Bài giảng Ngữ văn 9 (Kết nối tri thức) - Bài 3: Hồn nước nằm trong tiếng mẹ cha - Năm hoc 2024-2025 - Trường THCS Nam Hải

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn 9 (Kết nối tri thức) - Bài 3: Hồn nước nằm trong tiếng mẹ cha - Năm hoc 2024-2025 - Trường THCS Nam Hải

1. Nhân vật anh hùng mà em yêu thích là ai? Điều gì ở nhân vật ấy gây ấn tượng nhất với em?
2. Bài 3. Hồn nước nằm trong tiếng mẹ cha Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga (Trích Truyện Lục Vân Tiên) - Nguyễn Đình Chiểu -
3. I. Đọc – tìm hiểu chung
4. 1. Đọc, chú thích a. Đọc - Đọc to, rõ ràng, diễn cảm, thể hiện được tâm trạng, cảm xúc của các nhân vật - Chú ý sử dụng chiến lược đọc theo dõi, hình dung
5. Lục Vân Tiên đánh cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga (Trích Truyện Lục Vân Tiên, Nguyễn Đình Chiểu) Vân Tiên ghé lại bên đàng, Vân Tiên tả đột hữu xông, Bẻ cây làm gậy nhắm làng xông vô. Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang. Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ, Lâu la bốn phía vỡ tan, Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân”. Đều quăng gươm giáo tìm đàng chạy ngay. Phong Lai mặt đỏ phừng phừng: Phong Lai trở chẳng kịp tay, “Thằng nào dám tới lẫy lừng vào đây? Bị Tiên một gậy thác rày thân vong. Trước gây việc dữ tại mầy, Dẹp rồi lũ kiến chòm ong, Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng”. Hỏi: “An than khóc ở trong xe nầy?”
6. [...] Thưa rằng: “Tôi Kiều Nguyệt Nga”. Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa. Con nầy tì tất tên là Kim Liên. Chút tôi liễu yếu đào thơ, Quê nhà ở quận Tây Xuyên, Giữa đường lâm phải bụi dơ đã phần. Cha làm tri phủ ở miền Hà Khê. Hà Khê qua đó cũng gần, Sai quân đem bức thơ về, Xin theo cùng thiếp đền ân cho chàng. Rước tôi qua đó định bề nghi gia. Gặp đây đương lúc giữa đàng, Làm con đâu dám cãi cha, Của tiền chẳng có bạc vàng cũng không. Ví dầu ngàn dặm đường xa cũng đành. Gẫm câu báo đức thù công, Chẳng qua là sự bất bình, Lấy chi cho phỉ tấm lòng cùng ngươi”. Hay vầy cũng chẳng đăng trình làm chi. Lâm nguy chẳng gặp giải nguy, Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi. Trước xe quân tử tạm ngồi,
7. Vân Tiên nghe nói liền cười: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn. Nay đà rõ đặng nguồn cơn, Nào ai tính thiệt so hơn làm gì. Nhớ câu kiến nghĩa bất vi, Làm người thế ấy cũng phi anh hùng” (Nguyễn Đình Chiểu toàn tập, tập I, Ca Văn Thỉnh – Nguyễn Sĩ Lâm – Nguyễn Thạch Giang biên khảo và chú giải, NXB Đại học và Trung học chuyên nghiệp, Hà Nội, 1980, tr 97-100)
8. Hãy chỉ ra đâu là lời người kể chuyện, đâu là lời đối thoại của các nhân vật trong đoạn trích.
9. 1. Đọc, chú thích b. Chú thích Giải mã chú thích - Viết vào sổ tay hoặc giấy ghi chú các câu hỏi hoặc các cụm từ khó hiểu trong đoạn trích và phần chú thích giải nghĩa. - Sau đó, chia sẻ với cả lớp những từ ngữ khó đó và cùng nhau giải thích.
10. 2. Tìm hiểu chung a. Tác giả HOẠT ĐỘNG NHÓM Hãy comments, phát biểu những thông tin em biết về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả “Nguyễn Đình Chiểu” để hoàn thành “BẢNG GIỚI THIỆU THÔNG TIN” của ông.
