Đề thi thử vào Lớp 10 môn Ngữ văn (Lần 1) - Trường THCS Châu Khê năm học 2023-2024 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề thi thử vào Lớp 10 môn Ngữ văn (Lần 1) - Trường THCS Châu Khê năm học 2023-2024 (Có đáp án)

1. PGD & ĐT THÀNH PHỐ TỪ SƠN ĐỀ THI THỬ LẦN I TRƯỜNG THCS CHÂU KHÊ MÔN: NGỮ VĂN 9 Thời gian: 120phút I. PHẦN ĐỌC HIỂU (5,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: Ước mơ bây giờ là đánh thắng giặc Mỹ, là Độc lập, Tự do của đất nước. Mình cũng như những thanh niên khác đã lên đường ra tiền tuyến và tuổi trẻ qua đi giữa tiếng bom rơi đạn nổ. Tuổi trẻ của mình đã thấm đượm mồ hôi, nước mắt, máu xương của những người đang sống và những người đã chết. Tuổi trẻ của mình đã cứng cáp trong thử thách gian lao của chiến trường. Tuổi trẻ của mình cũng đã nóng rực vì ngọn lửa căm thù đang ngày đêm hun đốt. Và gì nữa, phải chăng mùa xuân của tuổi trẻ cũng vẫn thắm đượm thêm vì màu sắc của mơ ước và yêu thương vẫn ánh lên trong những đôi mắt nhìn mình. Một đôi mắt đen thâm quầng vì thức đêm nhưng bao giờ đến với mình cũng là niềm vui và sôi nổi. Một đôi mắt long lanh dưới hàng mi dài cũng vậy bao giờ cũng đến với mình tha thiết tin yêu. Và đôi mắt tinh ranh của một người bạn gái nhìn mình như hiểu hết, như trao hết niềm tin. Th. ơi! Đó phải chăng là hạnh phúc mà chỉ Th mới được hưởng mà thôi? Hãy vui đi, hãy giữ trọn trong lòng niềm mơ ước và đề màu xanh của tuổi trẻ ngời rạng mãi trong đôi mắt và nụ cười nghe Thùy! (Trích Nhật kí Đặng Thùy Trâm, NXB Hội Nhà văn, 2005) Câu 1 (0,5 điểm): Tại thời điểm viết những dòng nhật kí trên, tác giả ước mơ điều gì ? Câu 2 (0,5 điểm): Phân tích cấu tạo ngữ pháp của câu sau: "Tuổi trẻ của mình đã cứng cáp trong thử thách gian lao của chiến trường." Xét về cấu tạo ngữ pháp, câu văn đó thuộc kiểu câu nào? Câu 3(1,5 điểm): Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong những câu văn sau: "Tuổi trẻ của mình đã thấm đượm mồ hôi, nước mắt, máu xương của những người đang sống và những người đã chết. Tuổi trẻ của mình đã cứng cáp trong thử thách gian lao của chiến trường Tuổi trẻ của mình cũng đã nóng rực vì ngọn lửa căm thù đang ngày đêm hun đốt." Câu 4 (2,5 điểm) Viết đoạn văn khoảng 2/3 trang giấy thi trình bày suy nghĩ của em về thái độ lạc quan là điều cần thiết trong cuộc sống. Phần II: ( 5,0 đ) Cảm nhận của em về đoạn thơ sau: Kiều càng sắc sảo mặn mà So bề tài sắc lại là phần hơn Làn thu thủy, nét xuân sơn Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh Một hai nghiêng nước nghiêng thành Sắc đành đòi một tài đành họa hai Thông minh vốn sẵn tính trời Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm Cung thương lầu bậc ngũ âm Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương Khúc nhà tay lựa nên chương Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân ( Trích chị em Thúy Kiều- Nguyễn Du) 1
