Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 14 - Tiết 66-68: Văn bản "Chiếc lược Ngà" - Năm học 2022-2023 - Lưu Nha Chang

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần 14 - Tiết 66-68: Văn bản "Chiếc lược Ngà" - Năm học 2022-2023 - Lưu Nha Chang

1. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 Ngày soạn Dạy Ngày 5,6/12 5,6/12 13/11/2022 Tiết 2,1,2 3,4,5 Lớp 9A 9D Tuần 14 - Tiết 66, 67,68 Văn bản: CHIẾC LƯỢC NGÀ ( Trích) Nguyễn Quang Sáng I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức - Cảm nhận được nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một đoạn truyện Chiếc lược ngà. Tình cảm cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh; giá trị ND và NT của truyện CLN. - Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để cảm nhận một văn bản truyện hiện đại 2. Năng lực - Phát triển năng lưc giải quyết vấn đề, giao tiếp, hợp tác. - Năng lực thẩm mĩ, ngôn ngữ. 3. Phẩm chất: - Giáo dục HS tình cảm cha con, lòng yêu nước, nhân ái... II. CHUẨN BỊ 1. GV : - Tư liệu về tác giả, tác phẩm, máy chiếu - Phương pháp: vấn đáp, thảo luận nhóm, thuyết trình - Các kĩ thuật: động não, KTB, bản đồ tư duy 2 HS: Đọc VB, tóm tắt truyện... III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC TIẾT 66 A. Khởi động - Phương pháp: thuyết trình - Thời gian: 5 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT – KN CẦN ĐẠT 1/ Chuyển giao GV: Đưa vi- deo bài hát về tình cảm gia đình - Học sinh lắng nghe ? Bài hát gợi cho em cảm xúc gì? bài hát 2/ Thực hiện - Suy nghĩ trả lời câu Gợi ý, định hướng HS trả lời hỏi - Học sinh hứng thú, 3/ Báo cáo tập trung bài để - Lắng nghe học sinh bày tỏ cảm xúc chuẩn bị cho bài 4/ Đánh giá - Học sinh nhận xét, - GV nhận xét, dẫn dắt vào bài mới bổ sung. mới GV giới thiệu bài mới: Tình cảm gia đình luôn là tình cảm thiêng liêng sâu nặng nhất của con - Lắng nghe người đặc biệt trong hoàn cảnh chiến tranh .. . B. Hình thành kiến thức GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 1
2. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Thời gian: 40 phút - Kĩ thuật: động não HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA CHUẨN KT – KN CẦN TRÒ ĐẠT I. Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm I. Tìm hiểu chung 1/ Chuyển giao: Yêu cầu HS hđ nhóm chuẩn bị trước ở nhà 1. Tác giả, tác phẩm Nhóm 1 a. Tác giả ? Trình bày hiểu biết của em về tác giả KL? ( - Nguyễn Quang Cuộc đời, sự nghiệp; các tác phẩm tiêu biểu... ) Nhóm 2 Sáng ( 1932 - 2014), ? Trình bày hiểu biết của em về truyện ngắn Học sinh các nhóm quê ở An Giang. Làng ( hoàn cảnh sáng tác; thể loại; PTBĐ; thống nhất lại nội dung đã chuẩn bị - ông tham gia viết nhân vật, đại ý, bố cục) văn từ những năm 2/ Thực hiện - Yêu cầu học sinh thống nhất nội dung trong kháng chiến chống nhóm, chuẩn bị trước ở nhà - 2 học sinh đại diện Pháp 3/ Báo cáo 2 nhóm báo cáo - Các tác phẩm của Yêu cầu đại