Bài giảng Ngữ văn 9 - Những dạng câu hỏi đọc – hiểu thường gặp

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn 9 - Những dạng câu hỏi đọc – hiểu thường gặp

1. *Những dạng câu hỏi đọc – hiểu thường gặp: - Dạng 1: câu hỏi chép thơ, hỏi tác giả - tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác. - Dạng 2: xác định thể thơ, thể loại, phương thức biểu đạt. - Dạng 3: xác định câu chủ đề, cấu trúc đoạn văn. - Dạng 4: Xác định nội dung, nghệ thuật của văn bản, đoạn trích. - Dạng 5: xác định kiến thức tiếng Việt trong đoạn trích: - Dạng 6: xác định và phân tích tác dụng của các BPTT. - Dạng 7: Tóm tắt truyện, xác định ngôi kể, tình huống truyện.
2. Bài 1: Trong lời bài hát “Xe ta đi trong đêm Trường Sơn” có đoạn; “Những đêm Trường Sơn Đường tiền tuyến uốn quanh co Mây trời đẹp quá, vỡ kính rồi, trăng tràn cả vào xe" (Nhạc và lời: Tân Huyền) a. Đoạn lời bài hát trên gợi em liên tưởng đến bài thơ nào trong chương trình Ngữ văn lớp 9? Nêu tên tác giả và hoàn cảnh sáng tác bài thơ. b. Tác giả đã đưa vào trong bài thơ em vừa gợi nhớ một hình ảnh rất độc đáo. Theo em, đó là hình ảnh nào? Việc sáng tạo hình ảnh đó của tác giả nhằm mục đích gì? c. Kể tên một tác phẩm thơ đã học cùng viết về đề tài người lính, ghi rõ tên tác giả.
3. Bài 2: Cho đoạn thơ sau: “Mặt trời xuống biển như hòn lửa Sóng đã cài then đêm sập cửa Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi Câu hát căng buồm cùng gió khơi.” a. Những câu thơ trên trích trong bài thơ nào? Bài thơ đó được ra đời trong hoàn cảnh nào? Từ “lại” trong câu “Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi” có ý nghĩa gì? b. Chỉ ra những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn thơ trên? c. Có ý kiến cho rằng: Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” là “một khúc ca”. Em hiểu nội dung khúc ca ấy như thế nào?
4. Bài 3: Cho câu thơ sau: “Quê hương anh nước mặn, đồng chua” a. Chép tiếp 6 câu thơ còn lại để hoàn thành khổ thơ trên. Cho biết tên và hoàn cảnh sáng tác bài thơ. b. Giải thích từ Hán Việt “tri kỷ” và tìm một từ thuần Việt đồng nghĩa với nó. Theo em, có thể thay từ thuần Việt đó cho từ “tri kỷ” được không? Vì sao? c. Câu thơ thứ sáu của đoạn thơ trên có từ “tri kỷ”. Một bài thơ đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 9 - Tập 1 cũng có câu thơ dùng từ “tri kỷ”. Em hãy chép lại câu thơ đó và cho biết tên bài thơ. Cách sử dụng từ “tri kỷ” ở hai bài thơ có gì khác nhau? d. Nếu phân loại theo cấu tạo ngữ pháp, dòng thơ cuối là kiểu câu gì? Nêu tác dụng của việc sử dụng kiểu câu đó trong văn cảnh trên? e. Đoạn thơ trên đã cho thấy cơ sở hình thành tình đồng chí giữa những người lính Cách mạng thời kì kháng chiến chống Pháp. Em hãy cho biết tình đồng chí đó được xây dựng dựa trên những cơ sở nào?
5. Bài 4: Đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: Trong lúc đó, nó vẫn ôm chặt lấy ba nó. Không ghìm được xúc động và không muốn cho con thấy mình khóc, anh Sáu một tay ôm con, một tay rút khăn lau nước mắt, rồi hôn lên mái tóc con: - Ba đi rồi ba về với con. - Không! – Con bé hét lên, hai tay nó siết chặt lấy cổ, chắc nó nghĩ hai tay không thể giữ được ba nó, nó dang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó, và đôi vai bé nhỏ của nó run run. Nhìn cảnh ấy, bà con xung quanh có người không cầm được nước mắt, còn tôi bỗng thấy khó thở như có bàn tay ai nắm lấy trái tim tôi. (Ngữ văn 9, tập 1) a. Đoạn trích trên nằm trong tác phẩm nào? Do ai sáng tác? Hãy giới thiệu ngắn gọn về cuộc chia tay của hai cha con trong đoạn văn trên? b. Câu văn “Con bé hét lên, hai tay nó siết chặt lấy cổ, chắc nó nghĩ hai tay không thể giữ được ba nó, nó dang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó, và đôi vai bé nhỏ của nó run run” là kiểu câu gì xét về mặt cấu tạo ngữ pháp? Ghi lại câu văn đó và gạch chân dưới các chủ ngữ trong câu. c. Nhân vật “tôi” trong đoạn văn trên là ai? Giải thích vì sao nhân vật “tôi” lại “bỗng thấy khó thở như có bàn tay ai nắm lấy trái tim tôi”?