Bài giảng Toán Lớp 9 - Tuần 12 - Tiết 24: Hệ số góc của đường thẳng Y=AX+B (A≠0) - Năm học 2023-2024 - Phạm Thùy Giang

Nội dung tài liệu: Bài giảng Toán Lớp 9 - Tuần 12 - Tiết 24: Hệ số góc của đường thẳng Y=AX+B (A≠0) - Năm học 2023-2024 - Phạm Thùy Giang

1. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 Ngày 23/11/2023 24/11/2023 Ngày soạn Dạy Tiết 5 1 13-11-2023 Lớp 9A 9C Tuần 12 - Tiết 24: HỆ SỐ GÓC CỦA ĐƯỜNG THẲNG Y=AX+B (A 0 ) I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU 1- Kiến thức, kĩ năng: Sau khi học xong bài này, học sinh: a. Kiến thức: - Biết khái niệm góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox, khái niệm hệ số góc của đường thẳng y = ax + b. - Hiểu được rằng hệ số góc của đường thẳng liên quan mật thiết với góc tạo bởi đường thẳng đó và trục Ox. - Vận dụng làm bài tập liên quan tới hàm số, đồ thị,... b. Kĩ năng: Hình thành kĩ năng tính góc hợp bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox trong trường hợp hệ số góc a > 0, và a <0. 2- Định hướng phát triển phẩn chất và năng lực học sinh: a. Các phẩm chất: - Tự lập, tự tin, tự chủ và có tinh thần vượt khó. - Chủ động lĩnh hội kiến thức. b. Các năng lực chung: - Hình thành các năng lực: Năng lực giải quyết vấn đề; Năng lực tự học; Năng lực tính toán; Năng lực phát triển ngôn ngữ. c. Các năng lực chuyên biệt: - Năng lực lập luận logic trong toán học - Năng lực lưu trữ thông tin toán học - Năng lực vận dụng toán học vào giải quyết vấn đề II. CHUẨN BỊ : 1. GV: máy tính xách tay, thước thẳng, giáo án. 2. HS: - Sgk, vở ghi, đồ dùng học tập. - Chuẩn bị bài mới III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC A. Hoạt động khởi động: - GV kiểm tra bài cũ: HS làm ra giấy nháp yêu cầu sau và chụp gửi bài cho Gv Câu hỏi kiểm tra Học sinh trả lời Điểm GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
2. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 - Vẽ trên cùng một mặt phẳng toạ độ, đồ thị - Vẽ đồ thị đúng 7 hàm số y = 0,5x + 2 và y = 0,5x – 1 - Nêu nhận xét về hai đường thẳng này. Nhận xét: hai đường thẳng trên song song với nhau vì có a = a’ (0,5 = 0,5) và b b’ (2 -1) 3 - Gọi HS chụp gửi bài cho GV, Gv chiếu bài lên nhóm Teams để HS khác nhận xét - GV chiếu đáp án và nhận xét ý thức làm bài về nhà của HS và đánh giá việc nắm kiến thức và kĩ năng của HS ở bài học trước. * Đặt vấn đề: Góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox được xác định như thế nào? B. Hoạt động hình thành kiến thức HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT HĐ1: Tìm hiểu góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox. - Nêu vấn đề: Khi vẽ đường 1. Khái niệm hệ số góc của thẳng y = ax + b (a 0) trên mặt đường thẳngy = ax + b (a 0). phẳng toạ độ Oxy, gọi giao điểm a. Góc tạo bởi đường thẳng của đường thẳng này với trục Ox y = ax + b (a 0) và trục Ox. là A, thì đường thẳng tạo vợi trục - Trong mặt phẳng tọa độ Oxy Ox bốn góc phân biệt có đỉnh góc tạo bởi đường thẳng