinh đánh giá nghệ vừa cụ thể vừa mang tính khái quát, mộc ? Qua bài thơ , em thấy tình cảm của người cha thuật và nội dung của bài mạc, giầu chất thơ với con như thế nào? Điều lớn nhất người cha thơ, ghi bài. muốn truyền cho con là gì? - Bố cục chặt chẽ, dẫn 2/ Thực hiện dắt tự nhiên. Hướng dẫn học sinh thảo luận, trả lời câu hỏi - học sinh nêu nội 2. Nội dung 3/ Báo cáo - Bài thơ thể hiện tình - Lắng nghe học sinh trình bày. yêu thương thắm thiết 4/ Đánh giá của người cha với con - GV nhận xét, bổ sung, chốt KT - Tình yêu niềm tự ? HS đọc ghi nhớ? hào về quê hương, đất nước C, D. Luyện tập, vận dụng Phương pháp: vấn đáp Kĩ thuật: động não Thời gian: 10 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT- KN 1/ Chuyển giao C. Luyện tập - Trong bài thơ, em thích nhất khổ thơ nào? Vì sao? - HS nhận nhiệm vụ - Nêu một vài cảm nhận của em về câu thơ: Chân phải bước tới cha... Hai bước tới tiếng cười. - Thảo luận suy nghĩ, trả - Ở những tiết học trước em đã học văn bản nào nói lời về tình cảm cha mẹ, đọc những câu thơ làm em xúc động nhất? - Trình bày bài làm - Từ bài thơ gợi cho em những suy nghĩ gì về tình - Học sinh nhận xét, bổ cảm gia đình, tình yêu, yêu quê hương? sung 2/ Thực hiện Yêu cầu học sinh thảo luận làm BT Yêu cầu 1 HS lên bảng viết đoạn văn, HS dưới lớp - Lắng nghe làm vào vở Quan sát, gợi ý, hướng dẫn học sinh làm BT GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 5
6. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2023 - 2024 3/ Báo cáo - Lắng nghe HS trình bày 4/ Đánh giá - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức E. Tìm tòi, mở rộng - Phương pháp: vấn đáp - Kĩ thuật: động não - Thời gian: 3 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CHUẨN KT-KN CỦA TRÒ 1/ Chuyển giao E. Tìm tòi, mở GV hướng dẫn HS thực hiện hoạt động ở nhà. rộng - Hãy tìm văn bản trong chương trình có nội dung , chủ đề cùng với bài thơ - Nắm chắc nội dung và nghệ thuật của bài. - Lắng nghe, - Học thuộc lòng bài thơ nhận nhiệm vụ. - Ôn lại các kiến thức đã học để tiết sau chuẩn bị ôn tập giữa HK2 - Thực hiện hoạt 2/ Thực hiện động ở nhà và Yêu cầu học sinh hoc bài cũ, chuẩn bị bài mới báo cáo trong 3/ Báo cáo - Nghe HS báo cáo ở tiết học sau tiết học sau 4/ Đánh giá - Nhận xét ý thức học bài, chuẩn bị bài ở nhà của HS GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 6