diện học sinh 2 nhóm báo cáo kết ông thường viết về quả chuẩn bị cuộc sống và con Lắng nghe HS báo cáo - Học sinh nhận xét, người Nam Bộ trong 4 /Đánh giá bổ sung hai cuộc kháng chiến - Nhận xét hđ của HS cũng như khi hòa - Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức về tác giả, bình. Ông được độc tác phẩm - Lắng nghe gv giả yêu mến bởi lối nhận xét, chốt kiến viết giản dị, chân thức thực mà sâu sắc. b. Tác phẩm - Hoàn cảnh ra đời: - GV hướng dẫn đọc VB và đọc mẫu - Đọc VB năm 1966 - Yêu cầu HS lần lượt đọc đoạn trích và nhận - Đoạn trích: nằm ở xét cách đọc. - Nhận xét bạn đọc - Tóm tắt đoạn trích. phần giữa truyện GV: Tóm tắt. 2. Đọc, chú thích - Tóm tắt truyện Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến. Mãi đến khi a. Đọc, tóm tắt con gái lên tám tuổi ông mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Bé Thu – con ông – không nhận ra cha vì vết thẹo trên mặt làm ông không b. Chú thích - Lắng nghe giống với người cha trong bức ảnh mà em biết. - Thể loại: truyện Em đối xử với ba như với người xa lạ. Cho đến lúc em nhận ra cha, tình cha con trỗi dậy mãnh ngắn. liệt trong em thì cũng là lúc ông Sáu phải lên - PTBĐ: tự sự+ đường trở lại khu căn cứ. Ở khu căn cứ, người MT+BC. cha ấy đã dồn hết tình cảm yêu thương và nỗi nhớ mong con vào một việc làm một chiếc lược - Ngôi kể: thứ nhất bằng ngà voi .tặng cô con gái bé bỏng. Cây (xưng tôi) qua điểm 2 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
3. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 lược đã làm xong nhưng chưa kịp trao cho con nhìn của nhân vật thì ông đã bị hy sinh trong một trận càn của bác Ba giặc. Trước lúc nhắm mắt, ông còn kịp trao cây lược nhờ người bạn chiến đấu gửi về cho - Đại ý: câu chuyện con. cảm động về tình GV chốt kiến thức tiết 66 cha con... TIẾT 67 - Bố cục: ba phần 1/ Chuyển giao II. Tìm hiểu văn GV giới thiệu tình huống truyện. bản - Truyện thể hiện tình cha con sâu nặng ở 2 TH TH1: Ông Sáu về thăm nhà, bé Thu không nhận cha, lúc nhận ra thì phải chia tay. Đây cũng là tình huống làm bộc lộ sâu sắc cảm - HS nhận nhiệm vụ động tình cha con.. TH2: ở khu căn cứ ông Sáu dồng tất cả t/y thương vào việc làm chiếc lược tặng con...và hy sinh ? So sánh TH của truyện ngắn này với TH - Suy nghĩ, trả lời trong truyện ngắn “ Làng” và “ Lặng lẽ Sa Pa”? câu hỏi ? Diễn biến tâm lí và tình cảm của bé Thu trong đoạn truyện được đặt ra trong mấy tình huống? Đó là những tình huống nào? - Nhận xét, bổ sung 2/ Thực hiện - Định hướng, tư vấn HS 3/ Báo cáo - Lắng nghe 1. Nhân vật bé Thu - Lắng nghe HS trả lời a. Thái độ và tình 4 /Đánh giá - Nhận xét hđ của HS cảm bé Thu trước - Giáo viên nhận xét, chốt kiến thức khi nhận ra ông Sáu GV chốt : 2 tình huống : trước khi chưa nhận ra là cha cha và sau khi nhận ra cha.Vậy tâm lí và tình - Khi nghe gọi tên: cảm của bé gái Thu tuổi thay đổi ntn ? Nguyên ngơ ngác, lạ lùng nhân nào... mặt táí đi, kêu