Đề kiểm tra học kì 2 môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2023-2024 - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ (Có đáp án + Ma trận)

Nội dung tài liệu: Đề kiểm tra học kì 2 môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2023-2024 - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ (Có đáp án + Ma trận)

1. UBND HUYỆN AN LÃO MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II TRƯỜNG THCS NGUYỄN CHUYÊN MỸ NĂM 2023 - 2024 MÔN: NGỮ VĂN 9 ( Thời gian làm bài: 90 phút) Mức đ Vận dụng Tổng ộ Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao Chủ đề - Nhận biết - Hiểu nội dung - Liên hệ về một nội dung của đoạn trích vấn đề gợi ra từ 1 chi tiết - Hiểu, phân đoạn trích trong đoạn tích tác dụng ĐỌC - trích của việc sử HIỂU dụng biện pháp nghệ thuật. Số Số Số câu Số Số Số điểm Số Số điểm Số Số câu điểm điểm câu câu câu điểm 1 0,5 2 1,5 1 2,0 4 4,0 LÀM Làm bài văn VĂN nghị luân về (nghị luận một đoạn thơ văn học) trong một bài thơ Số Số điểm Số Số câu câu điểm 1 6,0 1 6,0 Số Số Số câu Số Số Số điểm Số Số điểm Số Số Tổng câu điểm điểm câu câu câu điểm 1 0,5 2 1,5 1 2,0 1 6,0 5 10 5% 15% 20% 60% 100%
2. UBND HUYỆN AN LÃO ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ II TRƯỜNG THCS NGUYỄN CHUYÊN MỸ NĂM 2023 - 2024 MÔN: NGỮ VĂN 9 ( Thời gian làm bài: 90 phút) PHẦN I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm). Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi: “Các em học sinh thân mến, có lẽ các em sẽ ngạc nhiên khi hôm nay thầy sẽ nói với các em về căn bệnh mà ít nhiều chúng ta sẽ mắc phải. Căn bệnh này tuy không làm chết người ngay lập tức nhưng nguy hiểm lắm, nếu nhiều người không quyết tâm chạy chữa thì họ có thể trở thành những người vô dụng. Nguy hiểm hơn nữa nếu xã hội có nhiều người mắc bệnh này thì sẽ trở nên nghèo nàn lạc hậu, không bao giờ tiến bộ được. Căn bệnh này làm cho con bệnh dần dần trở thành người có nhân cách thấp kém, sống theo lối bầy đàn và không giúp ích gì cho xã hội. Đó là thầy đang muốn nói về căn bệnh lười, một căn bệnh có nguy cơ lan rộng một cách nhanh chóng. Bệnh này có những biểu hiện và triệu chứng như sau: lười học, lười nghe giảng, lười làm bài tập, lười suy nghĩ, lười phản biện, lười đặt câu hỏi. Tại sao như vậy? Lười đọc sách hoặc chỉ đọc những cuốn sách nhảm nhí, lười đọc kiến thức tham khảo; lười lao động, lười làm việc chân tay kể cả những điều phục vụ cho chính bản thân mình; lười tập thể dục thể thao, rèn luyện thân thể. Kể ra thì còn nhiều triệu chứng lười nữa. Chắc rằng mỗi em đều cảm thấy mình đã mắc phải những triệu chứng đó. Mỗi một người đều có một thời gian sống rất hữu hạn, nếu họ mắc phải bệnh lười thì khoảng thời gian sống đó càng trở nên rất ngắn ngủi. Con bệnh sống một cách uể oải, họ không suy nghĩ gì, không làm được một việc gì mặc cho thời gian vẫn trôi đi từ giờ này sang giờ khác, ngày này qua ngày khác, thậm chí năm này qua năm khác”. ( “Một phút chữa bệnh lười”, Thầy Văn Như Cương) Câu 1 (0,5 điểm). Theo đoạn trích, bệnh này có những biểu hiện và triệu chứng như thế nào? Câu 2 (0,5 điểm). Nội dung chính được đề cập đến trong đoạn trích trên là gì? Câu 3 (1,0 điểm). Phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ liệt kê được sử dụng trong đoạn văn:“Căn bệnh này tuy không làm chết người ngay lập tức nhưng nguy hiểm lắm, nếu nhiều người không quyết tâm chạy chữa thì họ có thể trở thành những người vô dụng. Nguy hiểm hơn nữa nếu xã hội có nhiều người mắc bệnh này thì sẽ trở nên nghèo nàn, lạc hậu, không bao giờ tiến bộ được. Căn