Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 14 - Tiết 69-71: Ôn tập truyện, thơ hiện đại Việt Nam - Năm học 2022-2023 - Lưu Nha Chang

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 14 - Tiết 69-71: Ôn tập truyện, thơ hiện đại Việt Nam - Năm học 2022-2023 - Lưu Nha Chang

1. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 Ngày soạn Dạy Ngày 9&12/12 9&10,12/12 13/11/2022 Tiết 1, 2 5,4,3 Lớp 9A 9D TUẦN 14 - TIẾT 69.70.71 ÔN TẬP TRUYỆN, THƠ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức - Giúp HS củng cố, khắc sâu kiến thức về phần thơ, truyện hiện đại VN đã học trong chương trình Ngữ văn 9. 2. Năng lực - Phát triển năng lưc giải quyết vấn đề, hợp tác, sáng tạo. - Năng lực thẩm mĩ, ngôn ngữ. 3. Phẩm chất: - Giáo dục HS yêu nước, nhân ái, trung thực.... II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên : Hệ thống hoá kiến thức, bài tập, máy chiếu.... - Phương pháp: thuyết trình, vấn đáp, thảo luận nhóm. - Kĩ thuật: động não, theo góc 2. Học sinh: - HS: Lập bảng hệ thống kiến thức III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC A. Khởi động - Phương pháp: Nêu vấn đề. - Thời gian: 3 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT – KN CẦN ĐẠT 1/ Chuyển giao A. Khởi động ? Nhắc lại các tác phẩm thơ và truyện - Học sinh hứng hiện đại Việt Nam em vừa học? thú, tập trung bài 2/ Thực hiện để chuẩn bị cho bài GV động viên khuyến khích HS trình mới bày. -HS suy nghĩ 3/ Báo cáo - HS nhắc lại các đơn vị - GV lắng nghe học sinh trình bày tác phẩm thơ và truyện 4/ Đánh giá hiện đại VN đã học ở HKI. - GV nhận xét, dẫn dắt vào bài mới GV giới thiệu bài mới: Tiết học này - Lắng nghe. chúng ta cùng đi vào hệ thống lại các kiến thức về các tác phẩm thơ hiện đại VN vừa học B. Hình thành kiến thức - Phương pháp: vấn đáp, thuyết trình, giải thích - Kĩ thuật: động não GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 1
2. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 - Thời gian: 15p Tiết 69 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA CHUẨN KT– KN TRÒ CẦN ĐẠT 1/ Chuyển giao GV yêu cầu học sinh: I. Hệ thống các văn - Lập bảng hệ thống kiến thức theo mẫu. - HS lắng nghe yêu bản đã học. - Nội dung chủ yếu được phản ánh trong cầu các tác phẩm thơ đó? - HS lập bảng hệ 2/ Thực hiện thống KT và trình Học sinh lập bảng hệ thống KT các tác bày phảm thơ hiện đại VN đã học. - Đại diện HS báo 3/ Báo cáo cáo kết quả - Lắng nghe HS trình bày - HS khác nhận xét, 4/ Đánh giá bổ sung - Yêu cầu học sinh nhận xét, bổ sung hoàn thiện bảng kiến thức và sơ đồ tư duy - Lắng nghe GV yêu cầu học sinh nhận xét, bổ sung, giáo viên chốt kiến thức Bảng hệ thống kiến thức Văn bản/ H/cản Thể Nội dung Nghệ thuật tác giả h loại sáng tác 1. Đồng chí 1948 Thơ tự Tình đồng chí của Hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, (Chính Hữu) do những người lính.... chân thực, cô đọng... 2. Bài thơ 1969 Thơ tự - Ca ngợi những người ngôn ngữ giọng điệu giàu về... do lính lái xe... ính khẩu ngữ... (PTD) 3. Đoàn 1958 ..... - Cảm hứng lãng mạn - Bút pháp lãng mạn, biện thuyền đánh ngợi ca biển cả lớn pháp nghệ thuật nhân hoá, cá lao, giầu đẹp, ngợi ca phóng đại lòng nhiệt tình lao +Hình ảnh thơ đẹp... động vỡ sự giầu đẹp - Ngôn ngữ thơ giầu hình ảnh, của đát nước