Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tiết 115-117: Văn bản "Nói với con" - Năm học 2023-2024 - Nguyễn Thị Hạnh

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tiết 115-117: Văn bản "Nói với con" - Năm học 2023-2024 - Nguyễn Thị Hạnh

1. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Ngày soạn Dạy Ngày 24,26,27/02/24 22,26/02/24 15/02/2024 Tiết 3,4,5 2,3,5 Lớp 9A 9B TIẾT 115,116,117 Văn bản: NÓI VỚI CON - Y Phương - I. MỤC TIÊU: Sau tiết học, học sinh cần nắm được 1. Kiến thức - HS cảm nhận được tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối cới con cái, tình yêu quê hương sâu nặng cùng niềm tự hào với sức sống mạnh mẽ, bề bỉ của dân tộc mình qua lời thơ của Y Phương. - Hình ảnh và cách diễn đạt độc đáo của Y Phương. 2. Năng lực - NL chung : giải quyết vấn đề, hợp tác, sáng tạo. - NL chuyên biệt: giao tiếp, sd ngôn ngữ, cảm thụ VH. 3. Phẩm chất -Yêu gia đình, quê hương, đất nước - Sống có trách nhiệm với gia đình II. CHUẨN BỊ: 1. Thầy: Tham khảo SGV. Các phương pháp: vấn đáp, thuyết trình, bình giảng, theo nhóm. Kĩ thuật: động não, KTB. 2. Trò: Đọc VB và trả lời câu hỏi. III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC: TIẾT 115 A. Khởi động - Phương pháp: Nêu vấn đề - KT: động não - Thời gian: 3 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT – KN CẦN ĐẠT 1/ Chuyển giao A. Khởi động ? Hãy đọc câu thơ ( tên bài hát) viết về tình cảm HS đọc - Học sinh hứng thú, của người cha đối với con cái mà em biết? tập trung bài để chuẩn 2/ Thực hiện bị cho bài mới Yêu cầu học sinh trả lời *3/ Báo cáo - Lắng nghe học sinh trình bày. 4/ Đánh giá - GV nhận xét, đánh giá, cho điểm miệng HS. Nhận xét, bổ sung - GV giới thiệu bài mới: Nếu tình mẫu tử dạt dào như những con sóng xô bờ thì tình phụ tự lại HS lắng nghe lặng lẽ như những con sóng ngầm. Đã từng có nhiều vần thơ tha thiết, ca từ đẹp đến với người đọc.... B. Hình thành kiến thức. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Kĩ thuật: động não - Thời gian: phút .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2023 - 2024
2. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT- KN CẦN ĐẠT I. Hướng dẫn tìm hiểu chú thích ( 20p) I. Đọc và tìm hiểu chú 1/ Chuyển giao thích Yêu cầu HS hđ cá nhân 1. Tác giả, tác phẩm ? Trình bày hiểu biết của em về tác giả ? - HS trình bày dựa vào a. Tác giả : ? Bài thơ sáng tác trong hoàn cảnh nào ? chú thích - Y Phương là người ? Nêu phương án đọc văn bản ? dân tộc Tày, sinh năm 1948, quê Trùng *GVHD đọc và đọc mẫu Khánh, Cao Bằng. ? Đọc văn bản ? - HS độc lập trả lời - Thơ ông thể hiện tâm ? Nhận xét ? hồn chân thật, mạnh ? Bài thơ được làm theo thể thơ nào? Bố cục? - HS nêu cách đọc VB. mẽ, trong sáng, cách tư ? Nêu cảm xúc bao trùm bài thơ? - Lắng nghe và lựa chọn duy giầu hình ảnh của 2/ Thực hiện cách đọc. người miền núi Yêu cầu học sinh trả lời - HS đọc VB. b.Tác phẩm *3/ Báo cáo - Xác định thể thơ, bố cụ - H/c ra đời : năm 1980 - Lắng nghe học sinh trình bày. bài thơ. 4/ Đánh giá 2. Đọc, chú thích - GV nhận xét, đánh giá và chốt KT: Với bố cục a. Đọc này, bài thơ đi từ tình cảm gia đình mà mở rộng b. Chú thích ra tình cảm quê hương. Từ những kỉ niệm gần gũi, - Học sinh nêu cảm xúc - Thể thơ: tự do thiết tha mà nâng lên lẽ sống. Cảm xúc chủ đề bao trùm bài thơ - PTBĐ; Biểu cảm được bộc lộ, dẫn dắt 1 cách tự nhiên, có tầm khái - Lắng nghe. - Bố cục: 2 phần quát tự nhiên nhưng vẫn thấm thía. - 1-2 học sinh giải thích GV : Hướng dẫn học sinh giải thích một số từ khó trong bài. II. Hướng dẫn hs tìm hiểu văn bản II. Tìm hiểu văn bản 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn. 1. Cha nói với con về 1/ Chuyển giao cội nguồn sinh dưỡng của mỗi con người. ? Đọc lại đoạn 1 và cho biết cảm xúc khái quát? - Học sinh đọc đoạn thơ ? Tình yêu thương của cha mẹ đối với con cái và nêu cảm xúc. được biểu hiện qua những câu thơ, hình ảnh thơ nào? Phân tích những hình ảnh đó? - Những câu thơ đó gợi h/a một đứa trẻ đang tập - Chân phải- tới cha đi từng bước chập chững trong sự chờ đón mừng - Độc lập tìm và phân tích - Chân trái- tới mẹ vui của cha mẹ-> không khí gđ đầm ấm, quấn các hình ảnh thơ, bổ quýt. Từng bước đi, từng tiếng nói, cười của con sung, hoàn chỉnh - Một bước... đều được cha mẹ chăm chút, yêu thương, nâng đỡ, - Hai bước... mong chờ. - Trình bày -> Con lớn lên trong ? Những hình ảnh thơ đó cho ta thấy được được - Nhận xét, bổ sung tình yêu thương của điều gì? (tình cảm của cha mẹ dành cho con cái - Lắng nghe cha mẹ. ntn?) 2/ Thực hiện - GV gợi ý, hướng dẫn HS - Yêu cầu học thảo luận, sinh trả lời. 3/ Báo cáo - Lắng nghe học sinh trình bày. - Dựa chú thích giải thích - “ đan lờ- cài..; vách 4/ Đánh giá và nêu ý nghĩa cách gọi nhà ken câu hát”; rừng - GV nhận xét, bổ sung, chốt KT và chuyển ý đó cho hoa, con đường.. .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2023 - 2024
3. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ 1/ Chuyển giao ? Đọc lại đoạn 1 ? Em hiểu người đồng mình là gì? Có thể thay thế - Thảo luận trong bàn và bằng những từ ngữ nào khác? Cách gọi như vậy đại diện bàn trả lời -> Con lớn lên trong có ý nghĩa gì? cuộc sống lao động, ( gợi sự gần gũi, thân thuộc..) trong thiên nhiên thơ ? Cuộc sống của người đồng mình được nhà thơ mộng và nghĩa tình gợi lên qua h/a thơ nào? của quê hương ? Em hiểu như thế nào về hình ảnh thơ: “đan lờ...câu hát, rừng cho hoa, con đường cho những tấm lòng”? ( từ cài, ken ngoài nghĩa miêu tả còn có nghĩa nào khác)? những hình ảnh đó gợi tả điều gì về cuộc sống của người đồng mình? ? Từ hình ảnh thơ, em hiểu người cha muốn nói với con điều gì? Tại sao lời đầu tiên người cha nói với con lại nói điều đó? - Độc lập suy nghĩ và trả 2/ Thực hiện lời => Quê hương là cội - GV gợi ý, hướng dẫn HS nguồn sinh, dưỡng của - Yêu cầu học thảo luận, sinh trả lời. - Nghe giáo viên chốt và mỗi con người 3/ Báo cáo ghi bài - Lắng nghe học sinh trình bày. 4/ Đánh giá - GV nhận xét, bổ sung, chốt KT và chuyển ý - HS hđ cá nhân trả lời câu GV: Chốt, bình và ghi bảng hỏi - H/a thơ đó vừa gợi tả công việc lao động cụ thể qua việc miêu tả “ đan lờ, ken vách nhà” vừa diễn tả được cuộc sống lao động cần cù, vui tươi của người dân lđ miền núi, đồng thời diễn tả được sự gắn bó, quấn quýt của người đồng mình. - Lắng nghe - Rừng cho hoa, con đường...: NT nhân hóa kết hợp với h/a ẩn dụ “hoa”, “những tấm lòng”-> TN quê hương đã tô điểm thêm cho cuộc sống, nuôi dưỡng tâm hồn con người. - Con được sinh ra và trưởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên thơ mộng và nghĩa tình