Đề kiểm tra cuối học kì 2 môn Ngữ văn 9 - Năm học 2022-2023 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề kiểm tra cuối học kì 2 môn Ngữ văn 9 - Năm học 2022-2023 (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀĐÀO TẠO ĐỀKIỂM TRA CUỐIHỌC KÌ II BẮC NINH NĂMHỌC 2022 - 2023 Môn: Ngữ văn9 Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giaođề) Câu 1 (3,0 điểm) Đọcđoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu Ta làm con chim hót Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hòa ca Một nốt trầm xao xuyến. Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng chođời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc. (Ngữ văn9, Tập hai) a. Đoạn thơ trên trích trong tác phẩm nào? Tác giả là ai? b. Xét về cấu tạo ngữ pháp, câu thơ: “Ta làm con chim hót” thuộc kiểu câu gì? c. Các hình ảnh “con chim, cành hoa, nốt trầm” có những đặcđiểm gì giống nhau? d. Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong hai câu thơ: Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc. Câu 2 (2,0 điểm) Từ nội dung về lẽ sống củađoạn thơ trên, anh (chị) hãy viếtđoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) với chủ đề: Trong cuộc sống, mỗi chúng ta không nên chỉ biết sống cho riêng mình. Câu 3 (5,0 điểm) Cảm nhận vẻ đẹp của nhân vật PhươngĐịnh trong tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê (Ngữ văn 9,tập 2 - NXB Giáo dục Việt Nam). === Hết ===
2. SỞ GIÁO DỤC VÀĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM BẮC NINH ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ II Nămhọc 2022 - 2023 Môn: Ngữ văn - Lớp 9 Câu Nội dung Điểm 1 Đọcđoạn thơ và thực hiện các yêu c ầu 3,0 a. Đoạn thơ trên trích trong tác phẩm: “Mùa xuân nho nhỏ”. 0,25 Tác giả: Thanh Hải. 0,25 b. Xét về cấu tạo ngữ pháp câu thơ: “Ta làm con chim hót” là câu đơn 0,5 c. Các hình ảnh “Con chim, cành hoa, nốt trầm” cóđiểm giống nhau là: - Là những hình ảnh bình dị khiêm nhường của thiên nhiên mang lại 0,25 niềm vui, vẻ đẹp chođời. - Là những hình ảnh mangước nguyện chân thành, tha thiết của nhà 0,25 thơ được cống hiến những gì tốt đẹp dù bé nhỏ đơn sơ cho cuộc đời. d. Phép tu từ được sử dụng: +Điệp ngữ: Dù là 0,25 + Hoán dụ: Tuổi hai mươi, khi tóc bạc 0,25 * Tác dụng của biện pháp tu từ hoán dụ vàđiệp ngữ: - Nhấn mạnh khát vọng được cống hiến cho cuộcđời một cách bền 0,5 bỉ, mãnh liệt, cống hiến không ngừng nghỉ, mệt mỏi, bất chấp thời gian, tuổi tác của tác giả. - Giọng thơ tha thiết, ngân vang, hình ảnh giàu ý nghĩa khái quát kết 0,5 hợp với các phép tu từ giúp đoạn thơ 2 Anh (chị) hãy viếtđoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) với chủ đề: Trong 2,0 cuộc sống, mỗi chúng ta không nên chỉ biết sống cho riêng mình. - Về hình thức: Viếtđúng hình thứcđoạn văn, có b ố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, không mắc lỗi về dùng từ, đặt câu, diễn đạt. - Về nội dung: Bài viết học sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cầnđảm bảo ý cơbản sau: - Sống cho riêng mình là lối sống ích kỉ, hẹp hòi, luônđặt quyền lợi 0,5 của bản thân lên trước. - Cách sống nhưvậy sẽ ít bạn bè,đơnđộc, không có người sẻ chia, 0,5 giúp đỡ khi gặp khó khăn, buồn phiền. Người ích kỉ sẽ không thể làm việc nhóm, thậm chí còn phá hoại tinh thần tập thể. - Sống ích kỉ sẽ dẫn đến bệnh vô cảm, cănbệnh nguy hiểm khiến xã 0,5 hội không có tình thương đi ngược với truyền thống đạo lí của dân tộc. - Là học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, mỗi người cần nhận thức 0,5 rõ vấn đề, biết sống vì người khác, biết yêu thương giúpđỡ những người xung quanh, ta sẽ có thêm niềm vui được nhận lại sự trân trọng, yêu mến của họ và trở thành người có ích cho xã hội. 3 Cảm nhận vẻ đẹp của nhân vật Phương Định trong tác phẩm 5,0 “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê. A. Yêu cầu chung - Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận văn học về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích có mở bài, thân bài, kết bài.