11. 2. Tìm hiểu chung a. Tác giả * Cuộc đời Trước 1859 - 1843 : Đỗ tú tài - 1849 : Mẹ mất → bỏ thi → chịu tang → bị mù → bị bội hôn - Sau đó về Gia Định mở trường dạy học, bốc thuốc, sáng tác thơ văn
12. 2. Tìm hiểu chung a. Tác giả * Cuộc đời Sau 1859 - Tham gia cuộc kháng chiến chống Pháp - Sáng tác thơ văn phục vụ kháng chiến - Thực dân Pháp dụ dỗ ➔ kiên quyết không hợp tác Khi ông mất - Cánh đồng Ba Tri (Bến Tre) rợp trắng khăn tang
13. Ông trải qua một cuộc đời sóng gió, bất hạnh nhưng luôn lạc quan, nghị lực và khát khao cống hiến.
14. Trên trời có những vì sao có ánh sáng khác thường nhưng thoạt nhìn chưa thấy sáng, song càng nhìn càng sáng. Nguyễn Đình Chiểu – nhà thơ yêu nước vĩ đại của nhân dân miền Nam thế kỉ XIX – là một trong những ngôi sao như thế! Phạm Văn Đồng
15. Lăng mộ cụ Đồ Chiểu ở Ba Tri (Bến Tre)
16. 2. Tìm hiểu chung a. Tác giả * Sự nghiệp sáng tác - Trước 1858: viết với chủ đề đạo đức nhân dân: Lục Vân Tiên - Sau 1858: viết về đề tài yêu nước chống Pháp: Chạy giặc, Dương Từ - Hà Mậu, Ngư Tiều y thuật vấn đáp, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc (1859), Văn tế vong hồn dân lục tỉnh (1873) ➔ Ông được UNESCO ra nghị quyết vinh danh và kỉ niệm 200 năm ngày sinh của ông.
17. 2. Tìm hiểu chung b. Tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên - Thể loại: - Thời gian sáng - Dung lượng: - Hình thức lưu truyện thơ tác: khoảng đầu 2082 câu thơ truyền: sinh hoạt Nôm những năm 50 của lục bát văn hóa dân gian thế kỉ XIX (hát, kịch )
18. Phần thứ nhất GẶP GỠ Kể chuyện Lục Vân Tiên từ giã thầy xuống núi dự thi. Trên đường về quê thì gặp giặc cướp. Chàng một mình đánh tan bọn chúng, cứu được Kiều Nguyệt Nga. Sau khi gặp cha mẹ, Vân Tiên lên đường đi thi, ghé thăm Võ Công, người đã hứa gả con gái cho chàng. Chàng gặp và kết bạn với Vương Tử Trực, cùng tới kinh đô, gặp Trịnh Hâm, Bùi Kiệm. Thấy Vân Tiên tài cao, Trịnh Hâm và Bùi Kiệm đem lòng ghen ghét.
19. Phần thứ hai LƯU LẠC Kể việc khi vào trường thi, Vân Tiên nhận được tin mẹ mất, liền bỏ thi về quê chịu tang. Chàng khóc mẹ, mù cả hai mắt, lại bị Trịnh Hâm lừa, đẩy xuống sông. Nhờ giao long dìu vào bờ, chàng được gia đình ông Ngư cưu mang. Sau đó, chàng bị cha con Võ Công hãm hại, đem bỏ vào hang núi, rồi được Du thần và ông Tiều cứu giúp. Kiều Nguyệt Nga sau khi nghe tin Lục Vân Tiên chết, nàng thề thủ tiết thờ chàng. Thái sư đương triều hỏi nàng cho con trai không được, bèn tâu vua bắt nàng cống cho nước Ô Qua. Nguyệt Nga nhảy xuống sông tự vẫn được Phật Bà Quan Âm cứu sống rồi bị Bùi Kiệm ép làm vợ, khiến nàng bỏ trốn vào rừng.