Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài: Tổng kết từ vựng - Trường THCS Quán Toan

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn 9 - Bài: Tổng kết từ vựng - Trường THCS Quán Toan

1. I. Sự phát triển của từ vựng 1. Em hãy trình bày các cách phát triển của từ vựng tiếng Việt 2. Tìm dẫn chứng minh hoạ cho một cách phát triển từ vựng
2. - Có thể có ngôn ngữ mà từ vựng chỉ phát triển theo cách phát triển số lượng từ ngữ hay không? - Vì sao?
3. II. Từ mượn Từ mượn là những từ vay mượn của các ngôn ngữ khác để biểu thị những sự vật, hiện tượng, đặc điểm mà tiếng Việt chưa có từ thật thích hợp để biểu thị - Nguồn vay mượn: + Tiếng Hán + Các ngôn ngữ khác - Mục đích: + Đáp ứng nhu cầu giao tiếp + Làm giàu vốn từ - Nguyên tắc sử dụng từ mượn: - Chỉ sử dụng từ mượn khi tiếng Việt biểu đạt không đủ ý hoặc không có từ thay thế - Sử dụng đúng hoàn cảnh, đúng đối tượng giao tiếp
4. Ý nào sau đây nêu nhận định đúng nhất về từ mượn? A. Từ mượn là lớp từ vay mượn của ngôn ngữ Hán để biểu thị sự vật, hiện tượng, đặc điểm...mà tiếng Việt chưa có từ thật thích hợp để biểu thị B. Từ mượn là lớp từ vay mượn của các ngôn ngữ Ấn Âu để biểu thị những sự vật, hiện tượng, đặc điểm mà tiếng Việt chưa có từ thật thích hợp để biểu thị C.C. TừTừ mượnmượn làlà lớplớp từtừ vayvay mượnmượn củacủa cáccác ngônngôn ngữngữ kháckhác đểđể biểubiểu thịthị nhữngnhững sựsự vật,vật, hiệnhiện tượng,tượng, đặcđặc điểm màđiểm mà tiếngtiếng ViệtViệt chưachưa cócó từtừ thậtthật thíchthích hợphợp đểđể biểubiểu thịthị
5. Chọn nhận định đúng trong những nhận định sau: A. Chỉ một số ít ngôn ngữ trên thế giới phải vay mượn từ ngữ. B. Tiếng Việt vay mượn nhiều từ ngữ của các ngôn ngữ khác là do sự ép buộc của nước ngoài. C. Tiếng Việt vay mượn nhiều từ ngữ của các ngôn ngữ khác là để đáp ứng nhu cầu giao tiếp của người Việt. D. Ngày nay vốn từ tiếng Việt rất dồi dào và phong phú, vì vậy không cần vay mượn từ ngữ tiếng nước ngoài nữa.
6. Nhận định nào nói đúng nhất nguyên tắc sử dụng từ mượn? A. Có thể sử dụng từ mượn mọi lúc mọi nơi B. Chỉ sử dụng từ mượn trong tầng lớp học sinh, sinh viên C. Chỉ sử dụng từ mượn khi cần tạo lập văn bản D. Chỉ sử dụng từ mượn khi tiếng Việt biểu đạt không đủ ý hoặc không có từ thay thế và phải sử dụng đúng hoàn cảnh, đúng đối tượng giao tiếp
7. 3. Theo cảm nhận của em thì những từ mượn như săm, lốp, (bếp) ga, xăng, phanh, xà phòng, (khăn) mùi xoa , có gì khác so với những từ mượn như a-xít, ra-đi-ô, vi-ta-min, ?
8. Tìm từ mượn trong đoạn văn sau và cho biết đó là từ mượn của nước nào? Nguyễn Du là thiên tài văn học,học, danh nhân văn hóa , nhà nhân đạo chủ nghĩa có đóng góp to lớn đối với sự phát triển của văn học Việt Nam.
9. III. Từ Hán Việt - Từ Hán Việt là những từ mượn của tiếng Hán nhưng được phát âm và dùng theo cách dùng của tiếng Việt - Là một bộ phận quan trọng trong lớp từ mượn (chiếm khoảng 55 -> 60% vốn từ tiếng Việt)
10. Em hãy điền vào chỗ có dấu ..... những từ ngữ phù hợp để hoàn chỉnh khái niệm từ Hán Việt Từ Hán Việt là những từ...............mượn của ..................tiếng Hán , được phát âm và dùng theo....................củacách dùng tiếng Việt.
11. Chọn quan niệm đúng trong những quan niệm sau: A. Từ Hán Việt chiếm một tỉ lệ không đáng kể trong vốn từ tiếng Việt. B. Từ Hán Việt là bộ phận quan trọng của lớp từ mượn gốc Hán. C. Từ Hán Việt không phải là một bộ phận của vốn từ tiếng Việt. D. Dùng nhiều từ Hán Việt là việc làm cần phê phán.
12. IV. Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội 1. Thuật ngữ - Thuật ngữ là những từ ngữ biểu thị khái niệm khoa học, công nghệ, thường được dùng trong các văn bản khoa học, công nghệ. - Thuật ngữ không có tính biểu cảm.
13. 1. Dựa vào kiến thức của môn Sinh học, em hãy giải thích nghĩa của các từ hoa, lá trong các câu sau: a. Bãi sông mùa này đang trổ đầy hoa cải, những đám hoa như vạt nắng xuân rực rỡ sưởi ấm cả trời đông. b. Lá không vàng, lá không rụng, lá thêm xanh, ấy là mùa thu đã về. - Hoa: cơ quan sinh sản hữu tính của cây hạt kín, có bộ phận chủ yếu là nhị và nhuỵ, còn đài và tràng làm thành bao hoa che chở ở ngoài. - Lá: cơ quan của cây mọc ở thân hoặc ở cành, thường có hình bản giẹp, màu lục, có chức năng chủ yếu trong việc tạo chất hữu cơ nuôi cây.
14. 2. Có ý kiến cho rằng các từ hoa, lá trong bài tập 1 là thuật ngữ. Lại có ý kiến cho rằng các từ hoa, lá đó không phải là thuật ngữ. - Ý kiến của em?
15. 3. Theo em, các từ hoa, lá trong đoạn thơ sau có được dùng như một thuật ngữ hay không? Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ Mặt trời chân lí chói qua tim Hồn tôi là một vườn hoa lá Rất đậm hương và rộn tiếng chim. (Tố Hữu, Từ ấy)
16. Trong thời đại hiện nay, thuật ngữ đóng vai trò quan trọng và ngày càng trở nên quan trọng hơn bởi: - Chúng ta đang sống trong thời đại khoa học, công nghệ phát triển hết sức mạnh mẽ và có ảnh hưởng lớn đến đời sống con người. - Trình độ dân trí không ngừng được nâng cao. - Nhu cầu giao tiếp và nhận thức của mọi người về những vấn đề khoa học, công nghệ tăng lên chưa từng thấy.