thét II. Hướng dẫn tìm hiểu văn bản 1/ Chuyển giao lên sợ hãi. Nhóm 1: Tìm các chi tiết và phân tích thái độ và tình cảm của bé Thu trong phút đầu gặp 2 - Những ngày ông người khách lạ? Vì sao bé Thu lại có thái độ như vậy? Sáu ở nhà: Thu xa Nhóm 2: Trong những ngày ông Sáu ở nhà, lánh cha, lạnh lùng, thái độ và tình cảm của bé Thu đối với ông - HS nhận nhiệm vụ ngang ngạnh, từ chối Sáu diễn biến như thế nào? Chi tiết nào làm em mọi sự quan tâm, buồn cười và khó chịu nhất? Vì sao? chăm sóc của cha vì ? Có ý kiến cho rằng: khi hất tung cái trứng là nghĩ rằng ông không lúc bé bày tỏ tình yêu thương mãnh liệt nhất với ba mình, ý kiến của em ntn? phải là cha... GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 3
4. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 ? Qua các chi tiết trên em thấy Thu là người - HS thảo luận theo như thế nào? nhóm phân công => Cô bé hồn nhiên, Nhóm 3: Tìm những chi tiết miêu tả thái độ, ngây thơ, có cá tính hành động của bé Thu trong buổi sáng trước khi ông Sáu lên đường? Hành động và thái độ mạnh mẽ, cứng cỏi đó có gì khác với thời điểm trước? nhưng lại có tình ? Vì sao Thu lại có sự thay đổi về thái độ cảm sâu sắc chân và tình cảm đó? Nếu được chứng kiến cảnh thật. - Đại diện các nhóm này em có suy nghĩ như thế nào? báo cáo 2/ Thực hiện - GV hướng dẫn , tư vấn HS hoạt động b. Thái độ và tình Vòng1: Học sinh trong nhóm thống nhất nội cảm của bé Thu dung đã chuẩn bị với nhóm trưởng trong buổi ông Sáu Vòng 2: chia tay lên đường( - Yêu cầu học sinh thực hiện nhiệm vụ mới: khi nhận ra cha) Tìm hiểu thái độ và tình cảm bé Thu trước khi nhận ra ông sáu là cha và trong buổi sáng khi chia tay cha lên đường. Học sinh ở các nhóm vòng 1chia sẻ nội dung - Các nhóm nhận - nhìn mọi người, vẻ thảo luận trong nhóm mới vòng 2 xét, bổ sung 3/ Báo cáo mặt sầm lại buồn - Lắng nghe các nhóm HS báo cáo rầu, nhìn với vẻ nghĩ 4/ Đánh giá ngợi sâu xa. - GV đánh giá nhận xét hoạt động của HS - Kêu thét gọi ba, - GV nhận xét, đánh giá kết quả thảo luận của - Lắng nghe GV ôm chầm, hôn ba HS chốt cùng khắp, níu chặt GV chốt và bình: Càng phản ứng mạnh càng không muốn rời... chứng tỏ tình cảm mãnh liệt của em với nhười cha khác ( người cha em yêu thương tôn thờ trong trái tim ). Vì em qua ngây thơ, em chưa hiểu được sự khốc liệt, mất mát của chiến Sự thay đổi đột tranh -> người đọc càng yêu quý em hơn, ngưỡng mộ, trân trọng tình cảm của em hơn.. ngột của tâm trạng. - Có sự thay đổi đột ngột và đối lập với những hành động trước đó Sự nghi ngờ về người cha đã được giải toả, sự ân hận, hối tiếc đã làm cho tình yêu và nỗi nhớ bùng nổ mạnh mẽ, hối hả, cuống quýt. GV sử dụng KT- động não => Cô bé ngây thơ, ? Tâm trạng của người kể chuyện khi chứng kiến sự việc ấy như thế nào và tâm trạng đó thể đáng yêu và có tinh hiện điều gì? yêu thương cha - HS độc lập suy - "Như có ai nắm lấy trái tim mình" Xúc mãnh liệt, sâu sắc động trước hoàn cảnh trớ trêu của cha con bé nghĩ, trả lời câu hỏi Thu. ? Qua đó em có suy nghĩ, cảm xúc gì về nhân 4 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
5. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 vật bé Thu và nghệ thuật xây dựng nhân vật - Nhận xét, bổ sung của tác giả ? (Liên hệ miêu tả nội tâm văn tự sự) GV chốt KT tiết 67 - Lắng nghe. TIẾT 68 B. Hình thành kiến thức - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Thời gian: 20 phút - Kĩ thuật: động não HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA CHUẨN KT – KN CẦN TRÒ ĐẠT II. Hướng dẫn tìm hiểu văn bản II. Tìm hiểu văn 2. Nhân vật ông Sáu bản( tiếp) 1/ Chuyển giao - GV yêu cầu HS ? Tìm những chi tiết nói về hành động, thái độ 1. Nhân vật ông Sáu của ông Sáu khi về thăm nhà?( Lần đầu gặp - Lần đầu tiên gặp con, những ngày gần con, trong buổi sáng chia con: thuyền chưa cập tay lên đường) Qua những chi tiết đó thể hiện - HS nhận nhiệm vụ bến, ông Sáu đã điều gì? - HS hđ cá nhân và nhóm lần lượt tìm nhảy tót lên bờ, vừa ? Tác giả miêu tả ông Sáu khi làm cây lược ở các chi tiết kể hành gọi vừa chìa tay đón chiến khu như thế nào? Từ đó, em có suy nghĩ động, thái độ của gì về tình cảm của ông Sáu dành cho con? ông Sáu ở các thời ? Phân tích hành động ông Sáu rút cây lược điểm. - Những ngày đoàn trao cho người bạn trước khi hy sinh? Tâm tụ: Quan tâm, vỗ về trạng, thái độ của em trước hành động này? Từ chờ đợi con gái gọi đó em có suy nghĩ gì những mất mát do chiến - Đại diện một số mình là cha. tranh gây ra đối với nhân dân VN nói chung và HS trình bày nhân dân NB nói riêng? Khao khát tình 2/ Thực hiện cha con - GV hướng dẫn, tư vấn HS hoạt động - Những ngày xa - Học sinh khác - HS trao đổi, thảo luận, thống nhất ý kiến. con: thực hiện lời nhận xét, bổ sung 3/ Báo cáo hứa với con, dành - Đại diện HS trình bày hết tâm trí, công sức - GV lắng nghe HS báo cáo - Lắng nghe gv vào làm lược làm 4/ Đánh giá nhận xét, chốt kiến cây lược ngà. - GV nhận xét hoạt động của HS thức - Trước lúc hy sinh: - GV nhận xét, chốt KT và bình: ông chỉ kịp trao lại - Tâm trạng háo hức: cây lược cho người - Khi con bỏ chạy: bạn... - Những ngày bên con -> Người cha hết - Khi con từ chối: lòng yêu thương con, GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 5
6. Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 - Hành động đánh con luôn khao khát tình - Khi ôm con và khóc - Độc lập suy nghĩ, cha con sâu sắc, -> khao khát tình cha con mãnh liệt . trả lời câu hỏi mãnh liệt. ? Qua đó em có suy nghĩ, cảm xúc gì về nhân vật ông Sáu và nghệ thuật xây dựng nhân vật - Trình bày của tác giả ? (Liên hệ miêu tả nội tâm văn tự - Học sinh khác III. Tổng kết sự) nhận xét, bổ sung 1. Nghệ thuật III. Hướng dẫn HS đánh giá, tổng kết ( 5p) - Lắng nghe - Tạo tình huống ? Qua việc tìm hiểu truyện em có nhận xét gì truyện éo le - XD cốt truyện về cách xây tình huống truyện và nghệ thuật - HS nhận nhiệm vụ xây dựng nhân vật của nhà văn NQS? mang yếu tố bất ngờ - Lưạ chọn người kể ? Qua phân tích truyện giúp em hiểu gì về nội chuyện( ngôi 1) dung, tư tưởng đoạn trích? - Suy nghĩ, trả lời khéo léo để diễn - Câu chuyện cảm động về tình cha con sâu câu hỏi biến câu chuyện hợp nặng trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh. lí... - Hiểu thêm về những mất mát to lớn của chiến 2. Nội dung : tranh mà nhân dân ta đã trải qua trong cuộc - Nhận xét, bổ sung Câu chuyện cảm kháng chiến chống Mĩ động về tình cha con - Lắng nghe sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh. * Ghi nhớ/ SGK C. Luyện tập, vận dụng - Phương pháp: Vấn đáp, giải thích - Kĩ thuật: động não - Thời gian: 20 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT – KN CẦN ĐẠT 1/ Chuyển giao C, D. Luyện - GV yêu cầu HS hđ cá nhân, nhóm trả lời câu tập, vận dụng hỏi và làm BT 1. Truyện ngắn Chiếc lược ngà gợi cho em - HS nhận nhiệm vụ những suy nghĩ gì về tình người trong chíên tranh? 2. Từ tình cảm cha con trong câu chuyện gợi cho em suy nghĩ gì về trách nhiệm của bản thân với tình cảm gia đình. - Hoc sinh độc lập 3. Viết đoạn văn ngắn 8 - 10 câu nêu cảm nhận suy nghĩ trả lời câu của em về nhân vật bé Thu trong truyện “ hỏi liên hệ bản thân Chiếc lược ngà”? 2/ Thực hiện - GV hướng dẫn , tư vấn HS hoạt động - HS trao đổi, thảo luận, thống nhất ý kiến. * Gợi ý viết đoạn văn 6 GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão
7. Kế hoạch bài dạy Ngữ Văn 9 Kì 1 Năm học: 2022 - 2023 - Giới thiệu nhân vật bé Thu - Cảm nhận: yêu mến, cảm thông, chia sẻ, trân trọng, cảm phục nhân bé Thu - HS viết đoạn văn, + Yêu mến sự ngây thơ, hồn nhiên, sự cứng cỏi trình bày. và cá tính của Thu + Cảm thông, chia sẻ với hoàn cảnh của Thu - Nhận xét, bổ sung. + Trân trọng, cảm phục tình yêu thương cha - Lắng nghe. mãnh liệt của cô bé - Liên hệ 3/ Báo cáo - Đại diện HS trình bày - GV lắng nghe HS trình bày bài làm 4/ Đánh giá - GV nhận xét, đánh giá hđ của HS - Đánh giá bài làm của HS E. Tìm tòi, mở rộng - Phương pháp: Vấn đáp - Kĩ thuật: động não - Thời gian: 5 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT – KN 1/ Chuyển giao E. Tìm tòi, * GV yêu cầu HS Tìm đọc các bài thơ, sưu tầm các bài hát ngợi mở rộng ca tình cha con - Nắm được những giá trị đặc sắc của truyện. - Viết đoạn văn cảm nhận của em về tình yêu thương con của ông Sáu. - HS nhận nhiệm vụ - Ôn lại các kiến thức về truyện hiện đại. - Chuẩn bị bài: Ôn tập truyện hiện đại VN - HS làm việc cá nhân + Hệ thống các VB truyện, thơ hiện đai ở nhà VN. - HS báo cáo trong + Tóm tắt các truyện. tiết học sau 2/ Thực hiện: - GV tư vấn cho HS - HS thực hiện ở nhà B3: Báo cáo: - HS báo cáo, kiểm tra bài nhau trong tiết học sau. - GV đánh giá việc làm bài ở nhà của HS B4: Đánh giá: GV nhận xét, đánh giá chung, GV: Lưu Nha Chang - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - An Lão 7