bệnh này làm cho con bệnh dần dần trở thành người có nhân cách thấp kém, sống theo lối bầy đàn và không giúp ích gì cho xã hội.” Câu 4 (2,0 điểm): Từ nội dung đoạn trích, em hãy viết một đoạn văn ( khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của sự cần cù chăm chỉ. PHẦN II: LÀM VĂN: (6.0 điểm) Câu 5. (6,0 điểm) Hãy viết một bài văn trình bày cảm nhận của em về khổ thơ sau: “ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chin mùa xuân ” (Trích, Viễn Phương, Viếng lăng Bác, Ngữ văn 9, Tập 2, NXBGD Việt Nam 2005, tr.58)
3. UBND HUYỆN AN LÃO HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ KIỂM TRA TRƯỜNG THCS NGUYỄN CHUYÊN MỸ GIỮA HỌC KÌ I - NĂM 2023-2024 MÔN: NGỮ VĂN 9 ( Thời gian làm bài: 90 phút) PHẦN I. ĐỌC HIỂU ( 4 điểm) Thang Câu Yêu cầu cần đạt điểm Câu 1 Theo đoạn trích, bệnh này có những biểu hiện và triệu chứng như 0,5 sau: lười học, lười nghe giảng, lười làm bài tập, lười suy nghĩ, lười phản biện, lười đặt câu hỏi. Câu 2 - Nội dung của văn bản: Sự nguy hiểm của căn bệnh lười, những biểu 0,5 hiện và hậu quả nghiêm trọng do căn bệnh này gây ra. Khuyên mọi người cần phải cần cù, chăm chỉ Câu 3 * Biện pháp tu từ liệt kê: “ ... nghèo nàn, lạc hậu, không bao giờ tiến bộ 0,25 được nhân cách thấp kém, sống theo lối bầy đàn và không giúp ích gì cho xã hội.” *Tác dụng của biện pháp tu từ: - Tạo nhịp điệu cho câu văn, giúp câu văn cụ thể, sinh động, nổi bật, tăng 0,25 sức gợi hình, gợi cảm, tăng sức thuyết phục cho sự diễn đạt. - Diễn tả đầy đủ, cụ thể, chi tiết những nguy hiểm, hậu quả nghiêm trọng 0,25 của căn bệnh lười. Khẳng định bệnh lười là một căn bệnh cần phải phòng tránh, không nên để mắc phải - Nghệ thuật liệt kê còn giúp tác giả thể hiện thái độ phê phán, lên án mạnh mẽ đối với người mắc bệnh lười. Mong muốn mọi người nhận thức được 0,25 tác hại của căn bệnh này mà phòng tránh và chữa trị kịp thời nếu mắc phải Câu 4 * Về kỹ năng 0.5 - Viết đúng hình thức một đoạn nghị luận xã hội, lập luận chặt chẽ. - Không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu. * Về kiến thức: Học sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách song cần đảm bảo một số nội dung chính sau: b. Nội dung * Giới thiệu vấn đề: Đức tính chăm chỉ vô cùng cần thiết trong cuộc sống. 0,25 *Bàn luận vấn đề. +Giải thích vấn đề: - Chăm chỉ là sự cố gắng, nỗ lực làm một việc đó để đạt được kết quả tốt. 0,25 - Người chăm chỉ, cần cù thì không ngại khó khăn, gian khổ và luôn kiên trì đến khi đạt được thành quả mới dừng lại. + Ý nghĩa, vai trò của đức tính chăm chỉ: - Chăm chỉ là một đức tính quý giá của con người. 0,25 - Giúp cho con người đạt được những điều mình mong muốn trong cuộc sống. - Rèn luyện đức tính kiên nhẫn cho mỗi người. - Ông cha ta có câu “cần cù bù thông minh”, sự chăm chỉ, bền bỉ cũng đóng
4. vai trò quan trọng không kém so với tài năng. 0,25 (Lấy dẫn chứng chứng minh) - Quả thật, đức tính cần cù chăm chỉ vô cùng quan trọng, quyết định đến sự thành công hay thất bại của con người 0,25 +Phản đề: Phê phán những người lười biếng, ỷ lại và không chịu cố gắng. *Bài học nhận thức và hành động -Mỗi người cần hiểu được vai trò, ý nghĩa của sự cần cù, chăm chỉ -Ngợi ca và trân trọng những tấm gương về sự chăm chỉ. 0,25 +Liên hệ bản thân: Là một học sinh, bản thân tôi cũng cố gắng học tập thật chăm chỉ. - Tích cực rèn luyện nâng cao kiến thức, kĩ năng sống và cả thể chất phấn đấu để trở thành con ngoan trò giỏi. PHẦN II. LÀM VĂN (6 điểm) Hình thức - Đúng kiểu bài nghị luận về một đoạn thơ trong 1 bài thơ 0,5 - Bố cục mạch lạc, luận