Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 22 - Tiết 106: Văn bản "Viếng lăng Bác" - Năm học 2022-2023 - Lưu Nha Chang

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 22 - Tiết 106: Văn bản "Viếng lăng Bác" - Năm học 2022-2023 - Lưu Nha Chang

1. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 Ngày soạn Dạy Ngày 06/02 06/02 20/01/2023 Tiết 5 4 Lớp 9A 9D Tuần 22 - Tiết 106 Văn bản: VIẾNG LĂNG BÁC ( Viễn Phương ) I. MỤC TIÊU: Sau tiết học, học sinh cần nắm được 1/ Kiến thức + Những tình cảm thiêng liêng của tác giả, của một người con từ miền Nam ra viếng lăng Bác. + Nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà bài thơ muốn gửi đến thông qua một số hình thức nghệ thuật + Nhận biết và phân tích được 1 số yếu tố nghệ thuật làm nổi bật chủ đề + Nhận biết và phân tích được nét độc đáo trong hình thức của bài thơ thông qua bố cục, kết cấu, biện pháp tu từ + Nêu được những suy nghĩ, tình cảm của cá nhân do bài thơ mang lại 2/. Năng lực - NL chung : giải quyết vấn đề, sáng tạo. - NL chuyên biệt: hợp tác, giao tiếp, sd ngôn ngữ, cảm thụ VH. 3/ Phẩm chất - Kính yêu, tự hào, biết ơn công lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh, học tập theo tấm gương về tư tưởng, đạo đức và phong cách của Bác. - Trân trọng những tình cảm nhân văn cao đẹp của con người, trong đó có tình cảm kính yêu đối với lãnh tụ. II. CHUẨN BỊ 1/ Thầy - Các tư liệu, tranh ảnh về lăng Bác và tác giả Viễn Phương, đầu chiếu - Kĩ thuật: động não, KTB - Phương pháp:vấn đáp, giải thích, bình luận... 2/ Trò - Đọc và trả lời câu hỏi - Tìm hiểu bài hát Viếng lăng Bác. III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC A. Khởi động - Phương pháp: Nêu vấn đề - Kĩ thuật: Động não - Thời gian: 3 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT- KN CẦN ĐẠT 1/ Chuyển giao A. Khởi động ? Đọc một số câu thơ hoặc nêu tên các bài Học sinh hứng thú, hát ngợi ca Bác Hồ? Từ đó em có suy nghĩ - Học sinh tiếp nhận có thái độ tích cực gì các sáng tác viết về Bác cũng như những câu hỏi, độc lập suy đón bài học cảm xúc của người nghệ sĩ khi viết về Bác? nghĩ 2/ Thực hiện GV quan sát, khích lệ học sinh GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 1
2. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 3/ báo cáo - Trình bày. Yêu cầu học sinh trả lời 4/ Đánh giá GV nhân xét, chấm điểm học sinh và dẫn vào bài mới - Nhận xét, bổ sung - Lắng nghe. B. Hình thành kiến thức - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Kĩ thuật: động não - Thời gian: 42 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT-KN I. Hướng dẫn H tìm hiểu chú thích. B. Hình thành kiến 1/ Chuyển giao thức ? Dựa vào chú thích, nêu hiểu biết của em về Học sinh 2 nhóm I. Đọc và tìm hiểu tác giả Viễn Phương? Hoàn cảnh ra đời của chuẩn bị lại nội dung chú thích bài thơ 1. Tác giả, tác phẩm 2/ Thực hiện a/ Tác giả Yêu cầu học sinh 2 nhóm lên báo cáo nội dung - Đại diện 2 nhóm lên -1928,quê An đã chuẩn bị báo cáo nội dung đã Giang, là một trong 3/ Báo cáo chuẩn bị những cây bút xuất - Lắng nghe HS trình bày Nhóm 1: Tác giả hiện sớm nhất của 4/ Đánh giá Nhóm 2: Tác phẩm lực lượng văn nghệ GV nhận xét chuẩn bị của học sinh và chốt giải phóng ở Miền kiến thức về tác giả và hoàn cảnh ra đời của -Học sinh lắng nghe, Nam tác phẩm nhận xét , bổ sung b/ Tác phẩm - Hoàn cảnh sáng *GV bổ sung thêm về tình cảm của tác giả khi 2 học sinh đọc tác: 1976, sau viết bài thơ này - Nêu mạch cảm xúc ngày... của bài thơ và nêu bố *GVHD đọc và đọc mẫu cục( Bài 1- VBT/ 48) 2/ Đọc, chú thích ? Đọc văn bản?nhận xét bạn đọc - HS lắng nghe a. Đọc ? Nêu mạch cảm xúc của bài thơ ? Bài thơ có b. Chú thích bố cục như thế nào? Cảm xúc bao trùm bài thơ - Mạch cảm xúc là gì - Thể thơ: tự do *GV chốt , chuyển. - Nhân vật trữ tình II. Hướng dẫn H tìm hiểu văn bản 1/ Chuyển giao II. Tìm hiểu chung ? Đọc và nhận xét về giọng thơ của khổ thơ 1. Khổ thơ đầu đầu? ( Cảm xúc của tác ? Cảm xúc đầu tiên được thể hiện qua cách giả khi đến thăm xưng hô như thế nào? Cách xưng hô đó có - HS nhận nhiệm vụ lăng Bác) dụng ý gì? - HS đọc VB ? Thực tế Viễn Phương ra viếng Bác nhưng - Khung cảnh quanh sao lại viết là thăm Bác?Qua cách xưng hô và lăng Bác dùng từ như vậy cho em thấy tình cảm của tác - Hđ cá nhân. Suy giả đối với Bác như thế nào? nghĩ trả lời câu hỏi ? Có người cho rằng tình cảm của tác giả với GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 2
3. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 Bác còn được thể hiện ở việc miêu tả hàng tre xanh bát ngát, ý kiến của em như thế nào?( Nghệ thuật nào được miêu tả qua hình ảnh - Trình bày, nhận xét, hành tre?) bổ sung. ? Qua đó em cảm nhận được điều gì trong cảm xúc của tác giả khi đặt chân đến lăng? - Lắng nghe - Tâm trạng vô cùng 2/ Thực hiện xúc động của một Yêu cầu học sinh hđ cá nhân trả lời câu hỏi người con từ chiến 3/ Báo cáo trường miền Nam - Lắng nghe HS trình bày được ra viếng Bác 4/ Đánh giá GV nhận xét *GV: Từ Miền Nam, tác giả bằng tấm lòng thành kính , niềm xúc động đã đến trước lăng Người. Nhìn hàng tre mang dáng hình quê h- ương nhà thơ vô cùng xúc động , tự hào đối với đất nước dân tộc. E. Tìm tòi, mở rộng Phương pháp: vấn đáp Thời gian: 2 phút Kĩ thuật: động não HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA CHUẨN KT- KN TRÒ CẦN ĐẠT 1/ Chuyển giao E. Tìm tòi, mở rộng GV hướng dẫn HS thực hiện hoạt động ở nhà. - Học diễn cảm bài thơ - Tập phân tích khổ thơ 1 trong bài - Lắng nghe, nhận - Tiếp tục tìm hiểu 3 khổ thơ còn lại. nhiệm vụ. 2/ Thực hiện Bước 2: Thực hiện: - GV hướng HS làm ở nhà 3/ Báo cáo: - Học sinh thực hiện ở - GV lắng nghe HS báo cáo ở tiết học sau nhà và báo cáo ở tiết 4/ Đánh giá: học sau - Đánh giá nhận nhận phần chuẩn bị ở nhà của HS Yêu cầu học sinh hoc bài cũ, chuẩn bị bài mới GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 3
4. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 Ngày soạn Dạy Ngày 07,10/02 07,10/02 20/01/2023 Tiết 5,3 2 Lớp 9A 9D Tuần 24 - Tiết 107, 108 Văn bản: VIẾNG LĂNG BÁC ( Viễn Phương ) I. MỤC TIÊU: Sau tiết học, học sinh cần nắm được 1/ Kiến thức + Những tình cảm thiêng liêng của tác giả, của một người con từ miền Nam ra viếng lăng Bác. + Nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà bài thơ muốn gửi đến thông qua một số hình thức nghệ thuật + Nhận biết và phân tích được 1 số yếu tố nghệ thuật làm nổi bật chủ đề + Nhận biết và phân tích được nét độc đáo trong hình thức của bài thơ thông qua bố cục, kết cấu, biện pháp tu từ + Nêu được những suy nghĩ, tình cảm của câ nhân do bài thơ mang lại 2/. Năng lực * Năng lực ngôn ngữ - Biết vận dụng kiến thức về TV để hiểu văn bản: nội dung, ý nghĩa. - Nhận biết và bước đầu biết phân tích, đánh giá nội dung , nghệ thuật của văn bản - Biết so sánh văn bản này với văn văn bản khác... để làm giàu vốn tri thức * Năng lực văn học - Nhận biết đặc sắc về hình ảnh, tứ thơ, giọng điệu của bài thơ. - Hiểu được thông điệp, tư tưởng , thái độ của tác giả qua văn bản 3/ Phẩm chất - Kính yêu, tự hào, biết ơn công lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh, học tập theo tấm gương về tư tưởng, đạo đức và phong cách của Bác. - Trân trọng những tình cảm nhân văn cao đẹp của con người, trong đó có tình cảm kính yêu đối với lãnh tụ. II. CHUẨN BỊ 1/ Thầy - Các tư liệu, tranh ảnh về lăng Bác và tác giả Viễn Phương, đầu chiếu - Kĩ thuật: động não, KTB - Phương pháp:vấn đáp, giải thích, bình luận... 2/ Trò - Đọc và trả lời câu hỏi - Tìm hiểu bài hát Viếng lăng Bác. III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC Tiết 107 A. Khởi động - Phương pháp: Nêu vấn đề - Kĩ thuật: Động não - Thời gian: 5 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA CHUẨN KT- KN CẦN ĐẠT TRÒ 1/ Chuyển giao A. Khởi động - Đọc diễn cảm bài thơ “ Viếng lăng Bác”. - Học sinh tiếp nhận Học sinh hứng thú, có GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 4
5. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 - Nêu cảm xúc của em về khổ thơ thứ 1. câu hỏi, độc lập suy thái độ tích cực đón bài 2/ Thực hiện nghĩ học GV quan sát, khích lệ học sinh 3/ báo cáo - Trình bày. Yêu cầu học sinh trả lời 4/ Đánh giá GV nhân xét, chấm điểm học sinh và dẫn - Nhận xét, bổ sung vào bài mới - Lắng nghe. B. Hình thành kiến thức - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Kĩ thuật: động não - Thời gian: phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT-KN II. Hướng dẫn H tìm hiểu văn bản ( tiếp) II. Tìm hiểu văn 1/ Chuyển giao bản ? Đọc và nêu cảm xúc khái quát của em về 2. Khổ thơ 2 (Cảm khổ thơ thứ 2? xúc của tác giả khi ? Tìm và phân tích các giá trị nghệ thuật ở khổ đứng trứơc thềm 2? Qua đó giúp ta thấy được tình cảm của tác lăng) giả và của nhân dân dành cho Bác như thế - HS nhận nhiệm vụ - Suy ngẫm của nhà nào? - HS đọc VB thơ về Bác 2/ Thực hiện Yêu cầu học sinh thảo luận trong nhóm Quan sát, gợi ý học sinh hoạt động - Hđ thảo luận nhóm 3/ Báo cáo bàn. - Niềm xúc động Yêu cầu học sinh trả lời - Thống nhất nội dung