chung là A. y = ax + b (a 0) và trục Ox là Vậy góc tạo bởi đường thẳng góc tạo bởi tia Ax và tia AT. y = ax + b (a 0) và trục Ox là Trong đó: góc nào? Và góc đó có phụ thuộc + A là giao điểm của đường vào các hệ số cùa hàm số không? thẳng y = ax + b (a 0) với Ox. - Đưa ra hình 10a SGK lên bảng + T là điểm thuộc đường thẳng (Treo bảng phụ) rồi nêu khái y = ax + b (a 0) có tung độ niệm về góc tạo bởi đường thẳng dương. y = ax + b và trục Ox như SGK.. - Khi a > 0 thì góc có độ lớn - HS quan sát hình vẽ và xác định như thế nào? góc - Đưa tiếp hình 10(b) SGK - Yêu cầu HS lên xác định góc trên hình và nêu nhận xét về độ - Khi a > 0, thì góc là góc lớn của góc khi a < 0. nhọn . GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
3. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT - Một HS lên xác định góc trên hình 10(b) SGK và nêu nhận xét: a < 0 thì là góc tù - Ta có a > 0 góc là góc nhọn. - Chốt lại :Góc nhọn phụ thuộc vào hệ số a vậy hệ số a còn được gọi là hệ số góc a < 0 HĐ2: Hệ số góc - Treo bảng phụ có đồ thị hàm số - Quan sát Gv chiếu bài b. Hệ số góc: y = 0,5x + 2 và y = 0,5x – 1 + Các đường thẳng có cùng hệ số góc a thì tạo với trục Ox các góc - Gọi HS xác định các góc . bằng nhau. a = a’ = ’ - Yêu cầu HS: nhận xét về các góc - Các góc này bằng nhau vì này? đó là 2 góc đồng vị của hai - Vậy các đường thẳng có cùng đường thẳng song song hệ số a thì tạo với trục Ox các góc bằng nhau.: a = a’ = ’ - Đưa hình 11(a) đã vẽ sẵn các đồ thị ba hàm số: y = 0,5x + 2 y = x + 2 và y = 2x + 2 + Khi a > 0 góc là góc nhọn. Hệ số a tăng thì góc tăng (nhỏ - Yêu cầu HS xác định các hệ số hơn 90o ) a của các hàm số, xác định các góc rồi so sánh mối quan hệ giữa các hệ số a với các góc .? - HSTBY xác định: y = 0,5x + 2 (1) có a1 = 0,5 > 0 - Chốt lại: Khi hệ số a > 0 thì y = x + 2 (2) có a2 = 1 > 0 nhọn., a tăng thì tăng ( 0 - Ta có : 0 < a1 < a2 < a3 GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
4. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT o 1 < 2 < 3 < 90 - Đưa tiếp hình 11(b) đã vẽ sẵn đồ thị ba hàm số: y = -2x + 2; y = -x + 2 và y = 0,5x + 2 - Gọi góc tạo bởi các đường thẳng y = ax + b (a 0) với trục Ox lần lượt là 1, 2, 3. + Khi a < 0 thì góc là góc tù. - Hãy xác định các hệ số a của Hệ só a tăng thì góc tăng các hàm số rồi so sánh mối quan ( < 180o) hệ giữa các hệ số a với các góc . - HSTB xác định: + Với đường thẳng y = ax + b (a 0 ). y = 0,5x + 2 (1) có a1 = 0,5 > 0 a : hệ số góc của đường thẳng. y = x + 2 (2) có a2 = 1 > 0 b: tung độ gốc của đường thẳng. - Yêu cầu HS đọc nhận xét tr 57 y = 2x + 2 (3) có a3 = 2 > 0 SGK rồi rút gọn ra kết luận: Vì Ta có : 0 < a1 < a2 < a3 có sự liên quan giữa hệ số a với o Chú ý : Khi b = 0 ta có hàm số y 1 < 2 < 3 < 90 = ax . Trong trường hợp này ta góc tạo bởi đường thẳng y = ax + - HS.Khá đọc nhận xét tr 57 cũng nói rằng a là hệ số góc của b và trục Ox nên người ta gọi a là SGK rồi rút gọn ra kết luận hệ số góc của đường thẳng y = đường thẳng y = ax ax+b. - GV chốt : y = ax + b (a 0)   hệ số góc tung độ gốc - Ghi chú tên gọi của hệ số a, b - Nêu Chú ý tr 57 SGK. vào vở HĐ3:Ví dụ - Nêu đề bài : 2. Ví dụ Cho hàm số y = 3x + 2 - Đọc và ghi đề bài a. Ví dụ 1 a. Vẽ đồ thị của hàm số. A B b. Tính góc tạo bởi đường thẳng x 0 3 y = 3x + 2 và trục Ox (làm tròn 2 đến phút). y = 3x + 2 2 0 GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
5. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT - Yêu cầu HS xác định toạ độ - HS.TB xác định toạ độ giao giao điểm của đồ thị với hai trục điểm của đồ thị với hai trục toạ Đồ thị hàm số : y = 3x + 2 toạ độ.và vẽ đồ thị độ.và vẽ đồ thị hàm số - HS xác định góc - Xác định góc tạo bởi đường - Trong tam giác vuông OAB thẳng y = 3x + 2 với trục Ox. OA 2 ta có tg = 3 - Xét tam giác vuông OAB, ta có OB 2 thể tính được tỉ số lượng giác nào 3 của góc ? - Ta có tg = 3 chính là hệ số c) Tính góc của đường thẳng y = 3x + 2 · - Hãy dùng máy tính bỏ túi xác - Cả lớp cùng thực hiện: góc = ABO định góc biết tg = 3. Shift Tan 3 Shift = áp dụng tỉ số lượng giác trong 0’’’ Kết quả 71o33’5418 tam giác ABO, ta có: o OA 3 Làm tròn đến phút 71 34’ tg 2 3 OB 2 71,34o C. Hoạt động luyện tập - Chiếu ND đề bài 27 SGK tr 58 b. Bài tập 27SGK. Cho hàm số y = ax + 3 a) Với A(2;6) d a. Xác định hệ số a ,biết đồ thị củ Ta có xA = 2 , y A = 6 hàm số đi qua điểm A(2;6) thay x = 2; y = 6 vào hàm số b. Vẽ đồ hị hàm số y = ax + b ta được: - Yêu cầu HS làm câu a 6 = a.2 +3 2a = 3 3 a = - Hoạt động cá nhân giải câu a 2 3 và thống nhất kết quả Vậy ta có hàm số y = x + 3 Vì A(2; 6) d: y = ax + 3 2 b) Vẽ đồ thị của hàm số Nên: 6 = a.2 + 3 3 3 b) Vẽ đồ thị hàm số y = x + 3 2a = 3 a = 3 2 2 y = x + 3. - Gọi HS làm ra vở chụp gửi bài - HS thực hiện vẽ đồ thị hàm số 2 3 Cho x = 0 y =3, tacó A(0;3). về GV: vẽ đồ thị của hàm số y = y = x + 3. 3 2 Cho x = 2 y = 6, ta có B(2;6) x + 3. cả lớp làm bài vào vở 2 Cho x = 0 y = 3,ta có A(0;3). Vẽ đường thẳng AB ta được đồ 3 Cho x = 2 y = 6,ta có B(2;6) thị hàm số y = x + 3. 2 GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ
6. Kế hoạch bài dạy - ĐS 9 Năm học 2023 - 2024 HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CẦN ĐẠT - Cho hàm số y = ax + b (a 0). - HS.TB trả lời : a được gọi là Vì sao nói a là hệ số góc của hệ số góc của đường thẳng đường thẳng y = ax + b. y = ax + b vì giữa a và góc có mối liên quan rất mật thiết. a > 0 thì nhọn. a < 0 thì tù. Khi a > 0, nếu a tăng thì góc cũng tăng nhưng vẫn nhỏ hơn 180o. Với a > 0, tg = a. D. Hoạt động vận dụng E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng * Hướng dẫn về nhà - Học bài: Học thuộc lý thuyết - Ra bài tập về nhà Về nhà làm các bài tập sau :Bài 25, 26, 27.SBT - Chuẩn bị bài mới: + Ôn các kiến thức về hệ số góc, tung độ gốc + Nắm vững quan hệ giữa a và đường thẳng y = ax + b(a 0). + Chuẩn bị tiết sau luyện tập, nhớ mang theo thước, êke IV. PHỤ LỤC GV: Phạm Thùy Giang Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