3. - Xácđịnhđúng vấnđề nghịluận. Triển khai vấnđề nghị luận thành các luậnđiểm. - Vận dụng tốt các thao tác lập luận kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng, thể hiện sự cảm nhận sâu sắc. - Bài viết không mắc lỗi về dùng từ,đặt câu, diễn đạt. B. Yêu cầu cụ thể (thí sinh có thể trình bày theo hướng sau). 1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm và nêu vấnđề nghị luận. - Tác giả Lê Minh Khuê trong kháng chiến chống Mĩ, gia nhập thanh 0,5 niên xung phong và bắt đầu viết văn vàođầu những năm 70. Là cây bút nữ chuyên về truyện ngắn. Trong những năm chiến tranh, Lê Minh Khuê viết về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ ở tuyến đường Trường Sơn. Sau 1975, tác phẩm bám sát vào những chuyển biến của xã hội trên tinh thần đổi mới. - Truyện “Những ngôi sao xa xôi” được viết năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra ác liệt. - Nhân vật PhươngĐịnh, nhân vật chính của truyện là nữ thanh niên xung phong xinhđẹp, giàu tình cảm, dũng cảm, kiên cường. 2. Hoàn cảnh sống, chiến đấu và công việc của PhươngĐịnh. - Cô cùngđồngđội sống trong hang, dưới chân một caođiểm, hàng 1,0 ngày cô phải phơi mình ra giữa vùng trọngđiểm bắn phá ác liệt của máy bay Mĩcảm nhận rõ ràng cái chết rình rập. - Công việc của PhươngĐịnh vàđồng đội cô là công tác trinh sát mặt đường:đo vàước tính khối lượngđấtđá cần san lấp, đếm bom nổ và chưanổ, nếu cần thì phá bom.Đây là công việc đặc biệt nguy hiểm. - Điều kiện sống vô cùng khắc nghiệt: có khi phải chạy trên caođiểm cả ban ngày dưới cái nóng trên 30độ và máy bayđịch ậpđến bất cứ lúc nào 3. Vẻ đẹp của PhươngĐịnh. * PhươngĐịnh là nữ thanh niên xung phong có ngoại hình xinh 2,5 đẹp, nhạy cảm và thích quan tâmđến hình thức của mình - Tự nhận xét mình là cô gái khá, hai bím tóc dày, mềm, cổ cao kiêu hãnh nhưđài hoa loa kèn,mắt dài màu nâu nheo lại như chói nắng,có cái nhìn sao mà xa xăm. - Hay quan tâmđến hình thức của mình, thích ngắm mắt mình trong gương, thích làm duyên và tỏ ra kiêu kì * Giữa chiến trường khói lửa, Phương Định vẫn hồn nhiên, mơ mộng, lạc quan yêuđời. - PhươngĐịnh hay nhớ về kỉ niệm tuổi học trò, kỉ niệm bên mẹ trong căn gác nhỏ, nhớ về thành phố tuổi thơ. - Là cô gái rất lạc quan yêuđời, thích hát và cô hát rất hay. Tiếng hát của cô và đồng đội là tiếng hát át tiếng bom, át gian khổ, hy sinh. * PhươngĐịnh nồng ấm tình yêu thươngđồng đội . - Cô quý mến, cảm phục ngưỡng mộ các anh bộ đội, với cô “những người đẹp nhất, thông minh, can đảm nhất và cao thượng nhất là những người mặc quân phục màu xanh và có ngôi sao trên mũ”. - Hiểu, đồng cảm với sở thích và tâm trang của chi Thao, lo lắng cho chị khi chị đi làm nhiệm vụ mãi chưavề. - Yêu thương, chăm sóc Nho chuđáo. * Phương Định còn là nữ thanh niên xung phong có tinh thần trách nhiệm cao với công việc, dũng cảm, không sợ hy sinh
4. - Cái chết luôn rình rập nhưng cô không e ngai, chỉ nghĩ làm sao phải phâ bom để thông đường cho xe ra tiền tuyến. - Tâm lí PhươngĐịnh trong lần phá bom được ngòi bút Lê Minh Khuê miêu tả rất tinh tế , chính xácđã khắc họa được vẻ đẹpdũng cảm gan dạ của cô: - Khi đến gần quả bom: Không khí căng thẳng, vắng lặngđến phát sợ, Phương Địnhđã tưởng tượng ra ánh mắt của những anh cao xạ đang dõi theo để lòng tự trọng trong cô được khích lệ, cô bình tĩnh dũng cảmđối mặt với hiểm nguy. - Khi kề bên quả bom cô bình tĩnh hànhđộng gọn sắc, mau lẹ, chính xác. -Khi chờ đợi tiếng quả bom nổ: Cũng căng thẳng và ngột ngạt. Lúc này cô nín thở chờ đợi. PhươngĐịnh có nghĩ đến cái chết nhưng là cái chết mờ nhạt, không cụ thể. Còn cái chính liệu mìn có nổ, bom có nổ không và làm thế nào để phá lại nó lần thứ hai.Đó là tinh thần trách nhiệm cao với công việc, gan góc, dũng cảm không sợ hy sinh, không ngại gian khổ. - Khi bom nổ: Một tiếng nổ kỳ quái váng óc, ngực nhóiđau, mắt cay mãi mới mở ra. Mùi thuốc bom buồn nôn -> PhươngĐịnh là một chiến sĩ phá bom dũng cảm và kiên cường. 4. Nghệ thuật miêu tả nhân vật PhươngĐịnh - Tác giả thể hiện sinhđộng, tự nhiên nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân 0,5 vật chân thực tinh tế, đặc biệt là tâm lí Phương Định trong lần phá bom. - Ngôi kể thứ nhất, người kể chuyện là PhươngĐịnh,vừa là nhân vật chính cuộc sống tính cách và vẻ đẹp của nhân vật hiện lên thật chân thực, sinh động. - Giọng điệu và ngôn ngữ sinh động, trẻ trung gần với lờiăn tiếng nói thường ngày của người Hà Nội, giàu nữ tính. 5. Khẳng định vẻ đẹp của PhươngĐịnh - Vẻ đẹp của PhươngĐịnh tiêu biểu cho vẻ đẹp của thế hệ thanh niên 0,5 Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứunước, những con người có lý tưởng caođẹp, dũng cảm, lạc quan, cóđời sống tâm hồn phong phú. Họ như những ngôi sao tỏa sáng trênđại ngàn Trường Sơnmột thời oanh liệt. - Tình cảm, suy nghĩvà liên hệ bản thân: Nhân vật để lại trong lòng độc giả những tình cảm trân trọng, ngưỡng mộ, yêu thương, nể phục trước vẻ đẹp của thế hệ thanh niên Việt Nam “Xẻng tay mà viết nên trang sử vàng”