của con người mới. nhạc điệu, gợi liên tưởng 4. Bếp lửa 1963 Thơ tự Từ kỉ niệm tuổi thơ ấm -Xây dựng hình ảnh thơ vừa cụ (Bằng Việt) do ¸p tình bà cháu, bài thơ thể hiện lòng kính thể, gần gũi, vừa gợi sự liên yêu trân trọng và biết tưởng, mang ý nghĩa biểu trưng ơn của người cháu với - Thể thơ 8 chữ, giọng điệu bồi bà và cũng là với gia đình, quê hương, đất hồi suy tưởng nước. - Kết hợp nhuần nhuyễn giữa miêu tả, tự sự, nghị luận và biểu cảm 2 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
3. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 Văn bản/ tác H/cảnh Thể Nội dung Nghệ thuật giả sáng loại tác - Thể hiện tình yêu làng, - Miêu tả tâm lí nhân vật 1. Làng 1948 Truyện chân thực và sinh động (Kim Lân) ngắn yêu nước, tinh thần kháng chiến của ông Hai, của qua suy nghĩ, hành động, lời nói ( đối thoại và độc người nông dân trong thoại) thời kì kháng chiến chống - Tạo tình huống truyện thực dân Pháp. gay cấn - Ngôn ngữ: chân thật đậm chất khẩu ngữ 2. Lặng lẽ Sa 1970 Truyện - khắc hoạ thành công - Tạo tình huống truyện Pa ( Nguyễn ngắn hình ảnh những con người tự nhiên tình cờ, hấp Thành Long) lao động binh thường dẫn ->thể hiện niềm yêu mến - Tính chất trữ tình... trước vẻ đẹp của những - Xây dựng đối thoại, con người lao động. độc thoại, độc thoại nội - khẳng định mục đích tâm chân chính của mỗi con - Tả thiên nhiên người đối với những - Kết hợp giữa kể, tả , con người có lẽ sống nghị luận 3. Chiếc lược 1966 Truyện - Câu chuyện cảm động - Tạo tình huống éo le ngà ngắn về tình cha con sâu nặng - Có cốt truyện mang ( Nguyễn trong hoàn cảnh éo le của yếu tố bất ngờ Quang Sáng) chiến tranh. - Lưạ chọn người kể - Hiểu thêm về những mất chuyện mát to lớn của chiến tranh ( ngôi 1) khéo léo để mà nhân dân ta đã trải qua diễn biến câu chuyện trong cuộc k.chiến chống hợp lí... Mĩ GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 3
4. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 C. Luyện tập - PP: Vấn đáp, thuyết trình - Kĩ thuật: động não - Thời gian: 27p 1/ Chuyển giao C. Luyện tập 1. Qua h/a người chiến sĩ lái xe trong bài thơ - HS nhận nhiệm vụ Bài 1 “ Bài thơ về ...”giúp em cảm nhận được điều gì về thế hệ trẻ VN thời kì kháng chiến chống - Học sinh cảm nhận Mĩ? Thế hệ trẻ VN hôm nay có phát huy được về vẻ đẹp của thế hệ truyền thống của thế hệ trẻ trong kháng chiến trẻ VN trong kháng chống Mỹ không? Hãy tìm những biểu hiện cụ chiến chống Mĩ thể để chứng minh? 2. So sánh điểm giống và khác nhau ( chung - HS liên hệ thực tế và riêng) về hình ảnh người lính trong 2 bài cuộc sống ngày nay. Bài 2 thơ: Đồng chí và Bài thơ.. - So sánh điểm 3. Chỉ ra nghệ thuật đặc sắc và nêu tác dụng giống và khác nhau của chúng trong đoạn thơ sau: về hình ảnh người “Đêm nay rừng hoang sương muối lính trong 2 bài thơ Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới Đầu súng trăng treo” 2/ Thực hiện - GV: Hướng dẫn, tư vấn, gợi ý HS làm bài - Nhận xét, bổ sung Bài 3 - GV yêu cầu môt vài HS đại diện trình bày 3/ Báo cáo - Lắng nghe HS trình bày - Lắng nghe 4/ Đánh giá GV yêu cầu HS khác nhận xét, bổ sung GV đánh giá, nhận xét GV bổ sung thêm - Điểm chung: + Họ là những người lính có lí tưởng chiến đấu cao cả + Ý chí vượt lên mọi khó khăn, thiếu thốn gian khổ trong chiến đấu. + Tinh