trước hình ảnh dòng 4/ Đánh giá người vào lăng Nhận xét, đánh giá, chấm điểm - Trình bày viếng Bác Bình, chốt kiến thức ( Điệp từ ngày ngày-> tình cảm thiêng liêng - Nhận xét, bổ sung. =>Tấm lòng thành của con dân VN dành cho Bác không bào giờ kính, thiêng liêng vơi cạn . Tình cảm ấy được kết thành tràng trước công lao vĩ đại hoa dâng lên 79 mùa xuân- nghệ thuật ẩn dụ- và tâm hồn cao đẹp, 79 tuổi – mùa xuân cuộc đời của Bác.. Tình trong sáng của cảm ấy trường tồn với thời gian, quy luật của - HS lắng nghe giáo người thiên nhiên . Bác như mặt trời vĩ đại kia - ẩn viên phân tích và dụ mãi mãi sáng ngời , dịu êm trong trái tim bình, ghi bài mỗi người dân Việt .. tiết 107 1/ Chuyển giao 3. Khổ thứ 3( Cảm - Đọc và nêu cảm xúc về khổ thơ thứ 3? xúc của tác giả khi - Em có nhận xét gì về nhịp thơ và hình ảnh - HS đọc và nêu cảm đứng bên Người) thơ của khổ thơ thứ 3 có gì đặc biệt? xúc ( hình ảnh trời xanh, vầng trăng - ẩn dụ- sự bất - Lòng kính yêu trân diệt ..) - HS suy nghĩ, trả lời trọng, xót thương và - Trước hình ảnh Bác, tâm trạng của nhà thơ câu hỏi biêt ơn vô hạn đối GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 5
6. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 như thế nào? với Bác ( gần gũi thân thương- niềm xúc động sâu sắc, - Trình bày kết quả long biết ơn vô hạn đối với Bác ) thảo luận 2/ Thực hiện Yêu cầu học sinh thảo luận trong nhóm - Nhận xét, bổ sung Quan sát, gợi ý học sinh hoạt động 3/ Báo cáo - HS lắng nghe giáo - Lắng nghe HS trình bày viên phân tích và 4/ Đánh giá bình, ghi bài - GV nhận xét, đánh giá câu trả lời của HS - GV bình, chốt kiến thức: vầng trăng- vầng trăng tri kỉ, canh giấc ngủ cho người,” trời xanh”- ẩn dụ- sự bất tử của Bác với cuộc đời, cặp từ: vẫn- mà- sự đối lập tương phản trong cảm xúc để thấy sư xót thương vô hạn trước sự thật . Lồng ghép giáo dục an ninh quốc phòng: nói lên tình cảm của nhân dân Việt Nam đối với Bác +Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà Miền Nam mong Bác, nỗi mong cha - 1 HS đọc VB. . Hai câu thơ chứa đựng tình cảm lớn lao của Bác dành cho đồng bào miền Nam và tình cảm - Độc lập phân tích của đồng bào miền Nam dành cho Bác... các hình ảnh thơ và nêu cảm xúc, nêu tâm trạng của nhà thơ. GV chốt kiến thức tiết 107 4. Khổ thứ 4 1/ Chuyển giao ( Cảm xúc của tác - Đọc diễn cảm khổ thơ cuối và nêu cảm xúc? giả khi ra về) - Em có nhận xét gì về giọng điệu của khổ cuối? - HS lắng nghe, ghi - Trước khi ra về tác giả đã ước nguyện gì? bài - Tâm trạng lưu Hình ảnh thơ và những nghệ thuật đặc sắc nào luyến, bịn rịn thể hiện ước mơ ấy? - Một ước muốn - Qua đó, em có suy nghĩ gì về ước muốn, giản dị thể hiện ơn tâm trạng của tác giả? nghĩa chân thành và - Từ cảm xúc của tác giả khi vào lăng viếng sâu nặng Bác, hình ảnh Bác để lại cho em những cảm xúc, suy nghĩ gì về vẻ đẹp tâm hồn của Bác cũng như em học tập được điều gì từ tấm gương của Người? 2/ Thực hiện Yêu cầu học sinh thảo luận trong nhóm - Độc lập nêu khái Quan sát, gợi ý học sinh hoạt động quát nghệ thuật, nội 3/ Báo cáo dung bài thơ - Lắng nghe HS trình bày 4/ Đánh giá - Học sinh đọc ghi - GV nhận xét, đánh giá câu trả lời của HS nhớ GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 6
7. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 - GV bình, chốt kiến thức III. Hướng dẫn HS tổng kết III. Tổng kết 1/ Chuyển giao 1. Nghệ thuật - Em có nhận xét gì về nghệ thuật của bài -HS trình bày cá nhân - Giọng điệu vừa thơ? -HS khác nhận xét bổ trang nghiêm, sâu - Cảm xúc, tư tưởng của bài thơ là gì? sung lắng, vừa thiết tha, - Đọc ghi nhớ SGK? đau xót, tự hào . 2/ Thực hiện - Thể thơ 8 chữ có Quan sát, gợi ý học sinh hoạt động chỗ biến thể, gieo 3/ Báo cáo vần điệu linh hoạt. - Lắng nghe HS trình bày - Sáng tạo trong xây 4/ Đánh giá dựng hình ảnh.... - GV nhận xét, đánh giá và chốt KT toàn bài -lắng nghe 2/ Nội dung - Bài thơ thể hiện tâm trạng xúc động, tấm lòng thành kính, biết ơn sâu sắc của tác giả khi vào lăng viếng Bác. * Ghi nhớ/ SGK C. Luyện tập - Phương pháp: vấn đáp - Thời gian: 5 phút - Kĩ thuật: động não HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA CHUẨN KT- KN CẦN TRÒ ĐẠT 1/ Chuyển giao ? Tìm những hình ảnh được sử dụng thông qua - Học sinh tiếp nhận phép tu từ ẩn dụ trong bài thơ? câu hỏi, độc lập suy C. Luyện tập ? Thông qua phép tu từ ẩn dụ, các hình ảnh ấy nghĩ gợi lên điều gì? 2/ Thực hiện Yêu cầu học sinh thảo luận trong nhóm - Trình bày. Quan sát, gợi ý học sinh hoạt động 3/ Báo cáo - Nhận xét, bổ sung - Lắng nghe HS trình bày 4/ Đánh giá - Lắng nghe. - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức D. Vận dụng - Phương pháp: vấn đáp - Thời gian: 5 phút - Kĩ thuật: động não HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT- KN CẦN ĐẠT 1/ Chuyển giao D. Vận dụng ? Đọc diễn cảm và nêu cảm nhận vẻ đẹp nội Độc lập suy nghĩ, trả dung và nghệ thuật của 1 khổ thơ ấn tượng. lời ? Yêu cầu học sinh nhận xét và giáo viên - Học sinh trả lời đánh giá, chấm điểm. GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 7
8. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 2 Năm học: 2022 - 2023 2/ Thực hiện Yêu cầu học sinh thảo luận trong nhóm - Học sinh độc lập suy Quan sát, gợi ý học sinh hoạt động nghĩ, lựa chọn 3/ Báo cáo - Học sinh nhận xét - Lắng nghe HS trình bày 4/ Đánh giá - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức E. Tìm tòi, mở rộng Phương pháp: vấn đáp Thời gian: phút Kĩ thuật: động não HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA CHUẨN KT- KN CẦN TRÒ ĐẠT 1/ Chuyển giao E. Tìm tòi, mở rộng GV hướng dẫn HS thực hiện hoạt động ở nhà. - Học thuộc lòng bài thơ - Tập phân tích khổ thơ 2 trong bài - Soạn bài :các TP biệt lập - Lắng nghe, nhận 2/ Thực hiện nhiệm vụ. Yêu cầu học sinh hoc bài cũ, chuẩn bị bài mới 3/ Báo cáo - Thực hiện hoạt - Nghe HS báo cáo ở tiết học sau động ở nhà và báo 4/ Đánh giá cáo trong tiết học - Nhận xét yt học bài, chuẩn bị bài ở nhà của HS sau GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 8