Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 2 - Tiết 14-16: Văn bản "Chuyện người con gái Nam Xương" - Năm học 2023-2024 - Nguyễn Thị Hạnh

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 2 - Tiết 14-16: Văn bản "Chuyện người con gái Nam Xương" - Năm học 2023-2024 - Nguyễn Thị Hạnh

1. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2023 - 2024 Ngày soạn Dạy Ngày 21,23,25/9 21,22,25/9 10/9/2023 Tiết 2,3,3 3,1,5 Lớp 9C 9D TUẦN 2 - TIẾT 14, 15, 16 Văn bản: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG (Trích Truyền kì mạn lục) - Nguyễn Dữ - KHUYẾN KHÍCH TỰ ĐỌC, TỰ LÀM: Luyện tập tóm tắt tác phẩm TS I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong bài này, HS nắm được 1. Kiến thức: - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong một tác phẩm truyền kì - Hiện thực về số phận của người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ cũ và vẻ đẹp truyền thống của họ. - Mối liên hệ giữa tác phẩm với truyện Vợ chàng Trương 2. Năng lực - Phát triển năng lưc giải quyết vấn đề, hợp tác, tự học. - Năng lực thẩm mĩ, ngôn ngữ 3. Phẩm chất: - Giáo dục cho học sinh tình cảm yêu mến, quí trọng gia đình, cảm thông cho số phận người phụ nữ II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Đọc, soạn bài - Các phương pháp : vấn đáp, giải thích, thuyết trình - Kĩ thuật: động não, KTB, bản đồ tư duy.. 2. Học sinh : - Đọc và soạn bài trước khi học. - Bút mầu. III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC Hoạt động 1 : Khởi động - Kĩ thuật: động não - Phương pháp: Giới thiệu, thuyết trình - Thời gian : 3p Tiết 14 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA KIẾN THỨC CẦN TRÒ ĐẠT *B1. Chuyển giao: Đọc bài thơ: Bánh trôi nước của Hồ Xuân - HS đọc bài thơ Hương ? Bài thơ gợi cho em những suy nghĩ gì về thân - Trình bày kết quả phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa? - Lắng nghe. *B2. Thực hiện: GV yêu cầu HS hđ cá nhân. Theo dõi, đôn đốc HS *B3. Báo cáo: Theo dõi HS trình bày *B4. Đánh giá: GV nhận xét, cho điểm miệng GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 1
2. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2023 - 2024 ->GV giới thiệu: Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Kĩ thuật: động não - Thời gian: 40 phút HĐ CỦA GIÁO VIÊN HĐ CỦA HỌC SINH KIẾN THỨC CẦN ĐẠT I. Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu chú thích( I. Đọc và chú thích 35p) 1. Tác giả, tác phẩm *B1. Chuyển giao: Yêu cầu HS hđ cá nhân a Tác giả thực hiện yêu cầu + Nguyễn Dữ: Ông ? Trình bày những hiểu biết về tác giả và giới sống ở thế kỉ XVI, thiệu về tác phẩm truyền kì mạn lục? quê ở Hải Dương - ? Giải thích nhan đề,vị trí của truyện? học rộng tài cao, có "Chuyện người con gái Nam Xương" Truyện nhiều sáng tác thể lấy nguồn gôc từ đâu? hiện cái nhìn tích cực ? HS đọc tác phẩm? của ông đối với văn ? Câu chuyện kể về ai? Sự việc gì? học dân gian. ? Câu chuyện có bố cục như thế nào? Nêu b .Tác phẩm đại ý của từng phần, em hãy tóm tắt văn + Thể loại: Truyền kì bản? (chú ý đảm bảo những chi tiết chính) mạn lục : ? Nhận xét phần tóm tắt văn bản? + viết bằng chữ Hán Chuyện người con gái Nam Xương kể về nhân vật Vũ Nương. - ng con gái quê ở Nam + Nhân vật : Người Xương, vừa đẹp người lại vừa đẹp nết. TS phụ nữ và tri thức mến vì dung hạnh của nàng đã xin cưới nàng + VB "Chuyện " là làm vợ. TS vốn là người có tính đa nghi, đối - HS hđ cá nhân truyện thứ 16/20. với vợ phòng ngừa quá sức. Khi Trương Sinh giới thiệu về tác giả, đi lính, Vũ Nương ở nhà sinh con, nuôi con tác phẩm; đọc VB, và thay chồng phụng dưỡng mẹ già. Thương tìm bố cục, nhân vật; + Nguồn gốc: Từ con, những ngày ở một mình, nàng hay đùa tóm tắt VB. chuyện dân gian “Vợ con, trỏ bóng mình trên vách bảo đó là cha chàng Trương” Đản. Giặc tan, TS trở về, vì nghe lời ngây - Nhận xét phần thơ của con trẻ, đã nghi oan cho Vũ Nương, trình bày, bổ sung. mặc cho nàng giãi bày TS vẫn mắng nhiếc và 2. Đọc và chú thích. đánh đuổi nàng. Quá phẫn uất nên nàng đã gieo mình xuống sông tự vẫn để minh chứng a. Đọc, tóm tắt cho sự thủy chung của mình. Vũ Nương -Nghe giáo viên bổ được Linh Phi cứu và sống ở chốn thủy cung. sung b. Chú thích 2 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
3. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2023 - 2024 Tới khi gặp được Phan Lang, là người cùng - Bố cục : 3 phần làng, nàng tâm sự cùng Phan Làng rồi nhờ + Cuộc hôn nhân, sự gửi lời cho chồng lập đàn giải oan ở bến xa cách và phẩm hạnh sông thì nàng sẽ trở về. Trương Sinh theo lời của Vũ Nương. lập đàn giải oan cho vợ, nhưng hình bóng Vũ + Nỗi oan khuất và Nương chỉ hiện lên chốc lát rồi loang loáng cái chết bi thảm mờ nhạt dần mà biến đi mất, nàng vĩnh viễn + Vũ Nương dưới sống ở thủy cung, không thể quay lại nhân thuỷ cung và được gian. giải oan. GV Tóm tắt lại II. Tìm hiểu văn bản - GV yêu cầu HS đọc phần chú thích và tìm 1. Nhân vật Vũ hiểu nhanh một số từ khó hiểu. Nương. GV: Giơí thiệu kĩ so sánh giữa gốc truyện cổ a. Vẻ đẹp của Vũ và sự sáng tạo của ND. Nương II. Hướng dẫn HS tìm hiểu VB (5p) - Tính tình thùy mị * Vẻ đẹp của nhân vật Vũ Nương nết na, tư dung tốt ? Đọc và nhắc lại tiêu đề phần 1? - Phát hiện chi tiết, đẹp ? Phần mở đầu truyện nhân vật Vũ Nương trả lời câu hỏi được giới thiệu ntn? GV: Chốt lại tư dung Vũ Nương, cuộc hôn nhân và nhân vật Trương sinh Tiết 15 II. Hướng dẫn HS tìm hiểu VB - tiếp (27p) *B1. Chuyển giao:GV yêu cầu HS hđ cá nhân và nhóm thực hiện các yêu cầu * Với chồng: Để làm toát lên được phẩm chất của Vũ - Học sinh hđ nhóm Nương, tác giả đã đặt nhân vật vào các mối thảo luận theo nội quan hệ trong gia đình. Hãy tìm các chi tiết dung yêu cầu (10 - Là người vợ hiền thể hiện: phút), thống nhất ý thuc, thủy chung, 1. Thái độ, tình cảm của nàng với chồng kiến, đảm đang, tiết hạnh + Khi lấy chồng trong thời gian đầu Vũ Nương đã cư xử như thế nào * Với mẹ chồng : + Tiễn chồng đi lính nàng đã dặn dò như thế chăm sóc, khuyên nào? - học sinh đại diện lơn, lo ma chay.. + Khi xa chồng phẩm hạnh của Vũ Nương cácnhóm lần lượt -> con dâu hiếu thảo tiếp tục được thể hiện ra sao? phân tích các chi 2. Thái độ tình cảm của VN dành cho mẹ tiết. chồng * Với con : yêu 3. Thái độ tình cảm của VN dành cho con - Học sinh bổ sung, thương, nuôi dạy... 4. Tìm những suy nghĩ, hành động, lời nói nhận xét cho nhau, -> mẹ hiền, chu đáo, của vũ Nương khi gặp Phan Lang ở dưới thương con thuỷ cung ? Đánh giá về Vũ Nương qua lời nói đó? - Học sinh nhận xét, * Khi ở dưới thủy ? Em có đánh giá gì về Vũ Nương? đánh giá về vẻ đẹp cung ? Tác giả đã xây dựng nhân vật bằng những của nhân vật Vũ - Bao dung, vị tha, ngôn ngữ kê chuyện nào? Nương, bổ sung và nhân hậu, nặng lòng - Ngôn ngữ đối thoại, độc thoại nội tâm( tích ghi bài với gia đình GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 3
4. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2023 - 2024 hợp sang TLV) => người vợ hiền, *B2. Thực hiện: GV yêu cầu HS hđ nhóm, - Lắng nghe thuỷ chung, người cá nhân thực hiện yêu cầu. Theo dõi, đôn đốc con dâu hiếu thảo, HS người mẹ hết lòng *B3. Báo cáo: Theo dõi, tư vấn, đôn đốc HS yêu thương con. trình bày *B4. Đánh giá: GV nhận xét, bổ sung, chốt KT b. Bi kịch của Vũ Nương GV: Người phụ nữ như VN lẽ ra phải được sống cuộc sống êm ấm, hạnh phúc, thế - HS hđ cá nhân tìm - VN bị chồng nghi nhưng bi kịch đã đến với nàng. hiểu nguyên nhân oan -> nàng gieo cái chết của VN mình xuống sông *Bi kịch của Vũ Nương Hoàng Giang tự vẫn. *B1. Chuyển giao:GV yêu cầu HS hđ cá nhân thực hiện các yêu cầu ? Đó là bi kịch gì? - Học sinh trình bày, ? Có nhiều nguyên nhân dẫn đến caí chết nhận xét và bổ sung của Vũ Nương, theo em đó là những nguyên nhân nhân nào? Nguyên nhân nào là cơ bản nhất? Vì sao? Cái chết của Vũ Nương có ý nghĩa gì? ( Nguyên nhân cơ bản nhất : do ghen tuông, - Nghe giáo viên bổ đa nghi mù quáng của TS. sung về lí do Vũ - Cái chết của Vũ Nương tố cáo chế độ Nương lựa chọn cái XHPK nam quyền; là bài học đích đáng dành chết để minh oan cho những kẻ hồ đồ độc đoán như TS, đồng cho mình thời ngợi ca ....) ? Tại sao Vũ Nương lại lấy cái chết để dãi bày nỗi oan khuất của mình? Em có nhận xét về sự việc này ?- (phù hợp tâm lí nhân vật) *B2. Thực hiện: GV yêu cầu HS hđ nhóm, cá nhân thực hiện yêu cầu. Theo dõi, đôn đốc HS *B3. Báo cáo: Theo dõi, tư vấn, đôn đốc HS - Học sinh độc lập trình bày suy nghĩ và trả lời *B4. Đánh giá: GV nhận xét, bổ sung, chốt KT GV: sự thật vẫn là sự thật, VN đã chết .TS - Học sinh lắng nghe, ghi bài dù xót xa ăn năn thì đã muộn. Sự ghen tuông mù quáng, ích kỉ, độc đoán đã cướp - Tìm chi tiết trong tài liệu và thảo luận đi hạnh phúc... HP rất mỏng manh, không tự do biết trân trọng giữ gìn thì sẽ không lấy lại - học sinh trả lời, học sinh khác bổ được. sung GV: Chốt và mở rộng sự việc Vũ Nương tự 4 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
5. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2023 - 2024 vẫn ( tâm lí nhân vật) - Học sinh nghe và ghi bài Tiết 16 2. Thái độ của tác giả * Tìm hiểu thái độ của tác giả. ( 13p) *B1. Chuyển giao:GV yêu cầu HS hđ cá nhân thực hiện các yêu cầu - Độc lập khái quát ? Nhắc lại nguyên nhân chính dẫn đến cái lại nghệ thuật, nội chết của Vũ Nương, thái độ của tác giả như dung VB - Phê phán, lên án sự thế nào trước sự việc đó? - Học sinh bổ sung ghen tuông mù quáng - ( Thái độ lên án, phê phán của mình trước và thống nhất, ghi sự đa nghi, ghen tuông mù quáng, thiếu hiểu bài biết, độc đoán của Trương Sinh...) - Đọc ghi nhớ ? Hãy chỉ ra yếu tố kì ảo đoạn cuối truyện, yếu tố đó có ý nghĩa gì? tác giả muốn gửi - Cảm thông, ngợi ca gắm điều gì? người phụ nữ tiết - Đan xen ảo với thực là yếu tố k thể thiếu hạnh. trong thể loại truyền kì, đặc biệt giúp cho câu chuyện kết thúc có hậu hơn gần gũi hơn : nỗi oan đựơc giải và hoàn thiện thêm vẻ đẹp VN (sự cao thượng), lẽ công bằng trong xã hội -> Tấm lòng nhân đạo của tác giả, III. Tổng kết GV: So sánh kết thúc của chuyện trong tích: 1. Nghệ thuật Vợ chàng Trương và chuyện Người con.. của - Khai thác vốn văn tác giả để thấy được sự sáng tạo và thái độ học dân gian truyền của tác giả -> Sáng tạo trong nghệ thuật thống *B2. Thực hiện: GV yêu cầu HS hđ nhóm, - Sáng tạo về nhân cá nhân thực hiện yêu cầu. Theo dõi, đôn đốc vật, sáng tạo trong HS cách kể chuyện, sử *B3. Báo cáo: Theo dõi, tư vấn, đôn đốc HS dụng yếu tố truyền kì trình bày - Sáng tạo nên một *B4. Đánh giá: GV nhận xét, bổ sung, chốt kết thúc tác phẩm KT không sáo mòn III. Hướng dẫn H tổng kết( 5p) 2. Nội dung ? Sức hấp dẫn của văn bản bởi nghệ thuật * Ghi nhớ/ SGK đặc sắc. Hãy khái quát lại nghệ thuật đó? ? Nội dung ý nghĩa của văn bản là gì? ( ca ngợi, lên án?) GV chốt 2/ Nội dung Với quan niệm cho rằng: Hạnh phúc khi đã tan vỡ không thể hàn gắn được, truyện phê phán thói ghen tuông mù quáng và ngợi ca vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam Hoạt động 3: Luyện tập - Phương pháp : 12 Vấn đáp GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 5
6. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2023 - 2024 - Thời gian : phút. HĐ CỦA GIÁO VIÊN HĐ CỦA HỌC SINH KIẾN THỨC CẦN ĐẠT *B1. Chuyển giao:GV yêu cầu HS hđ cá nhân - Học sinh tự kể lại III. Luyện tập thực hiện các yêu cầu câu chuyện - Hãy kể lại chuyện Người con gái .theo cách - Học sinh nhận xét của em? - Từ nhân vật Vũ Nương, em có suy nghĩ nghĩ gì - Học sinh độc lập , về người phụ nữ NV trong thời đại ngày nay? tự do nêu ý kiến *B2. Thực hiện: GV yêu cầu HS hđ cá nhân thực hiện yêu cầu. Theo dõi, đôn đốc HS *B3. Báo cáo: - Lắng nghe HS trình bày *B4. Đánh giá: - GV nhận xét, bổ sung, đánh giá cho điểm Hoạt động 4: Vận dụng - Phương pháp : Vấn đáp - Thời gian : 6phút. HĐ CỦA GIÁO VIÊN HĐ CỦA HỌC SINH KIẾN THỨC CẦN ĐẠT *B1. Chuyển giao:GV yêu cầu HS hđ cá nhân IV. Vận dụng thực hiện các yêu cầu - HS hđ cá nhân vẽ - Vẽ bản đồ tư duy khái quát văn bản Chuyện sơ đồ TD, 1 HS lên người con gái Nam Xương bảng trình bày - HS thực hiện theo nhóm bàn. *B2. Thực hiện: GV yêu cầu HS hđ cá nhân thực - Nhận xét, bổ sung hiện yêu cầu. Theo dõi, đôn đốc HS *B3. Báo cáo: - Lắng nghe - Lắng nghe HS trình bày *B4. Đánh giá: - GV nhận xét, bổ sung, Hoạt động 5: Tìm tòi, mở rộng - Thời gian: 6 phút - Phương pháp: nêu vấn đề... Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Chuẩn KT Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ D. HĐ tìm * Khuyến khích tự đọc " Luyện tập tóm tắt tác tòi, mở phẩm tự sự" rộng + Đọc kĩ và trả lời các câu hỏi phần tìm hiểu bài để nắm được mục đích và yêu cầu của việc tóm tắt VBTS. - HS lắng nghe yêu cầu + Tóm tắt VB “ Chuyện người con gái NX” và “ Lão của GV Hạc” - HS làm việc cá nhân - Về nhà tìm xem vở kịch Chiếc bóng oan khiên ở nhà - Đọc bài đọc thêm / 35 - HS báo cáo trong tiết 6 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
7. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2023 - 2024 - Soạn: Sự phát triển của từ vựng học sau Bước 2: Thực hiện - GV hướng dẫn HS thực hiện - HS lắng nghe Bước 3: Báo cáo - GV nghe HS báo cáo ở tiết học sau Bước 4: Đánh giá: - GV nhận xét GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 7