thần lạc quan, tình đồng chí đồng đội gắn bó keo sơn. - Điểm riêng: + khác biệt riêng ở hoàn cảnh lịch sử: người lính trong bài Đồng chí là người lính có mặt trong cuộc kháng chiến chống Pháp còn người lính trong bài thơ: bài thơ.... người lính trong kháng chiến chống Mỹ + Nhiệm vụ: người lính trong bài Đồng chí là người lính bộ binh trực tiếp chiến đấu nơi chiến hào; người lính trong bài Bài thơ... là người lính làm nhiệm vụ lái xe. + Chủ ý của tác giả ở mỗi bài: Bài Đồng chí là ca ngợi vẻ đẹp của tình đồng chí, đồng đội, bài 4 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
5. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 thơ.......khắc hoạ vẻ đẹp hiên ngang dũng cảm của người lính lái xe.. 1/ Chuyển giao Viết đoạn văn ngắn 8 - 10 câu nêu cảm nhận của em về khổ thơ: “Một bếp lửa....... mấy nắng mưa.” 2/ Thực hiện Bài 4. Viết đoạn - GV gợi ý, tư vấn, hướng dẫn HS làm bài văn ngắn 8 - 10 - HS viết đoạn văn câu nêu cảm nhận * Gợi ý - HS lắng nghe yêu của em về khổ - Nêu vị trí, ND của khổ thơ: H/a bếp lửa khơi cầu BT. thơ: dòng hồi tưởng về bà. “Một bếp lửa.... - Viết về những kỉ niệm về bà BV bắt đầu từ - HS viết đoạn văn ... mấy nắng một hình ảnh độc đáo quen thuộc - bếp lửa. vào vở. mưa.” - Ngay khổ thơ đầu điệp ngữ “ một bếp lửa” được nhắc đi nhắc lại hai lần như một khúc dạo đầu cho bài thơ với giọng điệu sâu lắng, tâm - HS trình bày tình gợi lên hình ảnh bếp lửa. - Nếu từ láy chờn vờn gợi nên sự hư ảo của - Nhận xét, bổ sung ngọn lửa bập bùng vào mỗi buổi sớm, thì từ láy ấp iu lại gợi tả đôi bàn tay bà gầy gầy xương xương kiên nhẫn, khéo léo nâng niu, chi chút của bà khi nhóm lửa cũng là thể hiện tấm lòng - Lắng nghe của bà. - Mỗi khi nghĩ về bà, tác giả nhớ bà, “thương bà biết mấy nắng mưa”, thương bà cả cuộc đời khó nhọc, vất vả, trải qua bao mưa nắng của bà. Hình ảnh ẩn dụ “nắng mưa” chính là biểu hiện cho tấm lòng thủy chung, vẹn nguyên của người cháu dành cho bà dù có trải qua bao nhiêu thời gian. - Liên hệ. 3/ Báo cáo - HS trình bày đoạn văn - Nhận xét, bổ sung 4/ Đánh giá GV nhận xét, đánh giá, bổ sung Chốt kiến thức tiết 69 chuyển tiết 70 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 5
6. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 TIẾT 70 C. Luyện tập(tiếp) - PP: Vấn đáp, thuyết trình, thảo luận nhóm - Kĩ thuật: động não - Thời gian: 45p HOẠT ĐỘNG CỦA THÀY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT – KN CẦN ĐẠT HĐ 1. C. Luyện tập 1/ Chuyển giao Bài 5.Tình huống - Yêu cầu HS so sánh cách xây dựng TH - HS thảo luận nhóm truyện truyện của truyện ngắn « Làng, LLSP, bàn Chiếc lược ngà » ? 2/ Thực hiện - Đại diện HS trình - Yêu cầu HS nhớ lại TH trong các truyện, bày thảo luận để so sánh - GV tư vấn, gợi ý cho HS - Nhận xét, bổ sung 3/ Báo cáo - Lắng nghe HS trình bày - Lắng nghe. 4/ Đánh giá - Nhận xét hoạt động của HS - GV chốt kiến thức Làng LLSP CLN - Xây dựng - Xây dựng - Xây dựng TH truyện TH truyện TH truyện éo đầy bất ngờ, nhẹ nhàng, le, bất ngờ gay cấn, kịch đơn giản tính HĐ 2. 