điểm rõ ràng, lời văn cô đọng, hàm súc, không mắc lỗi điểm chính tả, ngữ pháp. Nội dung a. Mở bài - GT về Viễn Phương: VP ( 1928- 2005), tên thật là Phan Thanh Viễn, quê ở 0,5 An Giang. Ông là cây bút trưởng thành trong phong trào văn nghệ giải phóng điểm miền Nam. Thơ ông nhỏ nhẹ, trầm lắng, giàu cảm xúc nên chiếm được cảm tình của nhiều bạn đọc. - GT về bài thơ: Viếng lăng Bác - Giới thiệu vấn đề nghị luận và trích dẫn khổ thơ : Cảm xúc của tác giả khi đứng trước thềm lăng Bác Trích thơ Câu b. Thân bài 0,5 5 1. Khái quát: điểm - Hoàn cảnh ra đời: năm 1976 . - Mạch cảm xúc của cả bài thơ được thể hiện theo trình tự thời gian vào lăng viếng Bác của nhà thơ. - Vị trí: Khổ thơ trên là khổ đầu của bài thơ, đã thể hiện niềm xúc động của nhà thơ khi đứung trước thềm lăng Bác. 2/ Cảm nhận * Đứng trước thềm lăng , tình cảm nhà thơ dành cho Bác được gợi lên từ 1,0 hình ảnh “ mặt trời” điểm Phân tích 2 hình ảnh mặt trời + Hai câu thơ sóng đôi, hô ứng với nhau với 2 hình ảnh mặt trời. - Mặt trời đi qua trên lăng là mặt trời thưc được nhà thơ nhân hóa qua động từ đi, thấy đó là một hành tinh quan trọng nhất của vũ trụ mang ánh sáng, sự sống đến cho muôn loài, nó là nguồn cội của sự sống, ánh sáng, gợi lên sự kì vĩ, bất tử, vĩnh hằng - Mặt trời trong lăng: là hình ảnh ẩn dụ sáng tạo chỉ Bác Hồ....
5. - Nhà thơ ví Bác như vầng mặt trời, đặt hình ảnh « mặt trời trong lăng » trong mối quan hệ song song với « mặt trời trên lăng » là để nâng cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác lên ngang tầm vũ trụ đồng thời gợi gợi cho người đọc liên tưởng tới sự nghiệp CM vĩ đại, trí tuệ tuyệt vời, tình thương bao la và công lao to lớn của Người. * Nhà thơ xúc động trước tình cảm thiêng liêng của dòng người vào lăng 2,0 viếng Bác. điểm - Cách nói điệp cấu trúc câu cùng điệp từ ngày ngày kết hợp với giọng thơ nhẹ nhàng diễn tả sự đều đặn tuần hoàn của thời gian, gợi hình ảnh từng bước chân chậm dãi của dòng người vào lăng viếng Bác với tất cả niềm thương nhớ tha thiết và như khẳng định quy luật đều đặn vĩnh viễn trong tình cảm muôn dân VN với Bá. - Hình ảnh tràng hoa là hình ảnh ẩn dụ sáng tạo được gợi ra từ nét nghĩa thực. Từ hình ảnh dòng người vào lăng viếng Bác dài vô tận nhà thơ liên tưởng tới tấm lòng tình cảm của triệu triệu người dân VN kết lại thành tràng hoa tình cảm dâng lên Bác 79 mùa xuân . - Bảy mươi chín mùa xuân: là một hình ảnh thơ rất sáng tạo với sự kết hợp của phép tu từ hoán dụ và ẩn dụ chỉ Bác tròn 79 tuổi và cũng chỉ cuộc đời của Bác đẹp như những mùa xuân . ( Có thể phân tích mở rộng thêm: Dấu chấm lửng khép lại đoạn thơ kết hợp 0,5 với giọng thơ tha trầm lắng, thiết tha ) c/Đánh giá điểm - Thể thơ tự do, giọng điệu thơ nhỏ nhẹ, trầm lắng, thành kính, trang nghiêm cùng với việc lực chọn những hình ảnh thơ đẹp, chân thực, ngôn ngữ thơ bình dị giàu cảm xúc kết hợp với việc tác giả sử dụng từ ngữ linh hoạt , các biện pháp tu từ đặc sắc : ẩn dụ, hoán dụ....đoạn thơ thơ đã thể hiện sâu sắc, sinh động lòng thành kính, niềm biết ơn vô hạn của nhà thơ dành cho Bác Hồ khi đứng trước thềm lăng Bác 0,5 3/ Kết bài - Khẳng địnhlại vai trò, ý nghĩa của đoạn thơ trong bài thơ điểm -Khẳng định sự đóng góp, thành công của tác phẩm và tình cảm của tác giả - Liên hệ bản thân * Lưu ý Bài viết có sự sáng tạo 0,5 - Sáng tạo về nội dung:liên hệ với tác phẩm cùng đề tài, nét riêng trong phong cách điểm của tác giả - Sáng tạo về hình thức: Mở bài, kết bài, tổ chức triển khai luận điểm... BGH DUYỆT TỔ TRƯỞNG DUYỆT GIÁO VIÊN RA ĐỀ Nguyễn Thị Huyền Nguyễn Thị Hạnh