Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 108: Văn bản "Viếng lăng Bác" - Trường THCS Đông Hải

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 108: Văn bản "Viếng lăng Bác" - Trường THCS Đông Hải

1. NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ TIẾT HỌC MÔN NGỮ VĂN – LỚP 9A2
2. Tiết 108: VĂN BẢN: (Viễn Phương)
3. NHIỆM VỤ 1: 1. Tìm hiểu về tác giả Viễn Phương: - Năm sinh, năm mất, tên khai sinh: - Quê quán: - Giai đoạn sáng tác: - Phong cách thơ: - Tác phẩm tiêu biểu: 2. Tìm hiểu về bài thơ: Viếng lăng Bác - Hoàn cảnh ra đời: - Xuất xứ: - Thể thơ: - Mạch cảm xúc: - Bố cục:
4. 1. Tác giả: - Viễn Phương (1928 – 2005) tên khai sinh là Phan Thanh Viễn - Quê : An Giang - Là nhà thơ có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng miền Nam thời kì chống Mĩ - Phong cách thơ: trong sáng, nhỏ nhẹ, sâu lắng, giàu tình cảm, đậm đà màu sắc Nam Bộ - Tác phẩm tiêu biểu:
5. 2. Tác phẩm: - Hoàn cảnh ra đời: Năm 1976, khi đất nước vừa thống nhất, lăng Chủ tịch vừa mới khánh thành, Viễn Phương cùng đồng bào miền Nam ra miền Bắc và vào lăng viếng Bác - Xuất xứ: In trong tập thơ “Như mây mùa xuân” (1978) - Thể thơ: 8 chữ (Tự do) - Mạch cảm xúc: Theo hành trình vào lăng viếng Bác của tác giả (từ khi ở ngoài lăng, khi cùng dòng người vào trong lăng đến khi chuẩn bị ra về) Cảm xúc bao trùm toàn bài: Niềm xúc động thiêng liêng, thành kính; lòng biết ơn và niềm tự hào pha lẫn nỗi đau xót của tác giả
6. Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Cảm xúc của tác giả Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát khi đứng trước lăng Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bác Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng. Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Cảm xúc của tác Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. giả khi cùng Bố Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ dòng người vào Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân... cục: lăng viếng Bác 4 Bác nằm trong giấc ngủ bình yên phần Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền Cảm xúc của tác Vẫn biết trời xanh là mãi mãi giả khi đứng trước Mà sao nghe nhói ở trong tim! di hài Bác Mai về miền Nam thương trào nước mắt Cảm xúc của tác giả Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác khi chuẩn bị ra về Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
7. “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.” NHIỆM VỤ 2 (Thảo luận nhóm đôi – 5 phút) 1. Nhận xét về cách xưng hô của tác giả trong câu thơ thứ nhất?Qua cách xưng hô đó, em hiểu tình cảm của tác giả đối với Bác Hồ như thế nào? 2. Tại sao nhan đề bài thơ, tác giả dùng từ “viếng” mà ở câu thơ mở đầu lại dùng từ “thăm”? 3. Hình ảnh gây ấn tượng đầu tiên với tác giả khi đứng trước lăng Bác là gì? Tại sao tác giả lại chọn hình ảnh ấy? 4. Nhận xét về cách sử dụng từ ngữ và các biện pháp nghệ thuật trong hai câu thơ cuối của khổ thơ?
8. “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi ! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.” + Xưng hô: con – Bác -> Tình cảm tôn kính với Bác đồng thời cho thấy quan hệ gần gũi, ấm áp thân thương như ruột thịt + thăm (không phải viếng): cách nói giảm nói tránh –> giảm nhẹ nỗi đau thương mất mát và khẳng định Bác vẫn còn sống mãi.
9. “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.” Tả thực hàng tre hai bên lăng Bác + Hình ảnh hàng tre: (xanh Ẩn dụ biểu tượng cho con người, cho dân tộc Việt Nam xanh, bát ngát) + từ cảm thán: “ôi” thể hiện sự xúc động, ngạc nhiên, trầm trồ + Thành ngữ: bão táp mưa sa: chỉ những hiện tượng cực đoan của thời tiết tự nhiên → ẩn dụ cho những khó khăn, gian lao thử thách mà dân tộc ta phải đối mặt và vuợt qua trong hai cuộc kháng chiến + đứng thẳng hàng: tinh thần đoàn kết, ý chí kiên cường bất khuất tất cả vì độc lập tự do của dân tộc Việt Nam
10. TRÒ CHƠI: CẶP ĐÔI HOÀN HẢO
11. - Phan Thanh Viễn - An Giang - Thơ ông trong sáng, nhỏ nhẹ, sâu lắng, giàu tình cảm, đậm đà màu sắc Nam Bộ - 1976 - “Như mây mùa xuân” - Hình ảnh hàng tre - Bão táp mưa sa - Thành kính, xúc động, tự hào
12. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 1. Tìm hiểu các khổ thơ còn lại của bài thơ? (Nhận xét các hình ảnh thơ, các biện pháp NT) 2. Tìm đọc những bài thơ về Bác: - Sáng tháng năm (Tố Hữu) - Một lần viếng Bác (Vương Trọng) - Về thăm nhà Bác (Nguyễn Duy) - Đêm nay Bác không ngủ (Minh Huệ)