của quê hương mang vẻ đẹp truyền thống văn hoá vật chất tinh thần... Chốt kiến thức tiết 115 chuyển ý sang tiết 116 Tiết 116 2. Cha nói với con về 2. Nói với con về những đức tính cao đẹp mang những đức tính cao tính truyền thống của quê hương đẹp mang tính truyền 1/ Chuyển giao thống của quê hương ? Đọc đoạn 2? Đoạn thơ cho ta biết điều gì trong lời người cha nói? - học sinh đọc đoạn 2, ? Em có nhận xét gì về giọng điệu của những câu nêu nội dung khái quát thơ trong lời của người cha? - Nhận xét giọng điệu ? Đọc đoạn: Người đồng mình.... chí lớn. - Yêu cầu HS thảo luận nhóm bàn. ? Tác giả đã lựa chọn những hình ảnh, từ ngữ nghệ thuật nào đặc sắc để ca ngợi người đồng mình? Hãy tìm và phân tích. .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2023 - 2024
4. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ ? Từ đó người cha nói với con ( ngợi ca đức tính - Học sinh thảo luận nhóm gì của người đồng mình) điều gì? Và người cha theo yêu cầu muốn gửi gắm điều gì ở người con? - đại diện nhóm trình bày - Nhận xét, bổ sung - Người đồng mình 2/ Thực hiện luôn giàu mơ ước, nghị - GV gợi ý, hướng dẫn HS lực sống phi thường. - Yêu cầu học thảo luận, sinh trả lời. - Lắng nghe 3/ Báo cáo - Lắng nghe học sinh trình bày. 4/ Đánh giá - GV nhận xét, đánh giá câu trả lời của HS. ? Đọc đoạn: Dẫu làm sao.... không lo cực nhọc. - Người đồng mình có - Yêu cầu HS thảo luận nhóm bàn. sức sống mạnh mẽ, ? Tác giả đã lựa chọn những hình ảnh, từ ngữ nghệ bền bỉ, khoáng đạt, thuật nào đặc sắc để ca ngợi người đồng mình? thuy chung gắn bó với Hãy tìm và phân tích. quê hương . ? Từ đó người cha nói với con ( ngợi ca đức tính gì của người đồng mình) điều gì? Và người cha muốn gửi gắm điều gì ở người con? -> Cha mong con phải 2/ Thực hiện có nghĩa tình, thủy - GV gợi ý, hướng dẫn HS chung và biết chấp - Yêu cầu học thảo luận, sinh trả lời. - Rút ra cảm nhận, kết nhận vượt qua gian 3/ Báo cáo luận. nan bằng niềm tin của - Lắng nghe học sinh trình bày. mình. 4/ Đánh giá - GV nhận xét, bổ sung GV chốt KT tiết 116, chuyển ý sang tiết 117 Tiết 117 1/ Chuyển giao - Người đồng mình ? Đọc đoạn: “NĐM tuy thô sơ ... phong tục” giầu chí khí, niềm tin, ? Người cha tiếp tục nói với con điều gì về người - Đọc diễn cảm những câu tự tay xây dựng nên đồng mình? Có gì đặc biệt trong lời nói của người thơ còn lại truyền thống quê cha? hương giàu đẹp sánh - HĐ cá nhân phân tích ? Từ đó người cha nói với con ( ngợi ca đức tính vai với các miền quê những hình ảnh thơ độc gì của người đồng mình) điều gì? Và người cha khác. đáo muốn gửi gắm điều gì ở người con? -> Cha mong con biết ? Bằng những câu cuối của bài thơ, tác giả muốn tự hào, trân trọng gửi gắm ở con điều gì nữa ? truyền thống, phong - dùng cách nói cụ thể của người dân tộc Tày “thô tục quê hương và tự tin sơ da thịt” để khẳng định phẩm chất của người trên đường đời. - Nghe giáo viên phân tích đồng mình: Người đồng mình mộc mạc nhưng lại và ghi bài giầu chí khí và niềm tin. Họ có thể “ thô sơ da thit- mộc mạc... nhưng không hề nhỏ bé về về tâm hồn, ý chí. Bằng sự lao động cần cù, nhẫn nại, họ đã làm nên quê hương, truyền thống và phong tục tập quán tốt đẹp. - “NĐM tự đục đá kê cao quê hương” là h/a vừa - Độc lập trả lời và ghi bài mang nghĩa tả thực vừa mang ý nghiã ẩn dụ. Bằng đôi bàn tay, T.Y quê hương, NĐM đã tự tay xây dựng nên truyền thống quê hương giàu đẹp sánh vai với các miền quê khác. 2/ Thực hiện - GV gợi ý, hướng dẫn HS .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2023 - 2024
5. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - Yêu cầu học thảo luận, sinh trả lời. 3/ Báo cáo - Lắng nghe học sinh trình bày - Liên hệ 4/ Đánh giá - GV nhận xét, bổ sung, bình va chuyển ý Qua lời tâm tình nhắn nhủ dặn dò, người cha muốn con hết sức tự hào và biết trân trọng truyền III. Tổng kết thống, phong tục quê hương. Dặn dò con cần tự 1. Nghệ thuật tin, vững bước trên đường đời, ghi xương khắc - Giọng điệu thủ thỉ, cốt. tâm tình thiết tha trìu III. Hướng dẫn học sinh tổng kết( 5p) mến. 1/ Chuyển giao - Xây dựng hình ảnh Yêu cầu HS hđ cá nhân - học sinh đánh giá nghệ vừa cụ thể vừa mang ? Những đặc sắc trong nghệ thuật tạo nên thành thuật và nội dung của bài tính khái quát, mộc công của bài thơ? thơ, ghi bài. mạc, giầu chất thơ ? Qua bài thơ , em thấy tình cảm của người cha - Bố cục chặt chẽ, dẫn với con như thế nào? Điều lớn nhất người cha dắt tự nhiên. muốn truyền cho con là gì? - học sinh nêu nội 2. Nội dung 2/ Thực hiện - Bài thơ thể hiện tình Hướng dẫn học sinh thảo luận, trả lời câu hỏi yêu thương thắm thiết 3/ Báo cáo của người cha với con - Lắng nghe học sinh trình bày. 4/ Đánh giá - Tình yêu niềm tự - GV nhận xét, bổ sung, chốt KT hào về quê hương, đất nước ? HS đọc ghi nhớ? C, D. Luyện tập, vận dụng Phương pháp: vấn đáp Kĩ thuật: động não Thời gian: 10 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ CHUẨN KT- KN 1/ Chuyển giao C. Luyện tập - Trong bài thơ, em thích nhất khổ thơ nào? Vì sao? - HS nhận nhiệm vụ - Nêu một vài cảm nhận của em về câu thơ: Chân phải bước tới cha... Hai bước tới tiếng cười. - Thảo luận suy nghĩ, trả - Ở những tiết học trước em đã học văn bản nào nói lời về tình cảm cha mẹ, đọc những câu thơ làm em xúc động nhất? - Trình bày bài làm - Từ bài thơ gợi cho em những suy nghĩ gì về tình - Học sinh nhận xét, bổ cảm gia đình, tình yêu, yêu quê hương? sung 2/ Thực hiện Yêu cầu học sinh thảo luận làm BT Yêu cầu 1 HS lên bảng viết đoạn văn, HS dưới lớp - Lắng nghe làm vào vở Quan sát, gợi ý, hướng dẫn học sinh làm BT 3/ Báo cáo - Lắng nghe HS trình bày 4/ Đánh giá - GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2023 - 2024
6. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ E. Tìm tòi, mở rộng - Phương pháp: vấn đáp - Kĩ thuật: động não - Thời gian: 3 phút HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CHUẨN KT-KN CỦA TRÒ 1/ Chuyển giao E. Tìm tòi, mở GV hướng dẫn HS thực hiện hoạt động ở nhà. rộng - Hãy tìm văn bản trong chương trình có nội dung , chủ đề cùng với bài thơ - Nắm chắc nội dung và nghệ thuật của bài. - Lắng nghe, - Học thuộc lòng bài thơ nhận nhiệm vụ. - Ôn lại các kiến thức đã học để tiết sau chuẩn bị ôn tập giữa HK2 - Thực hiện hoạt 2/ Thực hiện động ở nhà và Yêu cầu học sinh hoc bài cũ, chuẩn bị bài mới báo cáo trong 3/ Báo cáo - Nghe HS báo cáo ở tiết học sau tiết học sau 4/ Đánh giá - Nhận xét ý thức học bài, chuẩn bị bài ở nhà của HS .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2023 - 2024
7. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2023 - 2024