2. ĐÁP ÁN ĐỀ THI THỬ LẦN I I. PHẦN ĐỌC HIỂU Câu 1 (0,5 điểm): Tại thời điểm viết những dòng nhật kí trên, tác giả ước mơ bây giờ là đánh thắng giặc Mỹ, là Độc lập, Tự do của đất nước. Câu 2 (0,5 điểm): - cấu tạo ngữ pháp của câu: "Tuổi trẻ của mình (CN) đã cứng cáp trong thử thách gian lao của chiến trường (VN)." - xét về cấu tạo ngữ pháp, câu văn đó thuộc kiểu câu: đơn Câu 3 (1,5 điểm): -Điệp ngữ “tuổi trẻ của mình”: Tác dụng: - Nhấn mạnh ý nghĩa của tuổi trẻ tác giả: tuổi trẻ đã sống và chiến đấu vì Tổ quốc, đã cùng với thế hệ mình và thế hệ cha anh quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Khẳng định niềm tự hào được cống hiến cho dân tộc. - Tạo nhịp điệu hùng hồn, thiết tha cho câu văn. Câu 4( 2,5 đ) * Giới thiệu vấn đề nghị luận ( 0,25đ): -Thái độ lạc quan là điều cần thiết trong cuộc sống. * Giải thích ( 0,25đ) : Lạc quan là gì? Lạc quan là thái độ sống tốt, có cách nhìn, tin tưởng và luôn hướng về những điều tốt đẹp ở tương lai. * Biểu hiện của tinh thần lạc quan( 0,5đ) -Luôn tươi cười dù có chuyện gì xảy ra. -Luôn yêu đời. -Luôn bình tĩnh xử lí mọi tình huống dù có chuyện gì xảy ra. -Bác Hồ ở trong tù vẫn có thể sáng tác thơ, ngắm trăng. -Các bệnh nhân ung thư vẫn lạc quan để chiến đấu bệnh tật để giành giật sự sống. * Ý nghĩa của tinh thần lạc quan trong cuộc sống ( 0,5đ) +Lạc quan chính là liều thuốc bổ cho sức khỏe, giúp con người có cái nhìn sáng suốt, trí tuệ minh mẫn, hành động đúng đắn. +Tinh thần lạc quan chính là sức mạnh giúp con người vượt qua mọi khó khăn, giúp cho con người ta thêm yêu đời, yêu cuộc sống. 2
3. +Sống lạc quan giúp ta luôn nhìn về tương lai, mong muốn một tương lai tốt đẹp. +Sống lạc quan là yếu tố giúp con người ta tự tin vào chính mình, không yếu đuối gục ngã trước những cạm bẫy của cuộc sống. +Những người lạc quan thường thành công trong cuộc sống và công việc. *Phê phán ( 0,25đ): Những người bi quan, luôn thất vọng, chán nản, buông xuôi. *Bài học( 0,25 đ): + Về nhận thức: Lạc quan là một đức tính tốt đẹp cần có ở mỗi người. + Về hành động: Mỗi chúng ta phải ko ngừng tự rèn luyện,phấn đấu bồi đắp cho mình tinh thần lạc quan. *Liên hệ ( 0,25đ): +Em luôn phải sống lạc quan, biết nuôi dưỡng những suy nghĩ tích cực, quý trọng những gì mình đang có. +Em phải tăng cường rèn luyện óc hài hước, dí dỏm, ko nên tự dằn vặt với những thất bại trong quá khứ. KĐ( 0,25 đ)Có thể nói , đây Là một thái độ sống đẹp. Mỗi chúng ta cần giữu gìn và phát huy. Phần II : (5,0 đ) a.MB: ( 0,5đ) -Nguyễn Du- đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa thế Người có nhiều đóng góp cho nền văn học nước nhà. -Truyện Kiều là tác phẩm tiêu biểu nhất có giá trị nội dung và nghệ thuật cao. Trong Truyện Kiều, dưới ngòi bút bậc thầy của Nguyễn Du, mỗi nhân vật đều hiện lên chân dung hết sức sinh động gợi cảm. -Đoạn trích chị em Thúy Kiều đã trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp, tài năng của Thúy Vân, Thúy Kiều. -Đặc biệt đoạn thơ dưới đây đã để lại trong lòng người đọc ấn tượng khó phai mờ về , vẻ đẹp sắc sảo và tài năng của TK “ Kiều càng sắc .não nhân” b.TB: LĐ1:Khái quát: (0,5đ) -Truyện Kiều có nguồn gốc cốt truyện từ tác phẩm văn học trung quốc” Kim Vân Kiều Truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân nhưng phần sáng tạo của ND rất lớn.Trong đó đoạn 3
