Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Chủ đề: Yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự qua các trích đoạn truyện kiều - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Thị Hạnh

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Chủ đề: Yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự qua các trích đoạn truyện kiều - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Thị Hạnh

1. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Dạy học chủ đề tích hợp: CHỦ ĐỀ: YẾU TỐ MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ QUA CÁC TRÍCH ĐOẠN TRUYỆN KIỀU Bước 1: Xác định vấn đề cần giải quyết trong bài học - Nhằm phát triển năng lực đọc hiểu truyện thơ Nôm, năng lực tạo lập văn bản tự sự. Bước 2: Xác định nội dung chủ đề bài học - Số lượng: 5 bài. T 25: Truyện Kiều của Nguyễn Du T 26: Chị em Thúy Kiều T T 27,28: Kiều ở lầu Ngưng Bích T 29: Miêu tả trong văn tự sự T 30: Miêu tả nội tâm trong văn tự sự - Nội dung tích hợp: Tích hợp kiến thức phần văn bản với phần Tập làm văn. Bước 3: Xác định mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Biết về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của NDu, nhân vật, sự kiện, cốt truyện, những giá trị ND và NT của Truyện Kiều - Hiểu được bút pháp ước lệ tượng trưng, NT tả cảnh ngụ tình và cảm hứng nhân đạo của NDu : ngợi ca, đề cao tài năng, phẩm chất của con người, cảm thông chia sẻ với số phận bất hạnh của người phụ nữ qua một đoạn trích cụ thể. - Hiểu vai trò, của yếu tố MT, MT nội tâm trong VB tự sự 2. Kĩ năng - Đọc hiểu một VB truyện thơ trong VH trung đại, phân tích được một số chi tiết NT tiêu biểu cho bút pháp NT của Nguyễn Du trong VB. - Phát hiện và phân tích được tác dụng của miêu tả trong VB tự sự, kết hợp kể chuyện với miêu tả khi làm bài văn tự sự 3. Phẩm chất: - Có lòng yêu mến, say mê học tập để có kết quả tốt Bước 4: Xác định, mô tả mức độ câu hỏi và bài tập Nhận biết Thông hiểu Vận dụng - Nêu được thông tin về tác giả, tác - Hiểu về thời đại lịch sử - Tóm tắt, kể lại tác phẩm, kể lại phẩm mà tác phẩm ra đời kết cục mới. - Xác định được bố cục, sự việc, nhân - Cảm nhận được cái hay, - Liên hệ các tác phẩm cùng chủ vật..... cái đẹp của hình ảnh thơ. đề, cùng thời đại. - Phát hiện được các biện pháp tu từ - So sánh số phận của người phụ và những nét nghệ thuật tiêu biểu nữ ngày xưa với ngày nay. khác - Phân tích được tác dụng - Vận dụng kiến thức về sự kết - Xác định được yếu tố miêu tả, miêu của các biện pháp tu từ. hợp các phương thức biểu đạt tả nội tâm trong văn bản tự sự. - Hiểu được tác dụng của trong văn bản tự sự để đọc hiểu yếu tố miêu tả, miêu tả nội văn bản. tâm trong văn bản tự sự. - Vận dụng kiến thức để tạo lập văn bản tự sự có miêu tả, miêu tả nội tâm. Bước 5: Biên soạn câu hỏi, bài tập theo mức độ, yêu cầu Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Truyện Kiều của Nguyễn Du Truyện Kiều của Nguyễn Du Truyện Kiều của Nguyễn ? Trên cơ sở đã chuẩn bị ở nhà, em ? Giá trị nội dung, nghệ thuật của Du hãy giới thiệu những nét cơ bản về Truyện Kiều là gì? - Tóm tắt ngắn gọn “Truyện cuộc đời, sự nghiệp của Nguyễn ? Vị trớ của truyện Kiều trong nền Kiều”? Du? văn học trung đại Việt Nam ? ?Kể tên tác phẩm cùng chủ ? Nêu nguồn gốc và quá trình viết đề, cùng thời đại với truyện Truyện Kiều? Kiều? .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
2. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Chị em Thúy Kiều Chị em Thúy Kiều Chị em Thúy Kiều ? Nhắc lại những kiến thức cơ bản ? Em có nhận xét gì về kết cấu và ? Có ý kiến cho rằng cực tả về tác giả, tác phẩm trình tự miêu tả của tác giả? sắc đẹp và tài năng của ? Nêu cách đọc văn bản ? Tác giả đã sử dụng những từ ngữ, Kiều cũng chính là để tả cái ? Đọc đoạn trích? hình ảnh nào để giới thiệu về vẻ tình của nàng. ý kiến của ? Nêu cảm nhận của em sau khi đẹp của hai chị em? Nhận xét của em thế nào? đọc đoạn trích? em về nghệ thuật miêu tả của tác ? Nếu cho em vẽ lại chân ? Dựa vào nội dung cốt truyện hãy giả? dung hai nàng thì vẽ ai khó nêu vị trí của đoạn trích? ? Mượn hình ảnh mai, tuyết để giới hơn? Vì sao? ? Tìm và giải thích một số từ Hán thiệu vẻ đẹp, tác giả đã sử dụng ? Theo em, những yếu tố việt trong văn bản biện pháp nghệ thuật nào?tỏc nghệ thuật nào trong đoạn ? Nêu bố cục của đoạn trích và nội dụng(Câu 2VBT/54) trích góp phần thể hiện tài dung của từng phần? ? Cách miêu tả đó mang đến cho năng nghệ thuật bậc thầy - HS nhận xét : Bố cục: chặt chẽ, em những cảm nhận ntn về hành của tác giả Nguyễn Du?. cân đối. ảnh hai chị em TK cũng như thái ? Đoạn thơ mang đến cho ? Khi miêu tả Vân tác giả tập trung độ của tác giả đối với họ? người đọc những hình dung miêu tả những phương diện nào? ? Những từ ngữ, hình ảnh nào và cảm nhận ntn về chân ? Không chỉ có sắc Kiều còn có được tác giả sử dụng để miêu tả vẻ dung chị em Vân- Kiều và tài. Nguyễn Du đã giới thiệu với đẹp của Thúy Vân? Nhận xét về những dự cảm về cuộc đời chúng ta tài gì của Kiều? Tài năng nghệ thuật miêu tả của tác giả? họ? nào được ông đề cao nhấn mạnh?( ? Tại sao tác giả miêu tả Thuý Vân ? Nguyễn Du nổi tiếng là ? Em cảm nhận được gì về cuộc trước rồi mới miêu tả Thuý Kiều? nhà văn nhân đạo, theo em, sống của hai chị em qua bốn câu ? Nguyễn Du giới thiệu khái quát nội dung nhân đạo trong thơ cuối? Khi gợi tả vẻ đẹp của hai vẻ đẹp của Thuý Kiều như thế đoạn trích là gì? chị em, thái độ tình cảm của tác nào? Có gì khác với Thúy Vân? giả? ? Tác giả tập trung vào đặc tả bộ phận nào? Vì sao? Kiều ở lầu Ngưng Bích Kiều ở lầu Ngưng Bích Kiều ở lầu Ngưng Bích ? Đề xuất cách đọc? ? Trong cảnh ngộ ấy, Kiều đã cảm ? Có thể nói, đoạn thơ là ? Đọc văn bản? Nhận xét bạn đọc? nhận như thế nào về không gian, một minh chứng cho NT tả ? Nêu cảm nhận ban đầu của em thời gian? Nhận xét về nghệ thuật cảnh ngụ tình của ngòi bút sau khi đọc xong đoạn trích? miêu tả của tác giả? thiên tài NDu. Tại sao? ? Nêu vị trí của đoạn trích trong ? Cảm nhận của em về câu thơ: ? Đoạn trích cho em hiểu Truyện Kiều? "Bẽ bàng mây sớm đèn khuya thêm điều đáng quý nào về ? giải thích các từ: Khóa xuân, tựa Nửa tình, nửa ảnh..tấm lòng" tấm lòng của Nguyễn Du? cửa, quạt nồng ấp lạnh, sân lai? ? Cảnh vật ấy được cảm nhận qua ? Đoạn trích được chia thành mấy con mắt của Thúy Kiều. Khung phần? Nêu đại ý của từng phần? cảnh ấy gợi lên tâm trạng gì của ? Trong văn bản này, nhân vật nàng? Thúy Kiều được tác giả miêu tả Việc tác giả để cho TK nhớ tới chủ yếu ở phương diện nào? Kim Trọng trước, theo em có hợp ? Đọc diễn cảm lại 6 câu thơ đầu? lí không?Vì sao ? Căn cứ vào các chú thích/ ? Nỗi nhớ thương của Kiều trong SGK/94 hãy giải thích nghĩa của cảnh ngộ hiện tại cho em những từ khóa xuân? cảm nhận nào về nàng? ? Đọc diễn cảm 8 câu thơ tiếp Em có nhận xét gì về cách sử dụng Trong cảnh ngộ của mình, nàng đã ngôn ngữ, NT của tác giả trong nhớ tới ai? Nàng nhớ ai trước, ai đoạn thơ này? sau? Lời thơ nào hướng về kỉ niệm ? Em hãy nhận xét về NT miêu tả tình yêu, lời thơ nào hướng về cha của tác giả trên các phương diện: mẹ?? Vần, nhịp, ngôn ngữ, biện pháp tu từ? Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trên? .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
3. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ ? Những kỉ niệm nào đã sống dậy ? Những đặc sắc nghệ thuật của trong lòng TK khi nàng nhớ về văn bản? Kim Trọng? ? Đoạn trích giúp em cảm nhận Nỗi nhớ cha mẹ của Kiều được thể được điều gì về nét đẹp trong tâm hiện qua những hình ảnh thơ nào? hồn và số phận Thúy kiều? ? Đọc diễn cảm 8 câu cuối ? Cảnh lầu Ngưng Bích được miêu tả ntn ở tám câu thơ cuối? Miêu tả trong văn bản tự sự Miêu tả trong văn bản tự sự Miêu tả trong văn bản tự ? Đọc đoạn trích phần 1 và cho ? Chỉ ra những yếu tố miêu tả trong sự biết đoạn trích đó được trích từ đoạn trích? Các chi tiết miêu tả ấy Dựa vào nội dung sách giáo văn bản nào đã học nhằm thể hiện những đối tượng khoa, kết hợp với kiến thức ? Đoạn trích kể về việc gì? nào? đã học: Kể lại nội dung ? Em đã được học văn bản nào có ? Qua đó em rút ra nhận xét gì về đoạn trích? sử dụng yếu tố MT và TS? vai trò của yếu tố miêu tả trong văn ? Giả sử bỏ hết nhân vật và ? Qua đây em rút ra bài học gì bản tự sự sự việc thì đoạn văn trên trong khi kể chuyện? như thế nào? Hãy rút ra kết luận về điều đó? Miêu tả nội tâm trong văn bản Miêu tả nội tâm trong văn bản Miêu tả nội tâm trong văn tự sự tự sự bản tự sự ?Em hiểu nội tâm nhân vật là gì? ? Dấu hiệu nào cho biết đó là ?So sánh miêu tả nội tâm có ?Tìm những câu thơ tả cảnh trong những câu thơ miêu tả cảnh sắc gì khác với miêu tả ngoại đoạn trích? bên ngoài.? Những câu thơ trên cảnh? giúp em hình dung ra những cảnh ? So sánh cách miêu tả nội ?Tìm những câu thơ miêu tả tâm tượng như thế nào? Cảnh đó giúp tâm nhân vật ở 2 VD trên? trạng của TK? ta hiểu gì về tâm trạng bên trong ?Đoan văn VD2 miêu tả tâm trạng của nhân vật? nhân vật nào? Đó là tâm trạng ntn? Vì sao em cho rằng đây là những Căn cứ vào từ ngữ nào em hiểu câu thơ miêu tả nội tâm? Từ đó em được như vậy. hình dung ntn về nội tâm của TK? ?Cho biết có mấy cách miêu tả nội ? Theo em, miêu tả nội tâm trong tâm nhân vật? VB tự sự có vai trò gì? Bước 6. Thiết kế tiến trình dạy học Ngày soạn Dạy Ngày 03/10 04/10 27/9/2022 Tiết 3 4 Lớp 9B 9C Tuần 5 - Tiết 22 TRUYỆN KIỀU CỦA NGUYỄN DU I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Biết được những nét chủ yếu về cuộc đời, con người, sự nghiệp văn học của Nguyễn Du. - Biết được nhân vật, sự kiện cốt truyện - Hiểu được thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc trong một tác phẩm văn học trung đại, những giá trị cơ bản về nội dung và nghệ thuật của Truyện Kiều. Từ đó thấy được truyện Kiều là kiệt tác của văn học dân tộc. 2. Năng lực - NL chung : giải quyết vấn đề, tự học - NL chuyên biệt: sử dụng ngôn ngữ, cảm thụ văn học. 3. Phẩm chất: .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
4. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - Giáo dục cho học sinh biết trân trọng giá trị của những tác phẩm tiêu biểu, những tinh tuý của thơ Nôm dân tộc; kính phục, ngợi ca tài năng của Nguyễn Du. II. CHUẨN BỊ GV: - Hình thức hoạt động nhóm, cá nhân - Phương pháp vấn đáp, thuyết trình, nêu vấn đề - Giáo án, bảng phụ, phiếu học tập. HS: - Đọc và soạn bài, bảng nhóm. III. Tổ chức hoạt động dạy học A. Hoạt động khởi động - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh - Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp - Thời gian: 3p HĐ của thầy và trò Chuẩn KT, KN cần đạt.... B1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: - Nhận thức được nhiệm vụ được - Thầy: Cho HS quan sát một đoạn video giới thiệu về tác giả giao Nguyễn Du - Tập trung để giải quyết nhiệm vụ ? Những thong tin trong đoạn video trên nói về tác giả nào - Có thái độ học tập đúng đắn, tích B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập: cực. - HS HĐ cá nhân, suy nghĩ trả lời. B3: Báo cáo kết quả: - HS trình bày. B4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập: - GV ghi nhận, đánh giá ý thức, thái độ tham gia, phương pháp học tập và năng lực nổi bật của học sinh. GV: Nguyễn Du là đại thi hào của dân tộc VN. Truyện Kiều là một kiệt tác của ông đưa thơ ca trung đại lên đỉnh cao của sự hoàn mĩ. Hôm nay cô cùng các em tìm hiểu về tác gia, tác phẩm này. B. Hoạt động hình thành kiến thức - Phương pháp: nêu vấn đề, giảng bình , HĐ nhóm - Kĩ thuật: động não, khăn trải bàn..... - Thời gian: 33 p Hoạt động của thầy và trò Chuẩn KT, KN cần đạt.... B1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: I. Tác giả Nguyễn Du ? Trên cơ sở đã chuẩn bị ở nhà, em hãy giới thiệu - Nguyễn Du : (1765-1820 ) những nét cơ bản về Nguyễn Du - Tên chữ: Tố Như. Tên hiệu: Thanh Hiên. -Trả lời cá nhân - Quê: làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Thực hiện kĩ thuật khăn trải bàn: 4 nhóm- 5 Hà Tĩnh. phút 1. Tiểu sử gia đình HS HĐ theo nhóm - Gia đình đại quí tộc, nhiều đời làm quan, có N1: Ông sinh trưởng trong 1 gia đình ntn? truyền thống về văn học. Điều đó đã ảnh hưởng ntn đến sự nghiệp của + Cha: Nguyễn Nghiễm- đỗ tiến sĩ và từng làm ông tể tướng. - Đại quí tộc, nhiều đời làm quan, nổi tiếng về + Mẹ: Trần Thị Tần – người đẹp nổi tiếng chốn văn chương. kinh Bắc, giỏi về ca hát. - Cha: Nguyễn Nghiễm, đỗ tiến sĩ, từng giữ chức + Các anh đều học giỏi, đỗ đạt, làm quan to. Tể Tướng của chúa Trịnh, có tiếng giỏi văn - Nguyễn Du được thừa hưởng sự giàu sang, có chương. điều kiện học hành. Đặc biệt ông được thừa - Anh trai: Nguyễn Khản, từng làm quan to dưới hưởng truyền thống văn chương của gia đình. triều Lê – Trịnh (quan Thượng Thư), giỏi thơ Điều đó đã tạo điều kiện cho Nguyễn Du phát phú. triển sự nghiệp. N2: Nguyễn Du sinh ra và sống trong thời đại 2. Thời đại ntn? Thời đại đó đã ảnh hưởng ntn đến ông .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
5. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - Chế độ PK khủng hoảng trầm trọng, giai cấp - Nguyễn Du sinh ra và lớn lên vào cuối thế kỉ thống trị mục ruỗng thối nát, các tập đoàn PK (Lê 18 đầu thế kỉ 19, đây là thời kì XH có nhiều biến – Trịnh, Trịnh – Nguyễn) chém giết lẫn nhau. động dữ dội: XHPK khủng hoảng sâu sắc... - Khởi nghĩa nông dân diễn ra khắp nơi, đỉnh cao => Điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến tình là phong trào Tây Sơn. cảm, nhận thức, cuộc đời, sự nghiệp của N3: Cuộc đời NDu gặp nhiều gian truân, gắn Nguyễn Du. bó sâu sắc với những biến cố lịch sử. Hãy nêu 3. Cuộc đời tóm tắt tiểu sử ND? * Cuộc đời ông trải qua nhiều gian truân lưu lạc, * Năm 1824 con trai ông đã mang thi hài ông về chìm nổi trước những biến động của gia đình, an táng tại quê nhà. Nguyễn Du là con người có những cơn bão táp của cuộc đời hiểu biết sâu rộng về cuộc sống con người, có - Lúc nhỏ: 9 tuổi mồ côi cha, 12 tuổi mồ côi mẹ, tấm lòng nhân ái: ‘Chữ tâm kia mới bằng ba chữ ở với anh trai là Nguyễn Khản. tài’’. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn khi ông viết - Khi trưởng thành: học giỏi nhưng đi thi đỗ Truyện Kiều. Mộng Liên Đường chủ nhân trong tam trường giữ một chức quan nhỏ ở Thái lời tựa Truyện Kiều đã viết: ‘Tố Như Tử có con Nguyên. mắt trông khắp sáu cõi, có tấm lòng nghĩ đến cả + Khi Tây Sơn tấn công ra Bắc (1786), vốn là nghìn đời. Lời văn tả hình như máu chảy đầu ở một nhà nho được giáo dục lòng trung quân ái đầu ngòi bút, nước mắt thấm trên tờ giấy khiến quốc, ông phò Lê chống Tây Sơn nhưng không ai đọc cũng phải thấm thía, ngậm ngùi’’. thành. Ông về quê vợ Thái Bình sống nhờ người - Với sự nghiệp văn học có giá trị ông đã có đóng anh vợ ( 1786- 1796 ) góp to lớn vào sự phát triển của nền VHVN. Ông - ốm nặng, không chịu uống thuốc, rồi qua đời là bậc thầy trong việc sử dụng ngôn ngữ Tiếng tại Huế Việt, là ngôi sao chói lọi trong nền văn học cổ 4. Sự nghiệp Việt Nam. -Tác phẩm chữ Hán: ba tâpj thơ gồm 243 bài. N4: Kể tên những tác phẩm chính của Nguyễn - Tác phẩm chữ Nôm: Truyện Kiều; Văn chiêu Du? hồn. -Tác phẩm chữ Hán: Thanh Hiên thi tập; Nam II. Truyện Kiều trung tạp ngâm; Bắc hành tạp lục. 1. Nguồn gốc - Tác phẩm chữ Nôm: Truyện Kiều; Văn chiêu -“Truyện Kiều” được sáng tác dựa trên cốt hồn. truyện “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân (Trung Quốc). - Giới thiệu về vị trí: “Truyện Kiều” là kiệt tác -“Truyện Kiều còn có tên khác: “Đoạn trường của nền VHVN. tân thanh”. ? Nêu nguồn gốc và quá trình viết Truyện Kiều? 2. Thể loại; Truyện thơ Nôm bao gồm 3254 câu -HS trả lời cá nhân. thơ lục bát *Mở rộng: “Kim Vân Kiều truyện” được viết 3. Tóm tắt bằng chữ Hán thuộc loại thể phong tình. Nguyễn - Phần 1: Gặp gỡ và đính ước. Du đã bằng thiên tài nghệ thuật của mình và tấm - Phần 2: Gia biến và lưu lạc. lòng nhân đạo sâu sắc đã thay máu đổi hồn làm - Phần 3: Đoàn tụ cho nó trở thành kiệt tác: tước bỏ ý dung tục, 4. Giá trị: sáng tạo nghệ thuật tự sự, xây dựng nhân vật, a) Nội dung: nghệ thuật kể chuyện bằng thơ. - Giá trị hiện thực: + Bức tranh hiện thực về XHPK bất công đã chà ? Hãy tóm tắt ngắn gọn “Truyện Kiều” đạp lên quyền sống con người. - Hs dựa sgk tóm tắt theo 3 phần + Số phận bất hạnh của người phụ nữ tài hoa, - Gv nhận xét, bổ sung đức hạnh trong XHPK. - Giá trị nhân đạo: Tổ chức hs thảo luận nhóm + Trân trọng ngợi ca vẻ đẹp tài năng, hình thức, N1: Tìm hiểu giá trị nội dung của Truyện Kiều tâm hồn con người N2: Tìm hiểu giá trị nghệ thuật của Truyện Kiều + Lên án chế độ XHPK vô nhân đạo. -Thảo luận nhóm + Cảm thương trước số phận bi kịch của con - Gv nhận xét, bổ sung người. + Khẳng định, đề cao tài năng, nhân phẩm, ước mơ, khát vọng của con người. .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
6. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ *Mở rộng: Hoài Thanh đã nhận định: “Đó là một b) Nghệ thuật: bản án, một tiếng kêu thương, một ước mơ và - Sử dụng thể thơ lục bát thành thạo, điêu luyện. một cái nhìn bế tắc.” 3254 câu thơ lục bát mà câu nào cũng đúng luật, đúng cách gieo vần ? Khái quát lại cuộc đời, sự nghiệp của Nguyễn - Ngôn ngữ: Du và giá trị của Truyện Kiều + Sử dụng ngôn ngữ nghệ thuật đạt tới đỉnh cao - HS trả lời thể hiện sự giàu đẹp của tiếng Việt GV nhận xét, bổ sung, GV hướng dẫn ghi vở - Nghệ thuật xây dựng và miêu tả nhân vật bậc B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập: thầy. - HS HĐ cá nhân, suy nghĩ trả lời. - Miêu tả thiên nhiên độc đáo. - HS HĐ nhóm trao đổi, thảo luận III. Tổng kết B3: Báo cáo kết quả: - Nguyễn Du là thiên tài văn học, danh nhân văn - HS trình bày. hoá thế giới, nhà nhân đạo chủ nghĩa. - HS tự tổng hợp và lưu sản phẩm. - Truyện Kiều là kiệt tác văn học: Giá trị nhân B4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học đạo và hiện thực. tập: - GV ghi nhận, đánh giá các sản phẩm học tập của học sinh. - Đánh giá ý thức, thái độ tham gia, các phương pháp học tập và năng lực nổi bật của học sinh. C, D. Hoạt động luyện tập, vận dụng - Thời gian: 7 p - Phương pháp: vấn đáp - Kĩ thuật: động não Hoạt động của thầy và trò Hoạt động của trò Chuẩn KT Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ IV. Luyện tập, vận *GV nêu yêu cầu: dụng H: HS đọc và nêu yêu cầu BT2 - HS thảo luận nhúm - GV tổ chức hs hoạt động trò chơi tiếp sức- 3 phút bàn, suy nghĩ trả lời câu trong bài tập 2 hỏi, trình bày H: Vận dụng những kiến thức đã học để đóng vai - Nhận xét bạn người thuyết trình viên: giới thiệu về tác giả Nguyễn Du và tác phẩm truyện Kiều Bước 2: Thực hiện - GV hướng dẫn HS thực hiện Bước 3: Báo cáo - GV nghe HS trình bày Bước 4: Đánh giá: - GV nhận xét, cho điểm KTTX E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng - Phương pháp: nêu vấn đề - Kĩ thuật: động não - Thời gian: 2p Hoạt động của thầy và trò Chuẩn KTKN Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ HĐ tìm tòi, mở rộng *GV nêu yêu cầu: - HS sưu tầm các bài viết, bài nghiên cứu về Nguyễn Du và Truyện Kiều - Tóm tắt “Truyện Kiều”, nắm được giá trị nội dung và nghệ thuật của “Truyện Kiều”. - Soạn: “Chị em Thuý Kiều” : Đọc diễn cảm, trả lời các câu hỏi hướng dẫn đọc hiểu trong SGK. .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
7. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Bước 2: Thực hiện GV nhắc nhở HS thực hiện - HS làm việc cá nhân ở nhà - HS báo cáo trong tiết học sau Bước 3: Báo cao - GV nghe HS báo cáo Bước 4: Đánh giá: - GV nhận xét .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
8. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Dạy Ngày 04/10 07/10 Ngày soạn Tiết 1 3 29/9/2022 Lớp 9B 9C Tuần 5 - Tiết 23 Văn bản: CHỊ EM THUÝ KIỀU (Trích Truyện Kiều ) Nguyễn Du - KHUYẾN KHÍCH HỌC SINH TỰ ĐỌC: Cảnh ngày xuân I/ MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Biết được bút pháp nghệ thuật tượng trưng, ước lệ của Nguyễn Du, nghệ thuật miêu tả nhân vật. - Hiểu được cảm hứng nhân đạo trong Truyện Kiều: - Vận dụng được nghệ thuật miêu tả nhân vật trong viết văn tự sự 2. Năng lực - NL chung : giải quyết vấn đề, sáng tạo, tự học - NL chuyên biệt: hợp tác, sử dụng ngôn ngữ, cảm thụ văn học. 3. Phẩm chất: - Giáo dục cho học sinh biết trân trọng ca ngợi vẻ đẹp của con người II. Chuẩn bị: G: - Hình thức hoạt động nhóm, cá nhân - Phương pháp vấn đáp, thuyết trình, nêu vấn đề - Giáo án, bảng phụ, phiếu học tập. H: - Đọc và soạn bài, bảng nhóm. III. Tổ chức hoạt động dạy học A.Hoạt động khởi động - Phương pháp: thuyết trình... HĐ của thầy và trò Chuẩn KT, KN cần đạt.. B1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: - Nhận thức được nhiệm vụ được ? Kể tên một số tác phẩm tiêu biểu viết về người phụ nữ mà em giao biết - Tập trung để giải quyết nhiệm vụ B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập: - Có thái độ học tập đúng đắn, tích - HS HĐ cá nhân, suy nghĩ trả lời. cực. B3: Báo cáo kết quả: - HS trình bày. - HS tự tổng hợp và lưu sản phẩm. B4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập: - GV ghi nhận, đánh giá các sản phẩm học tập của học sinh. - Đánh giá ý thức, thái độ tham gia, phương pháp học tập và năng lực nổi bật của học sinh. GV: Nguyễn Du là đại thi hào của dân tộc VN. Truyện Kiều là một kiệt tác của ông đưa thơ ca trung đại lên đỉnh cao của sự hoàn mĩ. Hôm nay cô cùng các em tìm hiểu về đoạn trích Chị em Thúy kiều Hoạt động 2: Hình thành kiến thức - Phương pháp: nêu vấn đề, giảng bình, HĐ nhóm... - Kĩ thuật: động não, KTB.......... - Thời gian: HĐ của thầy và trò Chuẩn KT, KN cần đạt... .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
9. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ B1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: I.Đọc và chú thích ? Nhắc lại những kiến thức cơ bản về tác giả, tác phẩm 1. Tác giả, tác phẩm ? Nêu cách đọc văn bản 2. Đọc *GVHD đọc, nhấn giọng ở những từ đặc tả. GV đọc mẫu. 3. Chú thích ? Đọc đoạn trích? a. Vị trí đoạn trích ? Nêu cảm nhận của em sau khi đọc đoạn trích? - Phần I: Gặp ngỡ và đính ước. - HS cảm nhận: Đoạn trích là hai bức chân dung xinh đẹp của chị b. Từ khó. em Thuý Kiều c. Bố cục: 4 phần ? Dựa vào nội dung cốt truyện hãy nêu vị trí của đoạn trích? + 4 câu đầu: Giới thiệu gia đình và - Hs xác định: Đoạn trích gồm 24 câu nằm ở phần mở đầu của hai chị em Thuý Kiều. truyện Kiều (Từ câu 15 - câu 38) + 4 câu tiếp: Vẻ đẹp của Thuý Vân. ? Tìm và giải thích một số từ Hán việt trong văn bản (Tích hợp với tiếng Việt tiết 25) + 12câu tiếp: Vẻ đẹp và tài năng của - HS tìm và giải thích Kiều. ? Nêu bố cục của đoạn trích và nội dung của từng phần? - Yêu cầu HS làm BT1, VBT/ 54- 2' - Gọi 1,2 HS trình bày - Bố cục: 4 phần ? Em có nhận xét gì về kết cấu và trình tự miêu tả của tác giả? - HS nhận xét : Bố cục: chặt chẽ, cân đối. - Gọi hs đọc 4 câu đầu II. Tìm hiểu văn bản ? Hai chị em Thuý Kiều được tác giả giới thiệu ntn? 1/ Giới thiệu chung về hai chị em - HS trả lời cá nhân: Ngắn gọn, đầy đủ, giản dị: giới thiệu vị trí, Thúy Kiều thứ bậc đồng thời đánh giá chung về vẻ đẹp của hai chị em. ? Tác giả đã sử dụng những từ ngữ, hình ảnh nào để giới thiệu về - Bút pháp ước lệ gợi tả: " mai cốt vẻ đẹp của hai chị em? Nhận xét của em về nghệ thuật miêu tả cách tuyết tinh thần" của tác giả? - Thành ngữ: Mười phân vẹn mười. - HS phát hiện, phân tích ? Mượn hình ảnh mai, tuyết để giới thiệu vẻ đẹp, tác giả đã sử => Họ là những trang tuyệt sắc giai dụng biện pháp nghệ thuật nào?(Câu 2VBT/54) nhân với dáng hình thanh tú như - Nhận xét, rút ra tác dụng của các biện pháp nghệ thuật: Sử dụng mai, tâm hồn phẩm hạnh trắng trong thành ngữ “mười phân vẹn mười”->mỗi người mang một vẻ đẹp như tuyết. Đó là vẻ đẹp toàn diện, riêng nhưng đều rất hoàn mĩ, lí tưởng. hoàn mỹ nhưng trong cái chung vẫn ? Cách miêu tả đó mang đến cho em những cảm nhận ntn về hành có nét riêng của từng người. ảnh hai chị em TK cũng như thái độ của tác giả đối với họ? -> Thái độ ngợi ca, trân trọng của tác giả. 2/ Vẻ đẹp của Thuý Vân ? Vậy theo em, 4 câu thơ đầu có vai trò ntn đối với đoạn trích? GV: Có tác dụng chuẩn bị tâm thế để người đọc đón nhận vẻ đẹp - Trang trọng khác vời -> Vẻ đẹp cao riêng của từng người. sang, quý phái, khác thường, ít ai sánh được. Gọi hs đọc 4 câu thơ miêu tả Thuý Vân. - GV tổ chức hs KT khăn trải bàn: thảo luận nhóm ( 3 phút ): - Hình ảnh ước lệ, so sánh, ẩn dụ: ? Khi miêu tả Vân tác giả tập trung miêu tả những phương diện Khuôn trăng, hoa cười, ngọc thốt, nào? mây thua, tuyết nhường. ? Những từ ngữ, hình ảnh nào được tác giả sử dụng để miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân?(Câu 2 VBT/ 54) -> Khuôn mặt TV sáng đẹp như - Gọi hs trình bày trăng rằm, miệng cười nói trong như - Nhận xét, bổ sung ngọc, tóc đẹp hơn mây, da trắng hơn - Gv bình: - “Trang trọng khác vời”: vẻ đẹp cao sang, quí phái tuyết. - “Khuôn trăng đầy đặn” : khuôn mặt đầy đặn, tròn trịa, phúc hậu - “Nét ngài nở nang” : nét lông mày, đậm, nét. - NT nhân hóa: Vẻ đẹp của TV khiến - Miệng cười tươi như hoa, tiếng nói trong như ngọc, làn da trắng thiên nhiên sẵn sàng "nhường, như tuyết, mái tóc đen, mượt, óng như mây. .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
10. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ thua"-> Vẻ đẹp sánh ngang, vượt ? Nhận xét về nghệ thuật miêu tả của tác giả? trội so với vẻ đẹp vĩnh hằng của TN. - HS nhận xét: Hình ảnh ước lệ, so sánh, ẩn dụ. NT nhân hóa: Vẻ đẹp của TV khiến thiên nhiên sẵn sàng "nhường, thua". -> Vẻ đẹp trang trọng, quý phái, trẻ -> Vẻ đẹp trang trọng, quý phái, trẻ trung, tươi tắn và rất mực trung, tươi tắn và rất mực đoan trang đoan trang phúc hậu. phúc hậu. ? Vẻ đẹp ấy dự báo cho điều gì về cuộc đời Thuý Vân? -> Dự báo cuộc đời êm ả, bình lặng, GV chốt: Vẻ đẹp của TV là sự hòa hợp êm đềm với thiên nhiên suôn sẻ của Thuý Vân. xung quanh- báo hiệu một cuộc đời, 1 số phận bình lặng, yên ả, suôn sẻ. 3/ Vẻ đẹp của Thuý Kiều Thảo luận nhóm * Vẻ đẹp về nhan sắc N1:? Tại sao tác giả miêu tả Thuý Vân trước rồi mới miêu tả Thuý - Bút pháp ước lệ:"làn thu Kiều? thủy..sơn". Đôi mắt trong sáng long N2? Nguyễn Du giới thiệu khái quát vẻ đẹp của Thuý Kiều như lanh như làn nước mùa thu, nét lông thế nào? Có gì khác với Thúy Vân? mày thanh nhẹ như nét núi mùa xuân N3:? Cách miêu tả Thúy Kiều có gì giống và khác so với cách -> đôi mắt trể trung, linh hoạt thể miêu tả Thúy Vân?(Câu 3 VBT/ 54) hiện sự sắc sảo của trí truệ và cá mặn N4:? Tác giả tập trung vào đặc tả bộ phận nào? Vì sao? mà của tâm hồn- - Gv tổ chức hs thảo luận nhóm ( 4 phút ) Gv nhận xét, bổ sung, chốt - NT nhân hóa"Hoa ghen- liễu GV:- Điểm giống: dùng thủ pháp ước lệ tượng trưng, nghệ thuật hờn"-> Vẻ đẹp của TK khiến cho nhân hóa, ẩn dụ các vẻ đẹp khác phải ghen hờn, đố - Điểm khác: Nếu như khi miêu tả Thúy Vân nhà thơ có thể chỉ ra kị. bộ phận này, nét kia đẹp một cách rõ ràng theo lối liệt kê thì khi -> Là một trang tuyệt sắc giai nhân. vẽ Kiều, Nguyễn Du không tả mà chỉ gợi. Chỉ đặc tả một nét thôi- đôi mắt- mà đã làm nổi bật vẻ đẹp cả về hình thức và tâm hồn. Bởi nhân dân ta vẫn quan niệm đôi mắt là cửa sổ tâm hồn. Đôi mắt của nàng trong xanh, êm ả, long lanh và có chiều sâu như nước hồ mùa thu. Lông mày thanh tú, đậm nét như dáng núi mùa xuân Nhưng cái mà tác giả muốn nhấn mạnh không phải là nét và làn mà đặc biệt chú ý tới tác động, ảnh hưởng của vẻ đẹp ấy ? Vẻ đẹp của Thúy Kiều có tác động ảnh hưởng như thế nào? NT nhân hóa"Hoa ghen- liễu hờn"-> Vẻ đẹp của TK khiến cho các vẻ đẹp khác phải ghen hờn, đố kị ? Không chỉ có sắc Kiều còn có tài. Nguyễn Du đã giới thiệu với chúng ta tài gì của Kiều? Tài năng nào được ông đề cao nhấn mạnh?(Câu 4 VBT/ 54) - “Sắc đành hoạ hai” “Thông minh một trương” Kiều có tài toàn diện, lí tưởng : làm thơ, vẽ, ca hát, chơi đàn, sáng tác, chơi cờ môn nào cũng sành + Đủ mùi ca ngâm, làu bậc ngũ âm, nghề riêng ăn đứt hồ cầm một chương. ? Tác giả đã dùng những từ ngữ nào để đề cao tài đàn? Nêu vấn đề ? Có ý kiến cho rằng cực tả sắc đẹp và tài năng của Kiều cũng chính là để tả cái tình của nàng. ý kiến của em thế nào? HS chia sẻ cặp đôi * Tài năng ? Nếu cho em vẽ lại chân dung hai nàng thì vẽ ai khó hơn? Vì sao? - Thông minh vốn sẵn tính trời GV: - Vẽ Vân dễ hơn vì vẻ đẹp của nàng chỉ đơn thuần là vẻ đẹp - Cầm, kì, thi, họa bề ngoài .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
11. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - Còn vẽ Kiều không chỉ diễn đạt vẻ đẹp bề ngoài mà phải vẽ được - Vẻ đẹp của nàng là sự kết hợp của cả cái tâm tài, tình của nàng sắc- tài- tình. Chân dung TK mang - Đủ mùi ca ngâm, làu bậc ngũ âm, nghề riêng ăn đứt...Quả là tính cách số phận. một tài năng hiếm thấy, khi thì thuần thục, khi thì vượt trội, lại tự sáng tác ra một bản đàn. Tất cả cho thấy một khả năng trời phú -> Dự báo về số phận nàng rồi đây ? Vẻ đẹp khiến tạo hóa cũng phải ghen hờn ấy dự báo gì về cuộc sẽ nhiều éo le, trái ngang, đau khổ. đời Kiều ? - HS trả lời: “hồng nhan bạc mệnh” – cuộc đời Kiều chắc chắn sẽ gặp nhiều bất hạnh, đau khổ - Gv liên hệ với cuộc đời 15 năm lưu lạc của Kiều “Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau”. “ Chữ tài liền với chữ tai một vần” Tác giả như muốn dự báo cuộc đời đầy sóng gió, trắc trở của Kiều. ? Tác giả đã sử dụng lớp từ nào để miêu tả về cuộc sống của hai chị em? ? Em cảm nhận được gì về cuộc sống của hai chị em qua bốn câu thơ cuối? Khi gợi tả vẻ đẹp của hai chị em, thái độ tình cảm của tác giả? HS trả lời Thái độ trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp hình thức, tài năng, tâm hồn con người ( Giá trị nhân đạo ) 4. Cuộc sống của hai chị em ? Theo em, những yếu tố nghệ thuật nào trong đoạn trích góp - Khẳng định vẻ đẹp bên trong: Hai phần thể hiện tài năng nghệ thuật bậc thầy của tác giả Nguyễn chị em TK không chỉ có tài sắc mà Du?. còn có đức hạnh- là những thiếu nữ ? Đoạn thơ mang đến cho người đọc những hình dung và cảm có cuộc sống phong lưu, quý phái, nhận ntn về chân dung chị em Vân- Kiều và những dự cảm về êm đềm, đoan chính, kín đáo, gia cuộc đời họ? phong nền nếp. ? Nguyễn Du nổi tiếng là nhà văn nhân đạo, theo em, nội dung III. Tổng kết nhân đạo trong đoạn trích là gì? 1. Nghệ thuật -> Thái độ trân trọng, ngợi ca, đề cao vẻ đẹp và tài năng con người - Ngôn ngữ điêu luyện, chính xác, từ chính là cảm hứng nhân văn của ngòi bút Nguyễn Du. Hán Việt, điển tích, điển cố B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập: - Nghệ thuật miêu tả người đặc sắc - HS HĐ cá nhân, suy nghĩ trả lời. với các thủ pháp ước lệ, đòn bẩy, so - HS HĐ nhóm trao đổi, thảo luận sánh, nhân hóa, liệt kê. B3: Báo cáo kết quả: 2. Nội dung - HS trình bày. - Ca ngợi vẻ đẹp và tài năng hai chị - HS tự tổng hợp và lưu sản phẩm. em TK. B4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập: - Dự báo số phận tài hoa bạc mệnh - GV ghi nhận, đánh giá các sản phẩm học tập của học sinh. và cảm hứng nhân đạo. - Đánh giá ý thức, thái độ tham gia, phương pháp học tập và năng lực nổi bật của học sinh. C. Hoạt động luyện tập - Phương pháp : Vấn đáp, thuyết trình, theo nhóm - Kĩ thuật: động não HĐ CỦA THẦY VÀ TRÒ KIẾN THỨC CẦN ĐẠT II. Hướng dẫn luyện tập IV. Luyện tập, vận dụng *B1. Chuyển giao: yêu cầu HS hđ cá nhân, nhóm thực hiện : ? Đọc đoạn thơ mà em thích nhất trong VB? Giải thích tại sao? ? Nờu một vài cảm nhận của em về vẻ đẹp của nhân vật Thúy Kiều trong đoạn trích? *B2. Thực hiện: GV yêu cầu HS hđ cá nhân. Theo dõi, đôn đốc HS làm bài - Trình bày bài làm .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
12. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - Nhận xét, bổ sung *B3. Báo cáo: Theo dõi HS trình bày *B4. Đánh giá: GV nhận xét, đánh gía,cho điểm E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng - Phương pháp: nêu vấn đề - Kĩ thuật: động não Hoạt động của thầy và trũ Chuẩn KTKN Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ V. HĐ tìm tòi, mở *GV nêu yêu cầu: rộng ? Học thuộc lòng đoạn trích và phần ghi nhớ ? Đọc bài đọc thêm trong SGK/84 ? Tập phân tích chân dung 2 chị em TK - Soạn “Kiều ở lầu Ngưng Bích”: Đọc diễn cảm, trả lời câu hỏi hướng dẫn đọc hiểu trong SGK. * KK học sinh tự đọc: Cảnh ngày xuân; - Đọc VB - Trả lời các câu hỏi đọc hiểu. Tìm hiểu văn bản: Cảnh ngày xuân 1. Bức tranh TN mùa xuân 2. Khung cảnh lễ hội 3. Cảnh chị em TK du xuân trở về 4. Nghệ thuật 5. Nội dung, ý nghĩa văn bản - Bước 2: Thực hiện - GV nhắc nhở HS thực hiện - HS làm việc cá nhân ở nhà - HS báo cáo trong tiết học sau Bước 3: Báo cáo - GV nghe HS báo cáo Bước 4: Đánh giá: - GV nhận xét .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
13. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Ngày soạn Dạy Ngày 07, 08/10 08/10 30/9/2022 Tiết 1, 2 3,4 Lớp 9B 9C TUẦN 5 - TIẾT 24, 25 Văn bản: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích truyện Kiều ) KHUYẾN KHÍCH HỌC SINH TỰ ĐỌC: MÃ GIÁM SINH MUA KIỀU; KIỀU BÁO ÂN BÁO OÁN Nguyễn Du I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức - Nỗi bẽ bàng, buồn tủi, cô đơn của Thúy Kiều khi bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích và tấm lòng thủy chung, hiếu thảo của nàng - Ngôn ngữ độc thoại và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc của Nguyễn Du. 2. Năng lực - NL chung : giải quyết vấn đề, sáng tạo, tự học - NL chuyên biệt: hợp tác, sử dụng ngôn ngữ, cảm thụ văn học. 3. Phẩm chất: - Giáo dục cho học sinh có ý thức học tập cách miêu tả thiên nhiên của tác giả để viết văn, lòng yêu mến, sự khâm phục tài năng miêu tả của Nguyễn Du. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Các tư liệu về đoạn trích, giáo án điện tử - Các phương pháp: vấn đáp, giải thích, nêu vấn đề. - Cỏc kĩ thuật: động não 2. Học sinh: - Đọc VB, trả lời các câu hỏi tìm hiểu VB. III. TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC Hoạt động 1: Khởi động - Mục tiêu: Tạo tâm thế và hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp: Thuyết trình, ... HĐ của thầy và trò Chuẩn KT, KN cần đạt.... B1: Chuyển giao nhiệm vụ - Nhận thức được nhiệm vụ được giao ? Kể tên một số tác phẩm viết về người phụ nữ trong xã hội PK - Tập trung suy nghĩ, hoạt động để giải ? Em có cảm nhận gì về vẻ đẹp của người phụ nữ trong các tác quyết nhiệm vụ phẩm đó - Có thái độ học tập đúng đắn, tích cực. B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS hoạt động cá nhân, suy nghĩ để trả lời B3: Báo cáo kết quả - HS trả lời câu hỏi B4: Đánh giá kết quả - GV đánh giá ý thức, phương pháp học tập của HS => GV dẫn vào bài: “Kiều ở lầu Ngưng Bích” là một đoạn tuyệt bút trong nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ và bút pháp tả cảnh ngụ tình của Nguyễn Du. Đúng là: "Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ ". Bài học hôm nay sẽ giúp cho chúng ta hiểu rõ điều đó. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức - Mục tiêu: Tổ chức cho Hs hoạt động để nắm được bố cục, cái hay, cái đẹp của đoạn trích - Phương pháp: Nêu vấn đề,giảng bình, thảo luận nhóm... - Kĩ thuật:động não.... HĐ của thầy và trò Chuẩn KT, KN cần đạt.... .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
14. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ B1: Chuyển giao nhiệm vụ I. Đọc và chú thích HD HS Đọc và chú thích 1. Tác giả, tác phẩm ? Đề xuất cách đọc? 2. Chú thích. *GVHD đọc: chậm, buồn, nhấn mạnh các điệp ngữ. a. Vị trí của đoạn trích ? Đọc văn bản? Nhận xét bạn đọc? - Nằm ở phần II: Gia biến và lưu lạc. ? Nêu cảm nhận ban đầu của em sau khi đọc xong đoạn trích? ? Nêu vị trí của đoạn trích trong Truyện Kiều? b. Từ khó - HS xác đinh vị trí đoạn trích ? giải thích các từ: Khóa xuân, tựa cửa, quạt nồng ấp lạnh, c. Bố cục: 3 phần sân lai? + 6 câu đầu: Khung cảnh không gian của - HS giải nghĩa từ lầu Ngưng Bích ? Đoạn trích được chia thành mấy phần? Nêu đại ý của từng + 8 câu tiếp: Tâm trạng cô đơn nhớ phần? nhung người yêu, cha mẹ. - HS nêu bố cục và nội dung. + 8 câu cuối: Ngoại cảnh nhìn qua tâm ? Trong văn bản này, nhân vật Thúy Kiều được tác giả miêu trạng Kiều. tả chủ yếu ở phương diện nào? A. Ngoại hình. B. Hành động C. Tài năng D. Nội tâm - HS làm BTTN - Giáo viên chốt, chuyển ý: Đây là đoạn trích tiêu biểu thành công của Nguyễn Du trong nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật bằng bút pháp tả cảnh ngụ tình và ngôn ngữ độc thoại độc đáo. HD HS tìm hiểu văn bản B1: Chuyển giao nhiệm vụ II/ Tìm hiểu văn bản ? Đọc diễn cảm lại 6 câu thơ đầu? 1. Hoàn cảnh của Kiều khi ở lầu ? Căn cứ vào các chú thích/ SGK/94 hãy giải thích nghĩa của Ngưng Bích. từ khóa xuân? ? Trong cảnh ngộ ấy, Kiều đã cảm nhận như thế nào về - Không gian trước lầu Ngưng Bích không gian, thời gian? Nhận xét về nghệ thuật miêu tả của tác giả? + Cảnh vật hiện ra bao la, mênh mông, ? Cảm nhận của em về câu thơ: hoang vắng xa lạ và cách biệt. "Bẽ bàng mây sớm đèn khuya Nửa tình, nửa ảnh..tấm lòng" -> Cảnh ngộ cô đơn, tủi hổ, cay đắng ? Cảnh vật ấy được cảm nhận qua con mắt của Thúy Kiều. dáng thương. Khung cảnh ấy gợi lên tâm trạng gì của nàng? GV bình giảng: Đó là bức tranh phản chiếu tâm trạng, suy nghĩ của nhân vật khi bị Tú Bà giam lỏng ở lầu Ngưng Bích. Cảnh vật hiện ra bao la, hoang vắng rợn ngợp và cách biệt. B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS hoạt động cá nhân, suy nghĩ để trả lời B3: Báo cáo kết quả - HS trả lời câu hỏi B4: Đánh giá kết quả - GV đánh giá ý thức, phương pháp học tập của HS Hết tiết 1 B1: Chuyển giao nhiệm vụ 2. Nỗi nhớ những người thân yêu ? Đọc diễn cảm 8 câu thơ tiếp a. Nỗi nhớ người yêu. Thảo luận nhóm - Nhớ tới lời thề tình yêu ngày nào và Nhóm 1: Trong cảnh ngộ của mình, nàng đã nhớ tới ai? hình dung KT đang đau đáu mong chờ Nàng nhớ ai trước, ai sau? Lời thơ nào hướng về kỉ niệm tình tin nàng mà uổng công vô ích. yêu, lời thơ nào hướng về cha mẹ? Việc tác giả để cho TK - Đau đớn, xót xa, ân hận vì đã phụ tình nhớ tới Kim Trọng trước, theo em có hợp lí không?Vì sao? chàng-> sâu sắc, thủy chung. b. Nỗi nhớ cha mẹ .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
15. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Nhóm 2: ? Những kỉ niệm nào đã sống dậy trong lòng TK - Thương cha mẹ ngày đêm ngóng tin khi nàng nhớ về Kim Trọng? con và trông mong sự đỡ đần. ? Nỗi nhớ thương của Kiều trong cảnh ngộ hiện tại cho em những cảm nhận nào về nàng? - Xót thương cha mẹ lúc tuổi già sức yếu Nhóm 3: Nỗi nhớ cha mẹ của Kiều được thể hiện qua những mà nàng không được chăm sóc. hình ảnh thơ nào? Em có nhận xét gì về cách sử dụng ngôn ngữ, NT của tác giả trong đoạn thơ này? -> Hiếu thảo, sâu nặng. Là người tình thủy chung, người con hiếu thảo, giàu GV bình giảng: Trong cảnh ngộ của Kiều, nàng là người đức hi sinh và lòng vị tha đáng thương. đáng thương nhất song nàng đã quên đi cảnh ngộ bản thân... 3. Tâm trạng lo buồn của Kiều - Cảnh lầu VB được nhìn qua tâm trạng ? Đọc diễn cảm 8 câu cuối TK: ? Cảnh lầu Ngưng Bích được miêu tả ntn ở tám câu thơ cuối? + Một cánh buồm thấp thoáng trong cảnh ? Em hãy nhận xét về NT miêu tả của tác giả trên các phương chiều tà gợi nên một nỗi buồn da diết về diện: Vần, nhịp, ngôn ngữ, biện pháp tu từ? Tác dụng của các quê nhà xa cách. biện pháp nghệ thuật trên? -> Thân phận tha hương của Thúy Kiều. ? HĐ cặp đôi: Có thể nói, đoạn thơ là một minh chứng cho + Một cánh: "hoa trôi man mác" giữa NT tả cảnh ngụ tình của ngòi bút thiên tài NDu. Tại sao? dòng nước mênh mông là nỗi buồn về số - Đại diện nhóm trình bày phận lênh đênh vô định. - Câc nhóm khác nghe, nhận xét - "Nội cỏ rầu rầu" giữa"chân mây, mặt đất" một màu xanh mù xa tít là nỗi bi thương, vô vọng, kéo dài không biết đến GV bình giảng: Nguyễn Du đã phát huy cao độ tính đa nghĩa bao giờ. của ngôn ngữ và tính đa dạng của hình tượng, tạo nên nhiều - TN dữ dội"gió cuốn mặt duyềnh, ầm tầng ý nghĩa phong phú. Đoạn thơ gợi tả 4 cảnh, mỗi cảnh ầm tiếng sóng" là tâm trạng hãi hùng, lo đều nhuốm màu tâm trạng. Bốn cảnh được miêu tả trình tự sợ trơcs những tai họa rình rập sẵn sàng từ xa đến gần, hình ảnh, màu sắc từ nhạt mờ đến đậm rõ, âm ập xuống cuộc đời, báo trước dông bão thanh từ tĩnh đến động, tính từ buồn man mác đến kinh sợ của số phận sẽ đến, xô đẩy và vùi dập hãi hùng. Mỗi từ ngữ, hình ảnh là một ẩn dụ về tâm trạng, số cuộc đời Kiều. phận, cảnh và tình hòa quyện, cảnh bộc lộ tình, tình thấm sâu -> Bức tranh thiên nhiên buồn, ảm đạm, vào cảnh. hoang lạnh trước lầu NB. NT tả cảnh ngụ tình đặc sắc, mỗi hình ảnh thiên nhiên đồng thời là một ẩn dụ về tâm trạng và cả về số phận con người. III. Tổng kết 1. Nghệ thuật ? Những đặc sắc nghệ thuật của văn bản? - Miêu tả nội tâm nhân vật: diễn biến tâm ? Đoạn trích giúp em cảm nhận được điều gì về nét đẹp trong trạng được thể hiện qua ngôn ngữ độc tâm hồn và số phận Thúy kiều? thoại và bút pháp tả cảnh ngụ tình. ? Đoạn trích cho em hiểu thêm điều đáng quý nào về tấm - Khắc hoạ tâm lí nhân vật. lòng của Nguyễn Du? - Lựa chọn từ ngữ và dử dụng các BPTT: B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập Điệp ngữ, hình ảnh ẩn dụ, ước lệ - HS hoạt động cá nhân, HĐ cặp đôi để trả lời câu hỏi - Ngôn ngữ độc thoại. B3: Báo cáo kết quả 2. Nội dung - HS trình bày kết quả mà mình tìm hiểu - Nỗi buồn nhớ của Kiều ở lầu Ngưng B4: Đánh giá kết quả Bích chính là tâm trạng cô đơn, lẻ loi. - Các HS trong lớp nghe, nhận xét, bổ sung - Lòng hiếu thảo, thuỷ chung của Thúy - GV đánh giá ý thức, phương pháp học tập của HS Kiều. - Khát vọng tình yêu, hạnh phúc. -> Sự cảm thông sâu sắc của tác giả với nhân vật C, D. Hoạt động luyện tập,vận dụng - Phương pháp : Vấn đáp, thuyết trình, theo nhóm .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
16. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ - Kĩ thuật: động não HĐ CỦA THẦY VÀ TRÒ KIẾN THỨC CẦN ĐẠT II. Hướng dẫn luyện tập IV. Luyện tập, vận dụng *B1. Chuyển giao: yêu cầu HS hđ cá nhân, nhóm thực hiện : ? Qua 8 câu thơ cuối, em hiểu thế nào là nghệ thuật tả cảnh ngụ tỡnh ? Cựng tả quang cảnh lầu Ngưng Bích, nhưng cảnh thiên nhiên trong sáu câu thơ đầu và 8 câu thơ cuối có gì khác nhau. Em hãy chỉ ra sự khác nhau và nêu ý nghĩa? *B2. Thực hiện: - GV yêu cầu HS hđ cá nhân. Theo dõi, đôn đốc HS làm bài - Trình bày bài làm - Nhận xét, bổ sung *B3. Báo cáo: - Theo dõi HS trình bày *B4. Đánh giá: GV nhận xét, đánh gía,cho điểm E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng - Phương pháp: nêu vấn đề - Kĩ thuật: động não Hoạt động của thầy và trò Chuẩn KTKN Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ HĐ tìm tòi, mở rộng *GV nêu yêu cầu: - Vẽ bản đồ tư duy: tâm trạng TK ở lầu Ngưng Bích - Tìm đọc các bài viết về đoạn trích : Kiều ở lầu Ngưng Bích. - Học thuộc lòng đoạn trích và phần ghi nhớ - Sưu tầm những câu thơ, đoạn thơ khác trong Truyện Kiều có sử dụng nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật thông qua độc thoại hoặc tả cảnh ngụ tình. * KK tự đọc: “Kiều báo ân, báo oán” theo nội dung sau: 1. TK báo ân. 2. TK báo oán. 3. Nghệ thuật 4. Nội dung, ý nghĩa văn bản * KK tự đọc: Mã Giám Sinh mua Kiều 1. Chân dung Mã Giám Sinh qua ngoại hình, hành động. 2. Nỗi đau đớn tủi nhục của Kiều. 3. Bản chất con buôn của Mã Giám Sinh. 4. Nghệ thuật 5. Nội dung, ý nghĩa văn bản * Soạn bài: Miêu tả trong văn tự sự : Nghiên cứu ngữ liệu, chuẩn bị bài luyện. - Bước 2: Thực hiện - GV nhắc nhở HS thực hiện - HS làm việc cá nhân ở nhà - HS báo cáo trong tiết học sau Bước 3: Báo cáo - GV nghe HS báo cáo Bước 4: Đánh giá: - GV nhận xét .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
17. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Ngày soạn Dạy Ngày 10/10 11/10 3/10/2021 Tiết 2 3 Lớp 9B 9D TUẦN 6 - TIẾT 26 MIÊU TẢ TRONG VĂN TỰ SỰ I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong một văn bản. - Vai trò, tác dụng của miêu tả trong văn bản tự sự. 2. Năng lực - NL chung : giải quyết vấn đề, sáng tạo, tự học - NL chuyên biệt: hợp tác, sử dụng ngôn ngữ, cảm thụ văn học. 3. Phẩm chất: - Có lòng yêu mến bộ môn, say mê học tập để có kết quả tốt. II. Chuẩn bị 1. GV: Bảng phụ, máy chiếu... 2. HS: Ôn lại các kiến thức về văn bản tự sự và các yếu tố miêu tả, xem lại các văn bản đã học. III. Tổ chức hoạt động dạy và học Hoạt động 1: Khởi động - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chính xác cho học sinh - Phương pháp: Thuyết trình. - Thời gian: 2 phút HĐ của thầy và trò Chuẩn KT, KN cần đạt... B1: Chuyển giao nhiệm vụ - Nhận thức được nhiệm vụ được ? Kể tên các phương thức biểu đạt mà em biết giao ? Nhắc lại vai trò của yếu tố miêu tả trong vb thuyết minh - Tập trung để giải quyết nhiệm vụ B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - Có thái độ học tập đúng đắn, tích - HS hoạt động cá nhân, suy nghĩ để trả lời cực. B3: Báo cáo kết quả - HS trả lời câu hỏi B4: Đánh giá kết quả - GV đánh giá ý thức, phương pháp học tập của HS => GV dẫn vào bài: Trong văn bản tự sự không thể thiếu được yếu tố miêu tả, vậy thế nào là yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự? Yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự có tác dụng gì? Chúng ta hãy vào bài học hôm nay? B. Hoạt động hình thành kiến thức - Mục tiêu: Tổ chức cho học sinh tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự - Phương pháp: nêu vấn đề, thảo luận nhóm............... - Kĩ thuật: động não, khăn trải bàn... - Thời gian: 35 phút HĐ của thầy và trò Chuẩn KT, KN cần đạt.. B1: Chuyển giao nhiệm vụ I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong GV đưa ngữ liệu trên máy đa năng văn bản tự sự ? Đọc đoạn trích phần 1 và cho biết đoạn trích đó được trích từ văn bản nào đã học 1. Ví dụ ? Đoạn trích kể về việc gì ? Nhân vật Vua Quang Trung đã làm gì và xuất hiện như thế - Cảnh trận đánh đền Ngọc Hồi. nào Thảo luận nhóm bàn: ? Chỉ ra những yếu tố miêu tả trong đoạn trích? Các chi tiết miêu tả ấy nhằm thể hiện những đối - Sử dụng những yếu tố miêu tả sinh tượng nào động hấp dẫn. .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
18. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Năng lực tạo lập văn bản: Dựa vào nội dung sách giáo khoa, 2. Ghi nhớ kết hợp với kiến thức đã học:Kể lại nội dung đoạn trích? Nêu vấn đề: ?So sánh đoạn vừa kể với nội dung đoạn trích - Miêu tả cụ thể, chi tiết về cảnh vật, ? Qua đó em rút ra nhận xét gì về vai trò của yếu tố miêu tả nhân vật và sự việc làm cho câu trong văn bản tự sự chuyện trở nên hấp dẫn, gợi cảm. ? Giả sử bỏ hết nhân vật và sự việc thì đoạn văn trên như thế nào? Hãy rút ra kết luận về điều đó? ? Em đã được học văn bản nào có sử dụng yếu tố MT và TS? ? Qua đây em rút ra bài học gì trong khi kể chuyện? B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS hoạt động cá nhân, HĐ nhóm bàn suy nghĩ để trả lời B3: Báo cáo kết quả - HS trả lời câu hỏi; đại diện nhóm trình bày kết quả B4: Đánh giá kết quả - GV đánh giá ý thức, phương pháp học tập của HS ? Đọc ghi nhớ trong SGK? Hoạt động 3: Luyện tập II. Luyện tập - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập - Phương pháp: Thuyết trình. Bài tập 1 - Kĩ thuật: động não....... B1: Chuyển giao nhiệm vụ =>Yếu tố miêu tả làm cho văn bản ? Đọc và nêu yêu cầu của BT1? sinh động, hấp dẫn và giàu chất thơ; *GV yêu cầu: nó góp phần làm cho người đọc có - Gạch 1 gạch dưới y/tố tả người. khoái cảm - Gạch 2 gạch dưới yêú tố tả cảnh. ? Tìm yếu tố miêu tả và nêu tác dụng của nó trong đoạn trích "Cảnh ngày xuân"? ? Đọc và nêu yêu cầu BT3? *GV cho HS làm việc theo nhóm ? Tìm từ, tổ hợp từ nói về nét đẹp của Thuý Kiều? (nhóm 1) ? Tìm từ, tổ hợp từ nói về nét đẹp của Thuý Vân? (nhóm 2) Bài tập 3 ? Trên cơ sở các từ ngữ đó, viết lời giới thiệu về vẻ đẹp của 2 chị em Kiều? B2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - HS hoạt động cá nhân, HĐ nhóm suy nghĩ để làm bài B3: Báo cáo kết quả - HS ; đại diện nhóm trình bày kết quả B4: Đánh giá kết quả - GV đánh giá ý thức, phương pháp học tập của HS D. Hoạt động vận dụng - Phương pháp: nêu vấn đề, thảo luận nhóm - Kĩ thuật: động não, khăn trải bàn - Thời gian: 6 phút HĐ CỦA THẦY VÀ TRÒ KIẾN THỨC CẦN ĐẠT *B1. Chuyển giao:yêu cầu HS hđ nhóm thực hiện : IV. Luyện tập, vận dụng Khi tranh luận về yếu tố MT trong văn TS, có 3 bạn nêu ra 3 ý kiến - Trong văn bản TS, chỉ cần lời kể không cần thêm yếu tố miêu tả. - Phải kết hợp yếu tố MT thì văn bản TS mới sinh động, hấp dẫn. - Trong văn bản TS, càng nhiều yếu tố MT thì càng hay. ? Em đồng ý với ý kiến nào? Tại sao? *B2. Thực hiện: GV yêu cầu HS hđ nhóm. Theo dõi, đôn đốc HS làm bài - Trình bày bài làm - Nhận xét, bổ sung *B3. Báo cáo: Theo dõi HS trình bày .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
19. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ *B4. Đánh giá: GV nhận xét, đánh gía,cho điểm E. Hoạt động mở rộng, tìm tòi - Phương pháp: nêu vấn đề - Kĩ thuật: động não Hoạt động của thầy và trò Chuẩn KTKN Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ HĐ tìm tòi, mở rộng *GV nêu yêu cầu: - Tìm một số văn bản tự sự có yếu tố miêu tả. - Ôn lại các kiến thức về văn bản tự sự - Bước 2: Thực hiện - GV nhắc nhở HS thực hiện - HS làm việc cá nhân ở nhà - HS báo cáo trong tiết học sau Bước 3: Báo cáo - GV nghe HS báo cáo Bước 4: Đánh giá: - GV nhận xét .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023
20. Nguyễn Thị Hạnh THCS Nguyễn Chuyên Mỹ Ngày soạn Dạy Ngày 10/10 11/10 03/10/2022 Tiết 3 4 Lớp 9B 9C TUẦN 6 - TIẾT 27 LUYỆN TẬP: MIÊU TẢ TRONG VĂN TỰ SỰ I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong một văn bản. - Vai trò, tác dụng của miêu tả trong văn bản tự sự. 2. Năng lực - NL chung : giải quyết vấn đề, sáng tạo, tự học - NL chuyên biệt: hợp tác, sử dụng ngôn ngữ. 3. Phẩm chất: - Giáo dục cho học sinh ý thức, trách nhiệm trong học tập II. Chuẩn bị 1. GV: Bảng phụ, máy chiếu... 2. HS: Ôn lại các kiến thức về văn bản tự sự và các yếu tố miêu tả, xem lại các văn bản đã học. III. Tổ chức hoạt động dạy và học Hoạt động 1: Khởi động (2 phut) - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chính xác cho học sinh - Phương pháp: Thuyết trình. HĐ của thầy và trò Chuẩn KT, KN cần đạt... GV dẫn dắt giới thiệu bài mới - Nhận thức được nhiệm vụ được Tiết học hôm nay chúng ta cùng nhau luyện tập sử dụng yếu tố giao miêu tả trong văn tự sự - Tập trung để giải quyết nhiệm vụ - Có thái độ học tập đúng đắn, tích cực. Hoạt động 2: Luyện tập ( 40p) - Mục tiêu: Tổ chức cho học sinh luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự - Phương pháp: nêu vấn đề, thảo luận nhóm............... - Kĩ thuật: động não, khăn trải bàn... HĐ của thầy và trò Chuẩn KTKN I/ Ôn lí thuyết về yếu tố miêu tả nội tâm trong văn bản TS I/ Lí thuyết ?Yếu tố miêu tả trong văn tự sự là gì? Tác dụng GV chốt lại kiến thức II/ Luyện tập 1 Chuyển giao Bài tập 1 II/ Luyện tập ? Tìm yếu tố tả người, tả cảnh trong đoạn trích Chị em Thúy Kiều và đoạn trích Cảnh ngày xuân Bài tập 1 - Nhóm 1: đoạn trích Chị em Tk ? Tìm yếu tố tả người, tả - Nhóm 2: đoạn trích Cảnh ngày xuân cảnh trong đoạn trích Chị ? Phân tích giá trị của những yếu tố miêu tả trong 2 đoạn trích em Thúy Kiều và đoạn 2/ Thực hiện trích Cảnh ngày xuân GV hướng dẫn hs hoạt động theo nhóm Thời gian:15 phút 3/ Báo cáo Học sinh 2 nhóm báo cáo Lăng nghe hs báo cáo - Khắc học chân thực, cụ thể, sinh vẻ đẹp nhân sắc của 2 Chị em TK Bài tập 2 - Nổi bật bức tranh mùa xuân trong sáng, tinh khôi, tràn đầy sức sống và lễ - Viết đoạn văn giới thiệu hội truyền thống tươi đẹp về Chị em Thúy Kiều .................................................................................................................... Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Năm học 2022 - 2023