Bài giảng Vật lí 9 - Tiết 59, Bài 53: Sự phân tích ánh sáng trắng

Nội dung tài liệu: Bài giảng Vật lí 9 - Tiết 59, Bài 53: Sự phân tích ánh sáng trắng

1. KiÓm tra bµi cò 1. Kể tên các nguồn phát ánh sáng trắng và các nguồn phát ánh sáng màu. 2. Khi chiÕu chïm s¸ng tr¾ng qua c¸c tÊm läc mµu ta thu ®îc kÕt qu¶ nh thÕ nµo? 3. Ngêi ta t¹o ra ¸nh s¸ng mµu b»ng nh÷ng c¸ch nµo?
2. ➢Taïi sao caàu voàng xuaát hieän ? ➢Taïi sao caàu voàng coù 7 maøu ?
3. Tiết 59- Bài 53: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
4. L¨ng kÝnh lµ mét khèi trong suèt cã 3 gê song song (L¨ng trô ®øng). Bè trÝ thÝ nghiÖm: - §Æt mét khe hÑp tríc nguån s¸ng tr¾ng ®Ó ®îc 1khe s¸ng hÑp. - §Æt l¨ng kÝnh sao cho c¹nh cña nã song song víi khe s¸ng tr¾ng hÑp ®ã. - §Æt mµn ch¾n sau l¨ng kÝnh ®Ó thu ®îc chïm tia s¸ng lã.
5. SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG Lăng kính Thí nghiệm hình 53.18
6. Ánh sáng chiếu Sau lăng kính ta quan đến lăng kính là sát được một dải ánh ánh sáng trắng. sáng màu từ đỏ đến tím, như cầu vồng. Nguồn phát ánh Màn sáng trắng Lăng A Đỏ kính Cam Tấm chắn Vàng tạo khe sáng Lục Lam Chàm Tím B 9
7. ñoû Khe heïp A cam vaøng luïc lam chaøm tím Laêng kính Maøn aûnh B
8. *Môc ®Ých thÝ nghiÖm: ThÊy râ sù t¸ch c¸c d¶i mµu riªng rÏ. *C¸ch lµm thÝ nghiÖm: dïng tÊm läc mÇu ®Ó ch¾n chïm s¸ng (tÊm läc nµy cã thÓ ®Æt tríc m¾t hoÆc tríc khe s¸ng) H·y dù ®o¸n h×nh ¶nh quan s¸t ®îc? *TiÕn hµnh thÝ nghiÖm
9. Khe hÑp A H×nh ¶nh quan H·ys¸t m«®îc: t¶ dïng htÊm×nh läc ¶nh ®á thÊy L¨ng kÝnh quanv¹ch s¸t ®á, ® dïng- tÊm läc xanh thÊyîc? v¹ch xanh, hai v¹ch nµy kh«ng n»m Khe hÑp A cïng mét chç L¨ng kÝnh Hình 53
10. b) Thí nghiệm 2b • Môc ®Ých thÝ nghiÖm: ThÊy râ sù ng¨n c¸ch gi÷a d¶i mµu ®á vµ d¶i mµu xanh • C¸ch lµm thÝ nghiÖm: Ch¾n khe s¸ng b»ng tÊm läc nöa trªn mµu ®á, nöa díi mµu xanh. H·y m« t¶ h×nh ¶nh H×nh ¶nh quan Khe hÑp A s¸tquan ®îc: s¸t ThÊy ®- hai v¹chîc? ®á vµ xanh t¸ch rêi nhau L¨ng kÝnh
11. C3: Em hãy dựa vào các kết quả quan sát được ở trên để nhận định sự đúng, sai của hai ý kiến sau : Lăng kính đã nhuộm các màu khác nhau cho chùm sáng SAI trắng. Trong chùm sáng trắng có chứa sẵn các ánh sáng màu. Lăng kính chỉ có tác dụng tách các chùm sáng màu đó ra, ĐÚNG cho mỗi chùm đi theo một phương vào mắt. Bản thân lăng kính là một khối thủy tinh trong suốt không màu, nên nó không thể đóng vai trò như tấm lọc màu được. Nếu lăng kính có tác dụng nhuộm màu cho chùm tia sáng thì tại sao chỗ này chỉ nhuộm màu xanh, chỗ kia chỉ nhuộm màu đỏ? Trong khi đó các vùng mà các tia sáng đi qua trong lăng kính có tính chất hoàn toàn giống nhau. Như vậy ý kiến đúng là ý kiến thứ hai.
12. Kết luận:  Ánh sáng trắng qua lăng kính được phân tích thành dải màu (từ đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím).  Lăng kính có tác dụng tách riêng các chùm sáng màu có sẵn trong chùm ánh sáng trắng theo các phương khác nhau.  Ánh sáng màu qua lăng kính vẫn giữ nguyên màu đó.
13. Quan sát mặt ghi của một đĩa CD dưới ánh sáng trắng với các góc nhìn khác nhau. C5: H·y m« t¶ h×nh ¶nh quan s¸t ®îc? 17
14. C6: - ¸nh s¸ng chiÕu ®Õn ®Üa CD lµ ¸nh s¸ng mµu g×? - ¸nh s¸ng tõ ®Üa CD ®Õn m¾t ta cã nh÷ng mµu nµo? - T¹i sao cã thÓ nãi thÝ nghiÖm 3 còng lµ thÝ nghiÖm ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng? Kết luận: Có thể phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu bằng cách cho nó phản xạ trên trên mặt ghi của một đĩa CD.
15. C7: Có thể coi dùng tấm lọc màu như một cách phân tích AS trắng thành AS màu được không? C7: ChiÕu chïm s¸ng tr¾ng qua tÊm läc mµu ®á ta ®îc ¸nh s¸ng ®á, ta cã thÓ coi tÊm läc mµu ®á cã t¸c dông t¸ch chïm s¸ng ®á ra khái chïm s¸ng tr¾ng. NÕu thay tÊm läc mµu ®á b»ng tÊm läc mµu xanh th× ta l¹i ®îc ¸nh s¸ng xanh. Cø nh thÕ cho c¸c tÊm läc mµu kh¸c ta sÏ biÕt ®îc trong chïm s¸ng tr¾ng cã nh÷ng ¸nh s¸ng nµo. §©y còng lµ mét c¸ch ph©n tÝch ¸nh s¸ng tr¾ng. • Lu ý: Ph©n tÝch mét chïm s¸ng tr¾ng tøc lµ ta t×m c¸ch t¸ch tõ chïm s¸ng ®ã ra nh÷ng chïm s¸ng mµu kh¸c nhau.
16. 24 CÇu vång
17. *CỦNG CỐ Câu 1: Sự phân tích ánh sáng trắng được quan sát trong thí nghiệm nào sau đây? A. Chiếu một chùm sáng trắng vào một gương phẳng. B. Chiếu một chùm sáng trắng qua một tấm thuỷ tinh mỏng. C. Chiếu một chùm sáng trắng qua một lăng kính. D. Chiếu một chùm sáng trắng qua một thấu kính phân kì. 27
18. *CỦNG CỐ Câu 2: Có thể kết luận như câu nào dưới đây ? A.Chiếu một tia sáng đơn sắc đỏ vào mặt ghi của một đĩa CD, ta có thể thu được ánh sáng trắng. B.Chiếu một tia sáng đơn sắc đỏ vào mặt ghi của một đĩa CD, ta có thể thu được ánh sáng xanh. C.Chiếu một tia sáng trắng vào mặt ghi của một đĩa CD, ta có thể thu được ánh sáng xanh. D.Chùm sáng trắng phản xạ trên mặt ghi của đĩa CD là chùm sáng màu 28
19. Bài 53: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG • KiÕn thøc cÇn nhí * Trong chïm s¸ng tr¾ng cã chøa nhiÒu chïm s¸ng mµu kh¸c nhau. * Ph©n tÝch chïm s¸ng tr¾ng tøc lµ t×m c¸ch t¸ch chïm s¸ng tr¾ng ®ã thµnh nh÷ng chïm s¸ng mµu kh¸c nhau. * Cã nhiÒu c¸ch ph©n tÝch mét chïm s¸ng tr¾ng thµnh nh÷ng chïm s¸ng mµu kh¸c nhau. + HiÖn tîng khóc x¹ ¸nh s¸ng tr¾ng qua l¨ng kÝnh. + Sù ph¶n x¹ ¸nh s¸ng trªn mÆt ghi cña ®Üa CD + Dïng c¸c tÊm läc mµu v.v
20. Bài 53: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG ❖Veà nhaø : 1. Traû lôøi caùc caâu hoûi vaø baøi tập trang 61 SBT. 2. Duøng voøi nöôùc ñeå thöû taïo hieän töôïng taùn saéc aùnh saùng (caàu voàng). 3. Ñoïc phaàn coù theå em chöa bieát.