4. trích “ Chị em Thúy Kiều” nằm ở phần đầu của tác phẩm có nhan đề” gặp gỡ và đính ước”.Sau khi giới thiệu gia cảnh của gia đình Kiều, tác giả tập trung miêu tả nhan sắc của hai chị em. LĐ 2: Vẻ đẹp sắc sảo của Thúy Kiều: ( 1,5 đ) Kiều càng sắc sảo mặn mà So bề tài sắc lại là phần hơn Làn thu thủy, nét xuân sơn Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh Một hai nghiêng nước nghiêng thành -Khác với tả Thúy Vân, Nguyễn Du chỉ tâm trung miêu tả đôi mắt của nàng . Bởi đôi mắt là sự thể hiện phần tinh anh của tâm hồn và trí tuệ.Cái sắc sảo của trí tuệ và cái mặn mà của tâm hồn đều liên quan đến đôi mắt . Đôi mắt của nàng như làn nước mùa thu và nét lông mày như dáng núi mùa xuân. - Đó là 1 vẻ đẹp vượt ngưỡng, ko một khuôn khổ nào có thể bao trùm lên được, kể cả thiên nhiên vốn được coi là chuẩn mực của cái đẹp trong thơ ca trung đại. Vẻ đẹp ấy khiến thành phải nghiêng, nước phải đổ” một hai nghiêng nước nghiêng thành” LĐ3: Tài năng của Thúy Kiều: (1,5 đ) Khi tả Thúy Vân , tác giả chủ yếu gợi tả nhan sắc mà ko thể hiện cái tài, cái tình của nàng. Thế nhưng khi tả Kiều nhà thơ tả sắc một phần mà dành đến hai phần tả tài năng. -Tài năng của Kiều đạt đến mức lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến gồm cầm, kì, thi họa. -Đặc biệt tài đàn của nàng đã là sở trường , năng khiếu vượt lên trên tất cả mọi người.Cực tả cái tài của nàng cũng để thể hiện cái tâm đặc biệt của nàng. -Cung đàn “bạc mệnh “ mà kiều tự sáng tác khiến người nghe phải sầu não, phải đau khổ theo tiếng đàn. Cung đàn bạc mệnh ấy chính là sự ghi lại tiếng lòng của một trái tim đa sầu, đa cảm. =>Vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp cả cái tài, tình, sắc. Đằng sau sắc đẹp và tài hoa, tâm hồn phong phú đa sầu đa cảm là 1 viễn cảnh về số phận , về mệnh trời dành riêng cho nàng Có thể nói chân dung của Thúy Kiều cũng là chân dung mang tính cách số phận. Vẻ đẹp của nàng khiến tạo hóa phải ghen ghét, đố kị “hoa ghen, liễu hờn” dự báo một cuộc đời đầy sóng gió. LĐ4:NT,Đánh giá, liên hệ ( 0,5đ) -Thể thơ lục bát mang đậm bản sắc dân tộc. -ND đã sử dụng bút pháp ước lệ tượng trưng. -Nghệ thuật đòn bẩy. - Lựa chọn và sử dụng ngôn ngữ miêu tả tài tình -Đoạn trích CETK là đoạn trích tiêu biểu cho bút pháp tả người KB( 0,5đ) : -Có thể nói đoạn thơ trên tiêu biểu cho bút pháp tả người, tác giả đã khắc họa rõ nét chân dung hai chị em. 4
5. - Ca ngợi vẻ đẹp, tài năng của con người và dự cảm về kiếp người tài hoa bạc mệnh là biểu hiện củ a cảm hứng nhân văn ở ND. 5