1/ Chuyển giao - Yêu cầu HS hđ cá nhân tóm tắt lại truyện Bài 6. Tóm tắt ngắn Làng và Chiếc lược ngà. truyện 2/ Thực hiện - Yêu cầu HS hđ cá nhân tóm tắt truyện. - Làng - GV gợi ý HS tóm tắt 3/ Báo cáo - Chiếc lược ngà. - Lắng nghe HS trình bày 4/ Đánh giá - Học sinh tóm tắt - Nhận xét hoạt động của HS truyện - GV đánh giá, chấm điểm, chốt kiến thức và đưa VB tóm tắt cho HS tham khảo - Nhận xét, bổ sung * Ông Hai là một nông dân yêu làng. Vì hoàn cảnh, ông phải cùng với gia đình đi tản cư nhưng lúc nào ông cũng nhớ về làng Chợ Dầu thân yêu của mình. ông Hai có đặc điểm nổi bật: hay khoe. Đi đâu ông cũng khoe làng. - Lắng nghe Trước Cm, ông khoe cả cái sinh phần của viên tổng đốc người làng ông. Và giờ đây, ông khoe 6 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
7. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 làng Chợ Dầu hăng say tập luyện chiến đấu. Bất ngờ xảy ra, ông Hai nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc. Nghe tin ấy, ông không dám đi đâu. Trước đây ông muốn về làng, nay ông sợ - Tham khảo VB tóm phải về làng. Yêu làng là thế, nay ông thù cái tắt làng Chợ Dầu đã theo Tây. Đau đớn, ông chỉ biết trò chuyện với cậu con trai. Nhưng rồi tin thất thiệt được cải chính. Nỗi đau biến mất. Ông Hai lại khoe làng. Ông lật đật đi nơi này nơi khác, vừa khoe vừa múa tay lên với một niềm vui quá lớn. * Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến. Mãi đến khi con gái lên 8 tuổi, ông mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Bé thu không nhận ra cha vì sẹo trên mặt làm ba em không còn giống với bức ảnh chụp mà em đã biết. Em đối xử với ba như với người xa lạ. Đến lúc Thu nhận ra cha, tình cha con thức dậy mãnh liệt trong em thì cũng là lúc ông Sáu phải ra đi. Ở khu căn cứ, người cha dồn hết tình cảm yêu quí, nhớ thương vào việc làm 1 chiếc lược bằng ngà voi để tặng cô con gái bé bỏng. Trong 1 trận càn, ông hi sinh. Trước lúc nhắm mắt, ông còn kịp trao cây lược cho người bạn. HĐ3 1/ Chuyển giao - GV chia lớp ra hai nhóm nêu cảm nghĩ về - Học sinh nhận nhiệm Bài 7. Cảm nghĩ về nhân vật vụ, thảo luận trong nhân vật Nhóm 1: Nêu cảm nghĩ của em về nhân vật bàn tìm các ý cơ bản ông Hai trong truyện ngắn “Làng”. - HS cá nhân viết đoạn Nhóm 1: Nêu cảm nghĩ của em về nhân vật bé văn cảm nhận. Thu trong truyện ngắn CLN. 2/ Thực hiện a. Ông Hai - Yêu cầu HS thảo luận nhóm bàn thống nhất nội dung trong nhóm - GV gợi ý hướng dẫn HS thảo luận * Ông Hai - Đại diện HS trả lời - Yêu quý, trân trọng ông Hai, một người nông dân yêu làng, yêu nước và kháng chiến - Học sinh khác nhận - Tình yêu làng, lòng yêu nước của ông Hai xét, bổ sung được miêu tả chân thực, sinh động và thật ấn tượng qua diễn biến tâm trạng ông Hai trước khi nghe tin làng theo giặc, khi ông nghe tin làng theo giặc và khi ông nghe tin làng được cải chính.... - KL đã rất thành công trong việc sử dụng yếu - Lắng nghe tố miêu tả nội tâm và các yếu tố độc thoại, độc thoại nội tâm khi xây dựng nhân vật ông Hai. GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 7
8. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 * Bé Thu Yêu quý trước đức tính hồn nhiên ngây thơ của em và trân trọng những tình cảm của em dành cho cha mình - Thu là cô bé có cá tính mạnh mẽ, cứng cỏi, kiên quyết rạch ròi trong tình cảm +Em không gọi ông Sáu là cha khi chưa biết chắc ông Sáu là cha mình b. Bé Thu + Kiên quyết từ chối những tình cảm yêu - Viết thành đoạn văn thương của ông Sáu bằng những việc làm cụ hoàn chỉnh. thể. - Thu có tình yêu thương cha sâu nặng, mãnh liệt. + Em càng phản ứng gay gắt, kiên quyết không gọi ông Sáu là cha càng chứng tỏ em t.yêu thương mãnh liệt Thu dành cho người cha em tôn thờ trong trái tim 3/ Báo cáo - Yêu cầu HS đại diện nhóm báo cáo - GV lắng nghe HS trình bày -Đại diện HS trình bày 4/ Đánh giá bài làm cá nhân. - Nhận xét hoạt động của HS -HS khác nhận xét - GV đánh giá, nhận xét, chấm điểm, chốt kiến -Lắng nghe nhận xét thức và yêu cầu HS viết thành đoạn văn hoàn của cô giáo chỉnh. GV chốt tiết 70 chuyển tiết 71 Tiết 71 C. Luyện tập(tiếp) Bài 8. Viết đoạn - PP: Vấn đáp, thuyết trình - HS lắng nghe yêu văn ngắn - Kĩ thuật: động não cầu BT. - Thời gian: 42 p 1/ Chuyển giao Yêu cầu HS viết đoạn văn trình bày luận điểm: Tình yêu làng quê của ôn Hai được khắc họa thật ấn tượng qua diến biến tâm trạng của ông - Một HS lên bảng viết khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc đoạn văn, HS dưới lớp 2/ Thực hiện làm vào vở. - GV gợi ý, định hướng HS cách triển khai các luận cứ: + Từ niềm hãnh diện, tự hào về ngôi làng chợ Dầu, ông Hai rơi vào hố sâu của sự đau khổ và dằn vặt khiến ông trở nên xấu hổ, đau đớn, tủi nhục. - HS trình bày + đang trong lúc ông vui sướng trước những tin tức chiến thắng của quân ta nhưng ông Hai bỗng đột ngột nghe cái tin làng ông theo giặc từ người đàn bà tản cư ở dưới xuôi lên khiến ông Hai bàng hoàng, đau đớn, sững sờ. - Nhận xét, bổ sung + Tâm trạng ông Hai đã được KL khắc họa rất 8 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
9. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 chân thực qua ngòi bút miêu tả nội tâm từ cử chỉ, nét mặt, giọng nói bằng những động từ mạnh, tính từ miêu tả trạng thái “cổ ông lão nghẹn ắng lại, da mặt tê rân rân, ông lặng đi tưởng như đến không thở được...”. - Nghe giáo viên chốt + Một lúc sau ông mới trấn tĩnh được, ông tỏ lại kiến thức ra nghi ngờ, cố chưa tin và hi vọng đó chỉ là sự nhầm lẫn: “Liệu có thật không hở bác? Hay là chỉ lại ”. + Tin dữ ấy đã khiến ông như bị mất đi một cái gì đó thiêng liêng cao quý và niềm tự hào của ông về làng đã bị sụp đổ. + Từ lúc ấy trong tâm trí ông Hai chỉ còn có cái tin dữ ấy xâm chiếm, nó thành một nỗi ám ảnh day dứt. Ông không dám đối mặt với sự thật nữa nên ông tìm cách lảng tránh những lời bàn tán và cúi gằm mặt xuống ra về. Và tiếng chửi văng vẳng của người đàn bà tản cư cứ ám ảnh ông lão khiến tâm trạng ông càng đau đớn tê tái hơn. => Mọi diễn biến tâm trạng của ông Hai khi mới nghe tin làng theo giặc chính là biểu hiện của tình yêu làng ở ô Hai. 3/ Báo cáo - Lắng nghe HS trình bày đoạn văn 4/ Đánh giá - Nhận xét hoạt động của HS - GV nhận xét, đánh giá, chốt KT. E. Tìm tòi mở rộng - Phương pháp : Thuyết trình. - KT: động não. - Thời gian: 3 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA HỌC SINH CHUẨN KTKN CẦN ĐẠT 1/ Chuyển giao nhiệm vụ: GV yêu cầu E. Tìm tòi mở - Ôn lại toàn bộ kiến thức về phần thơ và truyện - HS lắng nghe yêu rộng hiện đại trên cầu - Chuẩn bị bài mới: Nghị luận trong VB tự sự. - HS về nhà làm bài B2: Thực hiện: theo yêu cầu - GV tư vấn, gợi ý cho HS - HS kiểm tra bài nhau trong tiết học sau. B3: Báo cáo: - GV đánh giá việc làm bài ở nhà của HS B4: Đánh giá: - GV nhận xét, đánh giá chung, GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 9